AİLE İÇİ İLETİŞİM

İLETİŞİM NEDİR?

KONUŞARAK ANLAŞIRLAR… EN AZ İKİ İNSAN ARASINDA DUYGU, DÜŞÜNCE VEYA BİLGİLERİN KARŞILIKLI OLARAK AKTARILMASI, PAYLAŞILMASIDIR. İNSANLAR KONUŞARAK ANLAŞIRLAR…

İLETİŞİM YÖNTEMLERİ *Kullanılan sözcükler *vücut dili, *Kullanılan ses tonu ve vurgular *mimikler *jestler AİLEYİ AYAKTA TUTAN, İLETİŞİM VE SEVGİDİR! SÖZLÜ İLETİŞİM SÖZSÜZ İLETİŞİM

İLETİŞİM KURARKEN Sözler % 7 etkilidir. Söz ötesi öğeler % 38 etkilidir. Duygusal yüz ifadeleri % 55 etkilidir. (Ağzımızdan çıkan sözlerden çok o sözü söylerkenki yüz ifademiz, jest ve mimiklerimiz, ses tonumuz ve bulunduğumuz yer önemlidir.)

ANNE BABA İLETİŞİMİ

Aile içinde olumlu iletişim nasıl olmalı? Anne-baba ve çocuk arasındaki olumlu iletişim ailenin mutluluğunu artırır. Ayrıca çocuğun bu iletişim tarzını model alarak hayatı boyunca sağlıklı sosyal ilişkiler kurmasına yardımcı olur ve kendini ifade yeteneği ile özgüvenini güçlendirir.

Çocuklar nasıl iletişim kuracaklarını anne-babalarını izleyerek öğrenirler. Dolayısıyla çocukların da bu önemli beceriyi öğrenebilmeleri için anne-babaların etkin iletişimciler olması gereklidir.

Zaman Ayırmak Çift olarak birlikte zaman geçirmek her ilişki için önemlidir. Ancak işin içinde çocuklar olduğunda baş başa geçirecek zaman bulmak da kolay olmaz. Bu nedenle anne-babalar birlikte geçirecekleri özel zaman dilimlerini önceden saptamalıdırlar. Önemli olan anne-babanın düzenli olarak birlikte zaman geçirmesidir. Bu her gün olabilir, iki günde bir olabilir, haftada bir olabilir, yani anne-baba için ne şekilde uygunsa o şekilde ayarlanabilir.

Zaman Ayırmak Bu özel zaman birlikte konuşarak, beraber bir aktiviteye katılarak ya da anne ve babanın her ikisinin de ilgisini çeken herhangi bir şeyi yaparak geçirilebilir. Önemli olan bu sürenin bir biçimde iletişim içerisinde geçirilmesidir. Ancak özel zaman kendiliğinden oluşmaz, planlanması ve her iki ebeveyn tarafından korunması gerekir. Baş başa zaman, iletişim kanallarının açık tutulması açısından son derece önemlidir.

Etkin İletişim Anne-baba arasındaki iletişimin bir diğer önemli kısmı da bu iletişimin nasıl etkin bir şekilde kurulabileceğinin bilinmesidir. Anne-babalar etkin bir iletişim kuramazsa, büyük olasılıkla başarısız iletişim yöntemlerini çocuklarına da aktaracaklardır.

Etkin iletişim için sözler davranışlarla eşleşmelidir Örneğin anne ya da babadan biri diğerine hiç kızgın olmadığını söylüyor, ancak aynı zamanda da yüzünde öfkeli bir ifade ile bakıyor, öfkeli bir ses tonu kullanıyor ve ellerini yumruk yaparak sıkıyorsa, sözler davranışlarla eşleşmiyor ve etkin bir iletişim gerçekleşmiyor demektir. Anne-babalar böyle davrandığında karmaşık mesajlar gönderirler. Anne-babalar duyguları konusunda dürüst olmalıdırlar.Eğer öfkeliyseler, öfkelerini ifade etmenin uygun yollarını bulmalıdırlar.

Dokunmak mükemmel bir sözsüz iletişim yoludur. Etkin İletişim Dokunmak mükemmel bir sözsüz iletişim yoludur. Omzuna dokunmak, sarılmak duyulan memnuniyeti hem eşe, hem de çocuklara göstermenin çok güzel bir yoludur.

Etkin İletişim Katılım göstermek ve dinlemek etkin bir iletişim için gerekli iki önemli vasıftır Katılım göstermek dikkatin tam olarak konuşan kişiye verilmesi demektir. Bu, o anda yapılmakta olan tüm aktiviteleri durdurarak, konuşan kişinin gözlerine bakarak ve hiçbir şey söylemeyerek yapılabilir.

Etkin İletişim Dinlemek ise söylenen şeylere dikkat etmek ve sadece sözlere değil, konuşan kişinin beden diline de kulak vermek anlamına gelir.

Etkin İletişim Bunun yerine: Suçlama, eleştirme, aşağılama. Bu tür ifadeler karşıdaki kişiyi savunma konumuna geçirerek, o şeyi tekrar yapmaya teşvik eder. Örneğin "ne kadar dağınıksın. Giysilerini hep burada bırakıyorsun." Bunu deneyin: "Ben" cümleleri. Parmağınızla karşınızdaki kişiyi işaret etmek yerine, duygu ve düşüncelerinizi kendi açınızdan ifade edin. Örneğin "kirli giysileri burada bıraktığında öfkeleniyorum".

Bunun yerine: Sözünü kesmek. Sözünü kesmek konuşan kişinin düşünce akışını bozabilir. Bunu deneyin: Dinlemek. Konuşanın söylediklerini dinleyin. Konuşmaya başlamadan önce konuşanın doğal olarak verdiği araları bekleyin.

Bunun yerine: Aşırı genellemek veya felakete dönüştürmek. "Sen her zaman..", "sen asla.." gibi ifadeleri içerir. Bunu deneyin: Niteleyici ifadeler kullanmak."Bazen sen...", "belki..." gibi ifadeleri tercih edin. Bunun yerine: Uzun nutuklar çekmek. Bu iletişim biçimi karşıdaki kişinin kısa sürede kendini kapatmasına neden olur. Bunu deneyin: Kısa, konuya odaklı ifadeler. Böyle ifadeler etkin bir iletişim için gerekli olan karşılıklı alış-verişi sağlar.

Bunun yerine: İğneleme. İğnelemeler karşıdaki kişiyi yaralayabilir Bunun yerine: İğneleme. İğnelemeler karşıdaki kişiyi yaralayabilir. Etkin bir iletişimde iğnelemelerin yeri yoktur. Bunu deneyin: Saygı göstermek. Karşıdaki kişiye saygı göstermeye ve onun bakış açısını anlamaya çalışın. Görüşlerine katılmayabilirsiniz ama düşüncelerinizi de ifade edebilirsiniz.

Bunun yerine: Göz teması kurmamak Bunun yerine: Göz teması kurmamak. Bu konuşmakta olduğunuz kişiye yanlış mesajların gönderilmesine neden olabilir. Bunu deneyin: Göz teması kurmak. Bu karşıdaki kişiye ilgili olduğunuz, dinlediğiniz ve katılım gösterdiğiniz mesajını verir.

Bunun yerine: Emir vermek ve/veya tehdit etmek. Emirler ve tehditler pek nadir olarak etkili olur. Bunlar genellikle karşıdaki kişiyi savunma konumuna geçirir. Bunu deneyin: Alternatif çözümler önermek. Her iki tarafın da kabul edebileceği çözümleri bulmak için birlikte çaba gösterin. Çözüm önerileriniz konusunda görüşlerini sorun.

Bunun yerine: Geçmişe takılıp kalmak. Bir sorun ya da çatışma çözümlendiyse, bunu daha sonraki çatışmalarda tekrar tekrar gündeme getirmeyin. Anne-babalar birbirlerine temiz bir sayfa açma fırsatı vermelidir. Bunu deneyin: Bugüne ve geleceğe odaklanmak. Gündemdeki belirli konu üzerinde odaklanın.

Bunun yerine: Konuşma tekeli oluşturmak. Tüm konuşmayı siz yapmayın. Etkin bir iletişim için her iki tarafından tartışmaya önemli katkılar yapması gerekir. Bunu deneyin: Sırayla konuşmak. Karşıdaki kişi konuşmakta çekingen davranıyorsa, konu hakkındaki görüşlerini sorun.

Bunun yerine: Sessiz kalmak. Her iki taraf da katılmazsa etkin bir iletişim gerçekleşmez. Bunu deneyin: Konuşmak. Olumsuz bile olsa, duygularınızı ifade edin.

Bunun yerine: Akla ne gelirse söylemek. Söyleyeceğiniz şeylere dikkat ederek, konuşmakta olduğunuz kişiyi bilerek kırmaktan kaçının. Bunu deneyin: Karşılıklı nezaket kurallarına uymak. Konuşma ne kadar alevlenirse alevlensin, karşınızdaki kişiye nazik ve saygılı davranmaya çalışın.

Bunun yerine: Evet ama... cevapları. Konuştuğunuz kişinin getirdiği her öneride bir hata bulmaya çalışmayın. Bunu deneyin: Gerçekten dinleme. Diğer kişinin bakış açısını anlamaya çalışın. Onun söylediği her şeye katılmak zorunda değilsiniz, ancak anlamak için çaba göstermelisiniz.

Bunun yerine: Karşı şikayetlerde bulunmak. Konuşmacının yaptığı şikayetlere kendi şikayetlerinizle yanıt vermeyin. Söyleyeceğiniz şeylere dikkat ederek, konuşmakta olduğunuz kişiyi bilerek kırmaktan kaçının. Bunu deneyin: Gündem oluşturmak. Bir konuşmada gündeme gelen şikayetlerin bir listesini yapın ve bir seferde yalnızca bir şikayeti ele alın.

ÇOCUKLA NASIL İLETİŞİM KURMALI ?

Çocuğuna gerçek servet bırakmak isteyen ana-baba, ona iyi dinlemeyi öğretir. Publilus Syrus

ÇOCUĞU DİNLEMENİN YARARLARI Konuşma yeteneği artar, kendini daha iyi ifade etmesini öğrenir, kelime bilgisi zenginleşir. Bir derdi varsa bunu davranışla göstermek yerine sözle ifade ederek rahatlar. Anlaşıldığını hisseden çocuk kendini daha huzurlu ve rahat hisseder, bu da çocuğun kişisel ve sosyal gelişimine yardımcı olur. Çocuk ile anne yada baba arasında yakınlık doğar, çocuk onlara danışır ve diyalog kurar.

ANNE-BABA VE ÇOCUK ARASINDAKİ OLUMLU İLETİŞİMİN İLKELERİ Çocuğunuzun kendisiyle ilgilendiğinizi, ihtiyacı olduğunda yardım edeceğinizi bilmesini sağlayın. Çocuğu yaptığı veya yapmadığı şeylerden dolayı değil, kendisi olduğu için kabul ettiğinizi gösterin. Çocuğun açık iletişimi sürdürmesini destekleyin. Bunu, çocuğu olduğu gibi kabul ederek ve gösterdiği iletişim çabalarını takdir ederek sağlayabilirsiniz. Çocuğunuzun kendisini güvende hissedeceği bir ev ortamı oluşturun. Çocuğunuzu olduğu gibi kabul edin. Çocukların duydukları şeylerin kendileri hakkındaki duygularını etkileyeceğini unutmayın.

Çocuğunuzun tepesinden konuşmayın Çocuğunuzun tepesinden konuşmayın. Onunla konuşurken fiziksel olarak onun düzeyine inin. Çocuğunuz sizinle konuşmak istediğinde televizyonu kapatın veya gazeteyi elinizden bırakın. Dikkatle ve nazik bir şekilde dinleyin. Çocuğunuz bir şey anlatmaya çalışırken sözünü kesmeyin. Çocuğunuza arkadaşlarınıza gösterdiğiniz nezaketi gösterin.

Saygılı ve destekleyici bir dil kullanın Saygılı ve destekleyici bir dil kullanın. Bu bakımdan genel kural şudur: Çocuklarınızla konuşurken, çocuğunuzun kendisini anlatırken hangi kelimeleri kullandığını duymak istiyorsanız, siz de o kelimeleri kullanın. Başka insanların özellikle dahil olması gerekmediği sürece, konuşmalarınızı özel tutun. Çocuğunuzla aranızdaki en iyi iletişim etrafta başka insanlar yokken gerçekleşir.

Çocuğunuzu başka insanların önünde utandırmak veya güç duruma düşürmek sadece içerleme ve düşmanlık duyguları hissetmesine neden olur, iyi bir iletişime değil. Başka biri sizi eleştirirken sizinle nasıl konuşmasını istiyorsanız, siz de çocuğunuzla o şekilde konuşun. İsim takma, bağırma veya saygısız tutumlara başvurmayın. Aptal, budala, tembel gibi aşağılayıcı sözler kullanmayın. Çözüme yönelik somut adımlar geliştirebilmesi için ona destek olun.

Çocuğunuzun bir davranışı ya da bir olay nedeniyle çok sinirliyseniz, objektif davranamayacağınız için, yeniden sakinleşene kadar iletişim kurmaya çalışmayın. Beklemek, yatışmak ve çocukla daha sonra konuşmak en iyisidir. Olayların nedenini sormayın ‘ne olduğunu’ sorun. Çocuğun anlattığı durum hakkında önceden bilginiz varsa bunları çocuğunuzla paylaşın. "Senin için neyin iyi olduğunu ben biliyorum", "sadece dediğimi yap, sorun çözümlenecektir" ya da "ben sözümü bitireyim sen de konuşacaksın" gibi cümleleri, telkinlerde bulunmayı ve ahlaki açılardan kınamayı en az düzeyde tutun. Bunlar açık iletişim kurma ve bu açıklığı devam ettirmeye yardımcı olmayacaktır.

Eşler nasıl bir disiplin uygulayacakları konusunda aralarında konuşmalı ve kuralları belirlemelilerdir. Disiplinin yanlış davranışları cezalandırmak değil, doğru davranışları öğretmek olarak görülmesi çok önemlidir. Davranışı çocuğunuzun kişiliğinden ayırın. Örneğin beni hayal kırıklığına uğrattın demek yerine hangi davranışı veya seçimini beğenmediğinizi ve neden beğenmediğinizi belirtin.

ÇALIŞAN ANNE VE ÇOCUK İLETİŞİMİ

İş sonrası çocuğunuzla birlikte yüz yüze sohbet ederek, birlikte oyun oynayarak nitelikli zaman geçirin. 2) Yeterli zaman ayıramadığınızı düşünüp suçluluk duygusu içinde çocuğunuza veremediğiz zamanı, hediyelerle telafi etmeye çalışmayın.

3) İşten eve dönüşte özlemle çocuğunuzun her istediğini yaparak, aşırı hoşgörülü tutum sergilemeyin. 4) 0-3 yaşları arasında çocuğun ev ortamında olmasının önemi sebebiyle aile büyüğü tarafından (anneanne, babaanne) yada onun kontrolünde titizlikle seçilmiş bakıcıyla büyütülmesini tercih edin.

5) Mümkünse 3-6 yaşından sonra kurum bakımını tercih edin. 6) Okul çağında, mümkünse çocuğunuzun okuldan dönüşünde evde olun. Onu haberleşmeden uzun süre evde yalnız bırakmayın.

7) Okula başlama, çocuğun hayatında önemli bir gelişmedir okula uyum sağlaması, çalışma alışkanlığının kazanması için ona destek olun. ! Çocuklar, başarılarının ilgiyle izlenmesini isterken, başarısızlıklarında da yardım bekler.

8)  Çocuğunuza işten dönüşünüzde , sizden beklediği ilgiyi gösterebilmeniz için gün boyu zamanınızı iyi planlayıp enerjinizi doğru harcayın. 9) Etkin bir dinleyici olun.  

KARDEŞ İLİŞKİLERİNDE ÇOCUKLARLA İLETİŞİM  

      1) Çocuklarınıza eşit düzeyde sevgi gösterin ve onlarında birbirlerinin değerli olduklarını ifade etmeleri konusunda destekleyin. 2) Birbirlerinden farklı olduklarını ve sizin de onları bu farklı yönleriyle sevdiğinizi ifade edin.

3) Çocuklarınızı birbirleriyle kıyaslamayın. 4) Birini diğerinin yanında ‘özellikle aileye yeni katılan kardeşi’ abartılı şekilde sevmeyin. 5) Kardeşine zarar veremeyeceğini kesin bir dille anlatın. Bu kuralları onlara, aile sohbeti havasında sakin bir dille ifade edin.

6) Boş zamanlarında birbirleriyle oyun oynamalarını, spor yapmalarını, resim yapma vb sanat etkinliklerine katılabilmelerini sağlayın. 7) Çocuğumuz kardeşine karşı olumsuz duygularını ifade ettiğinde onu anlayışla karşılayın.

8) Kardeşler arasında yaşanan çatışmalar çoğu zaman doğal bir süreçtir, böyle durumlarda sakin olun. 9) Kardeşler arası çatışmalarda hakem olmayın. Birbirlerine sözel veya davranışsal olarak zarar verici olmadıkça müdahale etmeyin.

10) “Kim yaptı. ” sorusu yerine “Nasıl çözümleyebilirsin 10) “Kim yaptı?” sorusu yerine “Nasıl çözümleyebilirsin?” ifadesi suçlu aramak yerine, onların sorun çözme becerilerinin gelişmesine katkıda bulunacaktır.

11) Kardeşler arasındaki çatışma zarar verici boyutlara varıyorsa onları aynı ortamda tutmayın, sakinleşmeleri için ayrı odalara gönderin. 12) Sorunlarına konuşarak çözüm yolları aramaları için bir araya gelmelerini destekleyin.

BOŞANMA DURUMRUNDA ÇOCUKLA İLETİŞİM  

Çocuğunuza bu durumu haber verin Çocuğunuza bu durumu haber verin. Hangi ebeveynle, nerede yaşayacağını söyleyin. Seçiminizi yaparken onun için en uygun olan ebeveyni ve en uygun olanakları seçtiğiniz mesajını verin. Detaylara girmeden anlaşamadığınızı, birlikte olmak istemediğiniz için ayrılmaya kara verdiğinizi belirtin.

3) Boşanma kararınızda onun hiçbir ilgisi ve suçu olmadığını, eşinizle olan ilişki sorunundan kaynaklandığını özellikle vurgulayın. 4) Diğer ebeveyni de düzenli aralıklarla görebileceğini anlatın. Ayrıldıktan sonra ilk görüşmenin uygun olan en kısa zamanda yapılmasına özen gösterin..

5) Her iki evde de dengeli bir yaklaşım tarzı belirleyin. 6) Çocuğu taraf tutacak, hakem durumuna düşürecek ifadelerden kaçının. 7) Çocuğunuzdan gelecek sorulara dürüst cevaplar verin. 8) Cinsel yaşamınızın özel ve gizli olmasına dikkat edin.

9) Anne ve babalık rolünüzü yaşam boyu sürdüreceğinizi göz önüne alarak eşinize karşı medeni tavrınızı kaybetmeyin. 10) Kendi haklılığınızı ispat etmek için eşinizi, çocuğunuza kötülemeyin. 11) Mümkün olduğunca ailelerinizi bu durumdan uzak tutunuz.

12) Boşanmanın ilk yılı çocuğun kaygı ve stresi ile baş edebilmesi için ona destek olun. (Birlikte sinema, tiyatro veya spor karşılaşmalarına gidin.) Ø  ! Bu paylaşımların sadece sizin ve çocuğunuz arasında geçireceğiniz bir zaman olmasına özen gösterin.

13) Ayrılmanın sonuçlandırılamadığı durumlarda diğer ebeveynin devamlı eve gidip gelmesi doğru değildir. 14) Çocuğunuza belirli aralarla, yalnız kalmayacağı mesajın tekrarlayın.

15) Okuldaki davranış değişiklikleri ve uyum problemleri ile ilgili konulardan haberdar olabilmeniz için sınıf öğretmenleri ve Rehber öğretmenle iletişim halinde olun. 16) Her şeye rağmen gerekirse bir uzmandan yardım alın.

ÇOCUĞUNUZU EĞİTMEK, YETİŞTİRMEK ASLINDA KENDİNİZİ EĞİTMEK YETİŞTİRMEKTİR !!!

TAVSİYE EDİLEN KAYNAKLAR Leyla NAVARO – Gerçekten Beni Duyuyor musun? Üstün DÖKMEN – İletişim Çatışmaları ve Empati Haluk YAVUZEL – Çocuk Eğitimi El Kitabı

Fotoğrafçıda gülümseyin Fotoğrafçıda gülümseyin. Bir gün mutlaka alırlar selamımızı Üstün DÖKMEN

İnsanın Anavatanı Çocukluğudur. İzlediğiniz için teşekkürler