ISI MADDELERİ ETKİLER
Genleşme ve Büzülme Genleşme Bir maddenin hacminin sıcaklık ile artmasına genleşme denir. Örneğin; Isınan maddeler genleştiği için boyları uzar. Bu yüzden demiryolu döşenirken raylar arasında biraz boşluk bırakılır.telefon direklerinin teli yazın sıcaktan dolayı genleşir ve sarkar.
Büzülme Bir maddenin ısı vererek hacminin küçülmesine büzülme denir. Büzülme genleşmenin tam tersidir.Birinde hacim artarken birinde azalır.
Maddelerin büzülmesinden ve genleşmesinden yararlanılarak pek çok alet yapılmıştır. Bunlar ; Termostat, termometre, fırın, buzdolabı, elektrikli soba, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi vs…
Buharlaşma Sıvı bir maddenin ısı etkisiyle gaz haline geçmesine buharlaşma denir. Suyun buharlaşma her sıcaklıkta olur. Sıvı bir madde buharlaşırken dışarıdan ısı alır. Sıcaklık arttıkça buharlaşma hızlanır.
Yoğuşma Gaz halindeki bir maddenin ısı kaybederek sıvı haline geçmesine yoğuşma denir. Kışın pencerelerde oluşan buğunun nedeni soğuyan hava buharının sıvı hale gelerek cama yapışmasıdır. Yağmur ve kar yağmadan önce bulutlardaki su buharın yoğuşarak etrafa ısı verir. Bu yüzden yağış olurken hava ılık olur.
Kaynama Sıvı bir maddenin hızla buharlaşmasına kaynama denir. Kaynama süresince sıvının sıcaklığı sabit kalır.
Kaynama ile buharlaşma arasındaki Fark Buharlaşma her sıcaklıkta olur, kaynama belirli sıcaklıkta belirli basınçtadır. Buharlaşma yüzeyseldir, kaynama sıvının her noktasında olur. Sıcaklık artıkça buharlaşma hızı artar, kaynama sırasında buharlaşma hızı maksimum olur.
Erime Katı bir maddenin ısı alarak sıvı hale geçmesine erime denir.Örneğin; Buzu bir süre sonra su haline geçmesi, dondurmanın akması, çikolatanın yumuşaması. Erime sayesinde cam, bakır, demir, alüminyum, plastik gibi maddeler eritilerek sıvı hale getirilir, kalıplara dökülerek şekil verilir.
Donma Sıvı bir maddenin ısı kaybederek katı hale geçmesine donma denir. Suyun buzlukta donması, kışın akarsu ve göllerin donması bu duruma bir örnektir.