KARIŞIMLARI ÇÖZÜNÜRLÜK FARKI İLE AYIRMA

Çözünürlük farkı ile ayırma işleminde birbiriyle karışmış olan iki katı madde bir çözücü içine atılır. Çözücünün katılardan birini çözerken diğerini çözmemesi gerekir.Çözünen madde çözücüyle homojen karışım oluştururken çözünmeyen madde sıvının altında ya da üstünde toplanır.

Çözünmeyen katının öz kütlesi sıvının öz kütlesinden büyükse katı dibe çöker.Çözünmeyen katının öz kütlesi sıvının öz kütlesinden küçükse katı sıvının üstünde toplanır.Katı içeren sıvı karışım süzülür. Sıvı alta geçerken katı kısım süzekte kalır ve karışım ayrılmış olur.

Yemek tuzu-talaş suyun içine atılınca yemek tuzu çözünür,talaş çözünmez.Talaş suyun yüzeyine toplanır. Yemek tuzu-kum suyun içine atıldığında yemek tuzu çözünür,kum çözünmez.Kum suyun dibinde toplanır. Böylelikle karışımlar çözünürlük farkından yararlanılarak su yardımı ile birbirinden ayrıştırılmış olur.

KRİSTALLENME Katı-katı karışımdaki maddelerden birisini çözüp diğerini çözmeyen çözücü bulunmayabilir.Bu durumda katılar ikisini de çözen sıvıya atılır.Oluşan çözelti genellikle soğutulur.Soğutulan çözeltide çözünürlüğü sıcaklıkla azalan madde kristalleşerek çökmeye başlar.Katılaşan madde süzülerek ayrıştırılır.

KRİSTALLENME Burada olduğu gibi bir katının çözeltisinden sıcaklık gibi etkilerle katılaşmasına kristallenme,yapılan işleme kristallendirme denir.İki ya da daha çok maddenin çözünürlük farkı ile ayrılmasına ayrımsal kristallendirme denir.Örneğin KNO₃ Ce2(SO4)₃ karışımı bileşenlerinebu şekilde ayrılabilir.

EKSTRAKSİYON(ÖZÜTLEME) Sıvı ya da katı halde bulunan bir karışıma dışarıdan eklenen bir çözücü yardımıyla karışımdaki bir bileşenin ayrılma işlemine denir. Ekstraksiyon özütleme ve çekme anlamlarına da gelir.Özütleme homojen karışımların bileşenlerine ayrılmasında kullanılabilir.

Siyah ya da diğer bitkisel çay yapraklarının suya renklerini vermesi suyun çaya renk ve tat veren maddeler özütlemesi olarak tarif edilebilir.

Ekstraksiyon şeker endüstrisinde şeker pancarı gibi bitkilerden şeker eldesinde yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir.

Özütleme işleminde ayrılacak maddenin özelliğine göre organik çözücüler ya da su gibi maddeler kullanılabilir.

İYON DEĞİŞTİRİCİ REÇİNELER İyon değiştirici reçine, suda istenmeyen anyon ve katyonların giderilmesi için kullanılır. Katyonlar hidrojen ve sodyum ile, anyonlar hidroksit iyonları ile yer değiştirir. Pozitif iyonları değiştiren iyon değiştirme reçineleri katyonik, negatif iyonları değiştiren iyon değiştirme reçineleri anyonik reçine olarak isimlendirilir.

İYON DEĞİŞTİRİCİ REÇİNELER Su saflaştırma sistemlerinde, Katyon (Bir eriyikte bulunan pozitif yüklü iyon) giderme ve Anyon (Bir eriyikte bulunan negatif yüklü iyon) giderme reçineleri kullanılır. Katyon giderme reçineleri, kalsiyum, magnezyum, sodyum gibi katyonlar karşılığında hidrojen (H-)açığa çıkarır. Anyon giderme reçineleri, klor, sülfat, biokarbonat gibi anyonları hidroksit (OH-) iyonlarına dönüştürür. H- ve OH- birleşerek H2O oluşturur.