OKULDA STRATEJİK PLAN SÜRECİ

OKUL SP ORGANİZASYONU

PAYDAŞLARIN SINIFLANDIRILMASI Geniş katılımlı paydaş belirleme Paydaşların sınıflandırılması (İç ve Dış Paydaş) Paydaşların Analizi (Önceliklendirme, ön değerlendirme, Paydaş görev matrisi, Paydaş etki/önem matrisi ve paydaş stratejileri belirlenmesi) Paydaş görüşmeleri KURUM İÇİ ANALİZ PAYDAŞ BELİRLEME PAYDAŞLARIN SINIFLANDIRILMASI DIŞ ÇEVRE ANALİZİ PAYDAŞLARIN ANALİZİ MEVCUT DURUM ANALİZİ PAYDAŞ GÖRÜŞMELERİ PAYDAŞ ANALİZİ SWOT (GZFT) ANALİZİ 3

1-Paydaşların Belirlenmesi Okulun hizmetleri ile ilgisi olan, okuldan doğrudan veya dolaylı olumlu yada olumsuz yönde etkilenen veya okulu etkileyen kişi, gurup veya kurumlardır. Çalışanlar, Yararlanıcılar, Liderler, Stratejik Ortaklar, Temel Ortaklardır.

2-Paydaşların Sınıflandırılması İç Paydaş (Çalışanlar) Dış Paydaş (Temel Ortak, Stratejik Ortak, Tedarikçiler) Yararlanıcı, Hedef kitle

A)İç paydaşlar(Çalışanlar) Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş içindeki kişi, grup veya (varsa) ilgili/bağlı kuruluşlardır. ÖRNEK: Kuruluşun çalışanları yöneticiler ve Bakan B)Dış paydaşlar(Temel ortak,Stratejik ortak,Tedarikçiler) Kuruluştan etkilenen veya kuruluşu etkileyen kuruluş dışındaki kişi, grup veya kurumlardır. ÖRNEK: Kuruluş faaliyetleriyle ilişkisi olan diğer kamu ve özel sektör kuruluşları,kuruluşa girdi sağlayanlar,sendikalar, ilgili sektör birlikleri Stratejik ortak Gönüllülük vardır. Vizyona ulaşabilmek için onlarla ortaklık yapmak gerekir. “Kazan Kazan” yaklaşımı. ÖRNEK: Medya Temel ortak Kanunla bağlı olduğumuz. Hiçbir zaman ayrılamayacağımız. İşbirliği yapmak zorunda olduğumuz ortaklar. ÖRNEK: Genel müdürlük için MEB, İl milli eğitim müdürlükleri için Valilik C)Müşteriler (Yaralanıcı, Hedef kitle) Kurumun ürettiği hizmetleri ve/veya malları kullanan, alan ve bunlardan yararlanan kişi, grup veya kurumlar

PAYDAŞLARIN SINIFLANDIRILMASI İÇ PAYDAŞ DIŞ PAYDAŞ YARARLANICI Temel Ortak Stratejik Ortak Okul Müdürü Kaymakam Oda Birlikleri Öğrenciler Okul Müdür Yardımcıları İl Milli Eğitim Müdürlüğü Medya Veliler Öğretmenler İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü Sivil Toplum Kuruluşları Bir Üst Öğrenim Kurumları Memurlar Halk Eğitim Merkezleri Eğitim Sendikaları Üniversiteler Yardımcı Hizmetliler RAM Öğrenci Taşıma İşletmeleri İstihdam Eden Kuruluşlar Okul Aile Birliği Mal Müdürlüğü Öğrenci Yemek İşletmeleri Dershaneler Emniyet Müdürlüğü Bankalar Yerel Yönetimler Jandarma Komutanlığı Okul Kantinleri

Paydaş/Hizmet Matrisi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Paydaş 1 v o Paydaş 2 Paydaş 3 O: Bazı Paydaşlar, Bir kısmı ile ilişki vardır. V: Paydaşların Tamamı O: Bazı Paydaşlar, Bir kısmı ile ilişki vardır. V: paydaşların Tamamı

Paydaşların Etki/Önem değerinin saptanmasında Etki/Önem matrisi kullanılır. Bu matriste ETKİ; paydaşın, okulun faaliyet ve hizmetlerini yönlendirme, destekleme, olumlu veya olumsuz etkileyebilme gücünü, ÖNEM; ise paydaşın okulun veya okulun paydaşın beklenti ve taleplerine verdiği önceliği ifade eder.

Paydaş Etki / Önem Matrisi Zayıf Güçlü Önemsiz İzle Bilgilendir Önemli Çıkarlarını gözet, çalışmalara dahil et Birlikte çalış

PAYDAŞ STRATEJİLERİ PAYDAŞ GÜÇLÜ ÖNEMLİ BİRLİKTE ÇALIŞ 11

PAYDAŞ ÖNEMLİ ZAYIF KAPASİTEYİ GELİŞTİR, ÇIKARLARINI GÖZET PAYDAŞ STRATEJİLERİ PAYDAŞ ÖNEMLİ ZAYIF KAPASİTEYİ GELİŞTİR, ÇIKARLARINI GÖZET 12

PAYDAŞ ÖNEMSİZ GÜÇLÜ ETKİLERİNİ GİDER, KENDİNİ SAVUN PAYDAŞ STRATEJİLERİ PAYDAŞ ÖNEMSİZ GÜÇLÜ ETKİLERİNİ GİDER, KENDİNİ SAVUN 13

PAYDAŞ ÖNEMSİZ ZAYIF İZLE VE YA GÖZARDI ET PAYDAŞ STRATEJİLERİ PAYDAŞ ÖNEMSİZ ZAYIF İZLE VE YA GÖZARDI ET 14

DURUM ANALİZİ 1.Kuruluş İçi Analiz (GZFT ANALİZİ) Okulun mevcut durumunu ve geleceğini etkileyebilecek iç ortamdan kaynaklanan güçlü ve zayıf yönlerin değerlendirilmesidir. 2. Çevre Analizi (PEST ANALİZİ) Okulun dış ortamından kaynaklanan, kontrolü dışındaki koşulların ve eğilimlerin incelenerek fırsat ve tehditlerin belirlenmesidir. SWOT analizi yakın ve uzağı görmemizi sağlayan bir gözlük olarak algılanabilir.

MEVCUT DURUM ANALİZİ F-T F-T OKUL İÇİ ANALİZ (G-Z) F-T F-T F-T F-T Okulun yapısı Beşeri kaynaklar Kurum kültürü Teknoloji Mali durumu dikkate alınmalıdır. F-T F-T F-T F-T

Politik/Hukuki Faktörler Sosyal/Kültürel Faktörler MEVCUT DURUM ANALİZİ ÇEVRE ANALİZİ (PEST) P Politik/Hukuki Faktörler E Ekonomik Faktörler F-T F-T OKUL İÇİ ANALİZ (G-Z) Okulun yapısı Beşeri kaynaklar Kurum kültürü Teknoloji Mali durumu dikkate alınmalıdır. F-T T Teknolojik Faktörler S Sosyal/Kültürel Faktörler F-T F-T F-T

Üstünlüklerimiz nelerdir? Neleri iyi yapıyoruz? Başkaları, güçlü yanlarımız olarak neleri görmektedirler? Neleri kötü yapıyoruz? Neleri geliştirmemiz gerekiyor? Başkaları hangi konularda bizden daha iyidirler? Başkalarının gözüyle eksik yönlerimiz nelerdir? Karşılaşabileceğimiz engeller nelerdir? Rakiplerimiz ne yapmaktalar? Beklenen iş, ürün veya hizmet standartları değişmekte mi? Değişen teknoloji konumumuzu tehdit ediyor mu? Finansal sorunlarımız var mı? Avantajlarımız nelerdir ? Çevrede ne gibi ilginç gelişmeler yaşanmakta ? Hangi kaynaklara sahibiz?

2.BÖLÜM GELECEK YÖNELİMİ Bu bölümde vizyon, misyon, ilke ve değerler, Stratejik Amaçlar, Stratejik Hedefler, performans hedefi/ performans göstergesi, maliyet ve sorumlular belirlenir.

OKUL STRATEJİK PLANI

MİSYON İFADESİ Misyon: Okulun neden kurulduğunu ve hangi görevleri yaptığını anlatan bir ifadedir. Neden varız ? Sorusunun cevabıdır. Okulun varlık nedenidir: Okul ne yapar? Nasıl yapar? Kim için yapar? Misyon ifadesi: Kısa ve çarpıcı olmalıdır Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, hizmetin amacını tanımlar Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan görev ve yetkiler çerçevesinde belirlenir Okulun hizmet verdiği kişi ve kuruluşları belirtir Okulun sunduğu hizmet ve/veya ürünler tanımlanır

VİZYON İFADESİ Vizyon: Okulun uzak gelecekte olmak istediği yerin kavramsal ifadesidir. NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ? Vizyon Okulun geleceğini simgeler Okulun uzun erimde neleri yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır. Okulun istendik geleceğini sembolize eder. İddialı ve aynı zamanda ulaşılabilir bir ifadedir.

TEMALAR : Okul/kurum’un temel görev alanlarını belirten bir veya iki kelimelik bölüm başlıklarıdır. Tema; Hizmetlerin ana başlıklar altında verilmesidir.

STRATEJİK AMAÇLAR Stratejik Amaç (SAM): Stratejik bir alanda yürütülecek çalışmaların gelecekte nasıl bir şekil alacağı veya gelişeceğini, niteliğinin ne olacağını ortaya koyan ifadedir. –mek, mak mastar kipi ile ifade edilmeli, faaliyetleri içermemelidir. Örnek: Eğitim ortamlarının cazibesini artıracak şekilde alt yapı ve donanımda yenileşmeye gitmek.

Stratejik amaçların özellikleri Misyonun yerine getirilmesine katkıda bulunmalıdır İddialı ama gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır Okulun şimdiki durumundan gelecekte arzu edilen durumuna dönüşümünü sağlayabilecek nitelikte olmalıdır Ulaşılmak istenilen noktayı açıkça ifade etmeli ancak buna nasıl ulaşılacağını ayrıntılı olarak açıklamamalıdır Stratejik planlama sürecinin daha sonraki aşamaları için bir çerçeve sunmalıdır. Hedeflerin gerçekleşmesinde yol gösterici olmalıdır. Okulun öncelikleri ve durum analizi sonuçlarına göre şekillenmelidir Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır Önemli dışsal değişiklikler olmadığı sürece değiştirilmemelidir

STRATEJİK HEDEFLER Hedefler, Planın bitiminde amaçta belirtilen stratejik alanda somut olarak hangi sonuca ulaşılacağını belirten ifadelerdir. Stratejik Hedefler SSÖÖGZ kuralına uygun yazılmalıdır. S=Somut S=Spesifik Ö= Önemli Ö= Ölçülebilir G=Gerçekleştirilebilir Z= zamana bağlı demektir. Örnek: 2009 yılında % .. olan disiplin olay sayısını 2012 yılı sonunda % ..’ya düşürmek.

STRATEJİK HEDEFLER Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır. —  Ölçülebilir olmalıdır. —  İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır. —  Sonuca odaklanmış olmalıdır. —  Zaman çerçevesi belli olmalıdır. — Okul için belirlenen hedeflerden herkes aynı şeyi anlamalı, hedeflere ulaşma herkes için istenilir olmalıdır.

3. BÖLÜM NASIL ULAŞACAĞIZ Bu bölümde strateji ve politikalar belirlenip, her bir stratejik amaç için faaliyetler ve projeler planlanıp yazılır.

POLİTİKA ve STRATEJİLERİN BELİRLENMESİ Strateji ve Politikalar Metni Oluşturma Nedeni; Amaç ve hedeflere ulaşmak için neler yapılabilir? Olası sorunlar nelerdir ve bu sorunları nasıl aşabiliriz? Amaç ve hedeflere ulaşmak için izlenebilecek alternatif yol ve yöntemler nelerdir?

STRATEJİ ve POLİTİKALARIN BELİRLENMESİ Strateji ve politika ifadeleri TOWS ANALİZİ yapılarak belirlenir. Belirlenen her bir stratejik amaç için TOWS Matrisi kullanılır.

TOWS MATRİSİNİN KULLANIMI TOWS Matrisine yazılan Stratejik Amaç için GZTF analizi yapılar. Bu analiz sonucunda; G-F stratejileri (Kurumun güçlü taraflarını destekleyen fırsatları belirlemek ve değerlendirmek için geliştirilen stratejilerdir) Z-F stratejileri (Kurumun zayıf yönlerini kuvvetlendirmek için fırsatları kullanarak geliştirilen stratejilerdir) G-T stratejileri (Kurumun dış tehditlere karşı hassasiyetini azaltmak için güçlü yanlarının nasıl kullanılması gerektiğini ortaya koyan stratejilerdir) Z-T stratejileri (Kurumun zayıf yönlerinin dış tehditlerden kolayca etkilenmesini engelleyecek savunma planlarını hazırlamaya yarayan stratejilerdir)

VE GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER FIRSATLAR G-F Stratejileri TEHDİTLER TOWS MATRİSİ İÇ FAKTÖRLER VE DIŞ FAKTÖRLER GÜÇLÜ YÖNLER ZAYIF YÖNLER FIRSATLAR G-F Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin güçlü taraflarını destekleyen fırsatları belirlemek ve değerlendirmek için geliştirilen stratejilerdir) Z-F Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin zayıf yönlerini kuvvetlendirmek için fırsatları kullanarak geliştirilen stratejilerdir) TEHDİTLER G-T Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin dış tehditlere karşı hassasiyetini azaltmak için birimin güçlü yanlarının nasıl kullanılması gerektiğini ortaya koyan stratejilerdir) Z-T Stratejileri (Kurumun/Kuruluşun/Birimin zayıf yönlerinin dış tehditlerden kolayca etkilenmesini engelleyecek savunma planlarını hazırlamaya yarayan stratejilerdir)

FAALİYETLERİN ve PROJELERİN BELİRLENMESİ Faaliyet veya Proje: Stratejik Amacın gerçekleşmesi için yapılacak tüm faaliyetleri kapsar. Her faaliyet yazılır ve bir sorumluya verilir. Faaliyetlerin maliyetleri hesaplanarak da planın 5 yıllık bütçesi hesap edilir.

FAALİYETLERİN ve PROJELERİN BELİRLENMESİ Her bir stratejik amaç için faaliyetler ve projeler belirlenerek yazılır. Faaliyetlerden; İzlenmesinde fayda olanlar, Gerek maliyeti olanlar gerekse maliyeti olmayanlar stratejik planda yer alır. Faaliyetler ve projelerden maliyeti olanlar, performans programında yer alır.

BÖLÜM IV İZLEME VE DEĞERLENDİRME İzleme: stratejik plan uygulamasının sistematik olarak takip edilmesi ve raporlanmasıdır. Değerlendirme: uygulama sonuçlarının amaç ve hedeflere kıyasla ölçülmesi ve söz konusu amaç ve hedeflerin tutarlılık ve uygunluğunun analizidir.

İzleme ve değerlendirme çalışması; Faaliyetleri, bütçeyi, Stratejik hedefleri, performans hedefi ve performans göstergelerini kapsamalıdır. İzleme sonuçları raporlaştırılırken; O yıl yapılması gereken faaliyetler yapılmış mı? Faaliyetlerin geldiği aşama nedir? Faaliyetlerin temel sonuçları neler olmuştur? Faaliyet hangi Stratejik Hedefle ilgili ise o hedefin ne kadarı gerçekleşmiştir? Faaliyetin başarısını ölçmek için önceden belirlenen performans hedefi ve/veya performans göstergesi ne kadar gerçekleşmiştir? Vb. sorular cevaplandırılmalıdır.