Kirli eller Hastane içinde yüksek virülans ve çoklu dirençli mikroorganizmaların hastalar arasında yayılmasında neden % 20- 40 sağlık personelinin kirli elleri
Eller ile kontaminasyon Hemşire elleri Hastayı kaldırma Nabız sayma Tansiyon ölçme Oral ısı ölçme Hastanın eline dokunma Omuz veya kasığına dokunma 100-1000 cfu Klebsiella spp. ile kontamine Casewell M. Br Med J, 1977;2
Personel elleri İnfantlara bakım veren personelin Bebekle oynama Altını değişme Besleme Uygulamalar esnasında RSV aldıkları gösterilmiştir Hall C, J Pediatr, 1981;99
Hastaların sağlam derilerine temas eden temiz sayılan işlemler esnasında Personelin eli S. aureus C. difficile Gram Negatif basiller Enterokoklar Kontamine olduğu
Sorun! Bu büyük sorun (Hastane İnfeksiyonu) Bir yöntemle Azaltılabilir Basit Ucuz Bir yöntemle Ortalama % 25-50 oranında Azaltılabilir
El yıkamanın az olma nedenleri Zaman kısıtlılığı Ekipmanın yetersizliği Lavabo, sabun, kağıt havlu vs... Cilt irritasyonu Eldivenin koruduğu inancı Önerilere-kurallara uymama
Yanlış GÜVEN! El yıkamanın önemini azaltmıştır!!! Antibiyotiklerin keşfi Eldiven kullanımı Dezenfektanlara güven El yıkamanın önemini azaltmıştır!!!
El temizliği Hijyenik el yıkama El dezenfeksiyonu (antisepsisi) Basit sıvı sabun Antimikrobiyal içeren sıvı sabun, El dezenfeksiyonu (antisepsisi) Kendiliğinden kuruyan alkol bazlı antiseptik solüsyonlar
El yıkama prosedürü Ilık su ile eller önce ıslatılır 3-5 ml antiseptik içeren veya içermeyen sıvı sabun ele alınır Her iki elin tüm yüzeyleri ve parmaklar yaklaşık 30 saniye ovulur Ilık su ile eller durulanır Kağıt havlu ile kurulanır Kullanılan havlu ile musluk kapatılır Kağıt havlu el değmeden pedallı çöp kutusuna atılır
El yıkama tekniği (EN-1500) 5 saniye
El sırtı El ayası En sık yıkanmayan bölgeler Daha az sıklıkta yıkanmayan bölge Yıkanan bölge El sırtı El ayası
Alkol bazlı el antiseptikleri Üretici firmanın tarif ettiği kadar Genellikle 3-5 ml Az volüm etkili değil Antiseptik solüsyon avuç içine alınır Elin bütün yüzeyine yayılır (yıkama gibi) Her iki elin tüm yüzeyleri ve parmaklar eller kuruyana kadar antiseptikle ovulur Bu işlem yaklaşım 15-25 sn. sürer
El antiseptiklerinin avantajları Mikrobiyolojik açıdan çok etkili Daha çabuk Daha ucuz El yıkamaya göre el tahrişi daha az Durulama esnasında su kaynaklı tekrar kontaminasyon riski yok
Yıkamadan sonra eller Yıkamadan önce eller Dezenfeksiyondan sonra eller
Cerrahi el yıkama Hijyenik el yıkamada kullanılan deterjanlar kullanılır En az 2-3 dk yıkama yapılır, bilek ve dirseklerde yıkanır Alkollü bir preparat kullanılıyorsa 5 ml sıvı alınarak işlem yapılır. 2-3 kez 3 dk uygulanır Su ile yıkamadan sonra alkol bazlı bir antiseptik solusyon kullanılması etkiyi artırır
Cerrahi el yıkama Saat, yüzük vb. şeyler çıkartılır Steril tek kullanımlık ve otoklavlanan fırçalar ile tırnak araları günün ilk el yıkamasında temizlenmelidir. Steril havlular kullanılır Havlular el yıkamadan sonra alkollü antiseptiklerden önce kullanılır Bir operasyon seansında ardışık operasyonlardan önce tek başına alkollü solüsyonlar kullanılabilir Daha sonra eldiven giyilir
Cerrahi el yıkama El yıkamanın amacı bakteriyoljik yükü azaltmaktır Eldivenden delinirse bakteri geçiş riski Yıkamadan sonra- 100 bakteri Yıkanmamışsa -1000-10000 bakteri Eldiven sağlam kalırsa % 1.7 olan inf riski, yırtılma mevcutsa % 5.7 ye çıkar En sık yırtılma sol avuç içi ve işaret parmağı
El yıkama ve El Antiseptiklerini Kullanma Endikasyonları -1 Eller eğer gözle görülür şekilde kirlenmişse su ve sabun ile yıkanmalıdır. Eğer eller gözle görülen bir şekilde kirlenmemiş ise alkol bazlı el antiseptikleri ile Hastaya temas etmeden önce Hastanın sağlam derisi ile temas sonrası bile (nabız, tansiyon ölçümü veya hastayı kaldırma) eller dekontamine edilmelidir.
El yıkama ve El Antiseptiklerini Kullanma Endikasyonları -2 Eller gözle görülür şekilde kirlenmese de dekontamine edilmelidir Vücut sıvıları veya çıkartıları ile Mükoz membranlar ile Bütünlüğü bozulmuş deri ile temas veya Yara pansumanı sonrası Hasta bakımı sırasında eller kirli bölgeden temiz bölgeye taşınacaksa dekontamine edilmelidir. Hastanın yakın çevresindeki cansız objelere dokunulmuşsa eller dekontamine edilmelidir
El yıkama ve El Antiseptiklerini Kullanma Endikasyonları -3 Ciddi nötropenisi veya diğer immun supresyonu olan hastalara bakım vermeden önce Santral kateter ve sonda takmak için steril eldivenleri giymeden önce Periferik kateter takmadan önce Cerrahi işlem gerektirmeyen invaziv alet yerleştirmeleri ve sonda takmadan önce eller dekontamine edilmelidir
Sonuç Ellerde görünür bir kirlenme varsa sabun ve su ile yıkanmalıdır Diğer durumlarda eğer temin edilebiliyorsa alkol bazlı el antiseptikleri kullanılmalıdır Eldiven el hijyeninin yerini alamaz Eldiven giyilse bile çıkardıktan sonra el hijyeni sağlanmalıdır