İŞİTME ENGELLİ ÇOCUKLAR kaynak:Prof.dr Bülbin Sucuoğlu Doç.dr Tevhide Kargın Mustafa ÜNSAL Tavşanlı RAM Müdür Yardımcısı

İşitme engelli çocuklar,İşitme engelli çocuklar, işitmeyi oluşturan yapı ve organların biri ya da birden fazlasının hasara uğraması sonucunda işitme duyusundan yeterince yararlanamayan çocuklardır.işitmeyi oluşturan yapı ve organların biri ya da birden fazlasının hasara uğraması sonucunda işitme duyusundan yeterince yararlanamayan çocuklardır. Okul çağı nüfusunun %1 ini oluştururlar.Okul çağı nüfusunun %1 ini oluştururlar. Ağır işitenler ve hiç duymayanlar şeklinde gruplamak mümkündür.Ağır işitenler ve hiç duymayanlar şeklinde gruplamak mümkündür. (Lewis ve diğ.1999)(Lewis ve diğ.1999)

Ağır işiten çocukların işitme kalıntısı vardır.İşitme cihazı kullanarak diğerlerinin konuşmalarını anlayabilirler.Ağır işiten çocukların işitme kalıntısı vardır.İşitme cihazı kullanarak diğerlerinin konuşmalarını anlayabilirler. Hiç duymayan çocuklar ise ağır derecede işitme yetersizliği nedeniyle dil öğrenimine ilişkin bilgileri cihazla ya da cihazsız olarak alamayan ve bu nedenle eğitimsel performansları etkilenen çocuklardır.Hiç duymayan çocuklar ise ağır derecede işitme yetersizliği nedeniyle dil öğrenimine ilişkin bilgileri cihazla ya da cihazsız olarak alamayan ve bu nedenle eğitimsel performansları etkilenen çocuklardır.

Annenin hamilelik döneminde alman kızamığı (rubella) geçirmesi,kalıtım,premature doğum,problemli hamilelik,travmalar,kan uyuşmazlığı gibi nedenler çocukları işitme engeli ile doğmasına neden olmakta;çocuğun menenjit,orta kulak iltihabı,yüksek ateş,enfeksiyon,travmalar ile kızamık ve kabakulak geçirmesi de işitme duyusunun doğumdan sonra kaybına yol açmaktadır.Annenin hamilelik döneminde alman kızamığı (rubella) geçirmesi,kalıtım,premature doğum,problemli hamilelik,travmalar,kan uyuşmazlığı gibi nedenler çocukları işitme engeli ile doğmasına neden olmakta;çocuğun menenjit,orta kulak iltihabı,yüksek ateş,enfeksiyon,travmalar ile kızamık ve kabakulak geçirmesi de işitme duyusunun doğumdan sonra kaybına yol açmaktadır.

Yüksek ses/gürültü de önemli işitme engeli nedeni olarak kabul edilmekte,çok yüksek ses/gürültülü ortamlarda çalışan/yaşayan bireyler de işitme kaybı açısından yüksek risk grubu oluşturmaktadırlar.Yüksek ses/gürültü de önemli işitme engeli nedeni olarak kabul edilmekte,çok yüksek ses/gürültülü ortamlarda çalışan/yaşayan bireyler de işitme kaybı açısından yüksek risk grubu oluşturmaktadırlar. Ses düzeyi 85 desibel ve üzerinde olan ortamlarda uzun süre bulunmak da işitme kaybına yol açmaktadır.Alman kızamığı ve kan uyuşmazlığı vs. nedenler ikinci bir engele de neden olmaktadır.İşitme engellilerin %25 inde 2. bir engel bulunmaktadır.Ses düzeyi 85 desibel ve üzerinde olan ortamlarda uzun süre bulunmak da işitme kaybına yol açmaktadır.Alman kızamığı ve kan uyuşmazlığı vs. nedenler ikinci bir engele de neden olmaktadır.İşitme engellilerin %25 inde 2. bir engel bulunmaktadır.

İşitme kaybının derecesi temel alınarak bir sınıflama yapıldığında;İşitme kaybının derecesi temel alınarak bir sınıflama yapıldığında; -Hafif,-Hafif, -Orta,-Orta, -İleri,-İleri, -Çok ileri derecede işitme kaybı olanlar olmak üzere 4 gruptan bahsedilebilir.-Çok ileri derecede işitme kaybı olanlar olmak üzere 4 gruptan bahsedilebilir.

İşitme engelinin ortaya çıkış zamanına göre de sınıflama yapılabilmektedir.İşitme engelinin ortaya çıkış zamanına göre de sınıflama yapılabilmektedir. -Konuşmaya başlamadan duyusunu kaybedenler,-Konuşmaya başlamadan duyusunu kaybedenler, -Konuşmayı öğrendikten sonra işitme duyusunu kaybedenler.-Konuşmayı öğrendikten sonra işitme duyusunu kaybedenler. Tüm grubunu %95 ini 1. grup teşkil etmektedir.Tüm grubunu %95 ini 1. grup teşkil etmektedir. Ayrıca işitme engeline yol açan neden görede sınıflama yapmak mümkündür.Ayrıca işitme engeline yol açan neden görede sınıflama yapmak mümkündür.

İşitme kaybı,öğrencilerin eğitim ortamlarındaki konuşmalarını anlamalarını olumsuz yönde etkiler.Çocuğun işitme yoluyla alacağı bilgiyi ne kadar anladığı işitme kaybının türü ve derecesi ile ilintilidir.(deutsch ve diğ.1998)İşitme kaybı,öğrencilerin eğitim ortamlarındaki konuşmalarını anlamalarını olumsuz yönde etkiler.Çocuğun işitme yoluyla alacağı bilgiyi ne kadar anladığı işitme kaybının türü ve derecesi ile ilintilidir.(deutsch ve diğ.1998) Kayıp desibel ise hafif,Kayıp desibel ise hafif, desibel ise orta,55-69 desibel ise orta, desibel ise ileri,70-89 desibel ise ileri, 90 desibelden fazla ise çok ileri derecede işitme kaybından sözedilebilir.90 desibelden fazla ise çok ileri derecede işitme kaybından sözedilebilir.

Hafif ve orta derecede işitme kaybı olanlar,konuşulanları anlamada güçlük çeker,işitme,konuşma ile dil gelişimi için özel desteğe,Hafif ve orta derecede işitme kaybı olanlar,konuşulanları anlamada güçlük çeker,işitme,konuşma ile dil gelişimi için özel desteğe, İleri ve çok ileri derecedekiler ise diğerlerinin yanı sıra yoğun özel eğitim hizmetleri ile ilgili servislere ihtiyaç duyarlar.İleri ve çok ileri derecedekiler ise diğerlerinin yanı sıra yoğun özel eğitim hizmetleri ile ilgili servislere ihtiyaç duyarlar.

İleri ve çok ileri derecede işitme kaybı olan çocukların akademik becerileri ek özel eğitim almadıkları sürece akranlarından (kaybın derecesine bağlı olarak) belirgin derecede geridir.İşitme yetersizliğine bağlı olarak konuşma ve iletişim becerileri sınırlıdır.İleri ve çok ileri derecede işitme kaybı olan çocukların akademik becerileri ek özel eğitim almadıkları sürece akranlarından (kaybın derecesine bağlı olarak) belirgin derecede geridir.İşitme yetersizliğine bağlı olarak konuşma ve iletişim becerileri sınırlıdır. Grubun % 45’ten daha azı anlaşılır konuşmaya sahiptir,Konuşmanın anlaşılırlığı işitme engelinin derecesine bağlı olarak artar ya da azalır.Grubun % 45’ten daha azı anlaşılır konuşmaya sahiptir,Konuşmanın anlaşılırlığı işitme engelinin derecesine bağlı olarak artar ya da azalır. İleri derecede işitme kaybı olanlar konuşmayı uzun süreli sistematik eğitim ile kazanabilirler.İleri derecede işitme kaybı olanlar konuşmayı uzun süreli sistematik eğitim ile kazanabilirler.

İşitme kaybı çok fazla olan çocuklara çok farklı yöntemlerle iletişim kurabilme becerileri kazandırılabilmektedir.İşitme kaybı çok fazla olan çocuklara çok farklı yöntemlerle iletişim kurabilme becerileri kazandırılabilmektedir. Öğretim YöntemleriÖğretim Yöntemleri 1-Sözel iletişim(Oral) Yöntemi1-Sözel iletişim(Oral) Yöntemi 2-İşaret dili Yöntemi,2-İşaret dili Yöntemi, 3-Dudak okuma Yöntemi,3-Dudak okuma Yöntemi, 4-Total Yöntem şeklinde gruplandırılır.4-Total Yöntem şeklinde gruplandırılır.

İşitme engelli bireylerin zihinsel becerileri engelli olmayan akranlarından farklı değilidir.Ancak konuşma ve işitmenin olmaması nedeniyle bu çocukların bilgi almada yetersizlikleri vardır.Bu yetersizlikler çocukların gerçek performanslarını gizler.İşitme engelli bireylerin zihinsel becerileri engelli olmayan akranlarından farklı değilidir.Ancak konuşma ve işitmenin olmaması nedeniyle bu çocukların bilgi almada yetersizlikleri vardır.Bu yetersizlikler çocukların gerçek performanslarını gizler. İletişim problemleri duygusal gelişimi olumsuz yönde etkiler.Utangaçlık ve içine kapalılık ortaya çıkabilir.İletişim problemleri duygusal gelişimi olumsuz yönde etkiler.Utangaçlık ve içine kapalılık ortaya çıkabilir. İşitme kalıntılarını kullanarak bu çocuklar eğitimlerini normal okullarda sürdürebilirler.İşitme kalıntılarını kullanarak bu çocuklar eğitimlerini normal okullarda sürdürebilirler.

Bazı çocukların özellikle hafif derecede işitme kaybı olanların işitme engelleri okula başlayana dek fark edilmeyebilir.Bazı çocukların özellikle hafif derecede işitme kaybı olanların işitme engelleri okula başlayana dek fark edilmeyebilir. ÖğretmenlerÖğretmenler sınıf içi ya da dışında verilen yönergelere uymayan,sınıf içi ya da dışında verilen yönergelere uymayan, ders anlatılırken dikkat etmeyen,ders anlatılırken dikkat etmeyen, sınırlı sözcük dağarcığı olan ve telaffuzunda farklılık olan,sınırlı sözcük dağarcığı olan ve telaffuzunda farklılık olan, sık sık kendisine söylenenlerin tekrar edilmesini isteyen,sık sık kendisine söylenenlerin tekrar edilmesini isteyen, dinleme ve konuşma gereken etkinliklere katılmayan,dinleme ve konuşma gereken etkinliklere katılmayan, yüksek sesle müzik dinleyen,yüksek sesle müzik dinleyen, televizyon seyreden,televizyon seyreden, yüksek sesle konuşan,yüksek sesle konuşan, gürültülü ortamlarda konuşmaları güçlükle anlayan çocukların işitme ile ilgili problemleri olabileceğini düşünmelidirler.gürültülü ortamlarda konuşmaları güçlükle anlayan çocukların işitme ile ilgili problemleri olabileceğini düşünmelidirler.