FRİBORD HESABI Derleyen: Ozan YURDUGÜL Istanbul Marine Project www FRİBORD HESABI Derleyen: Ozan YURDUGÜL Istanbul Marine Project www.istanbulmarine.com Top of Deck at side Assigned summer freeboard Summer Draft USK underside of keel

FRİBORD NASIL HESAPLANIR FRİBORD HESABININ AŞAMALARI TABLODAN FRİBORD DEĞERİNİ OKUMA TABULAR FREEBOARD DÜZELTMELERİ HESAPLAMA CB, BOY, DERİNLİK, ÜST YAPI, ŞİYER EKLEME VE ÇIKARMALAR SUMMER, WINTER, FRESH WATER NORTH ATLANTIC

Fribord markası Gemilerin mastoride sancak ve iskele bordasına standard ölçülerde monte edilir.

FRİBORD NASIL HESAPLANIR A. TABLODAN OKUMA Geminin tipi belirlenir. A tipi gemiler: Tankerler B tipi gemiler: Diğerleri Fribord boyutları belirlenir. Tablolardan fribord değeri okunur.

FRİBORD NASIL HESAPLANIR Fribord boyu: Fribord boyu %85D’deki kaimelerarası boy veya aynı yükseklikleki suhattı boyunun %96’sı hesaplanır, büyük olan alınır. Fribord derinliği: Fribord derinliği gemi ortasında gemi derinliği artı fribord güvertesi stringer levhası kalınlığı olarak veya derinlik artı TD(L – S)/L olarak hesaplanır. TD : Fribord güvertesindeki ortalama levha kalınlığı. S : Toplam üst yapı boyu. TS : Fribord güvertesindeki stringer levhasının kalınlığı.

FRİBORD NASIL HESAPLANIR Blok katsayısı: %85D’deki blok katsayısı alınır. Bu değer hiçbir koşulda 0.68’in altında alınmaz.

DÜZELTMELER 1. Boy Düzeltmesi 2. Blok Katsayısı Düzeltmesi: Tekne B tipinde ve 24<L(m)<100 arasında ise ve ΣE/L < 0.35 ise Tablodan bulunan fribord değeri yandaki hesabın sonucu kadar ARTIRILIR E: Üst yapıların toplam boyu L: Gemi boyu 2. Blok Katsayısı Düzeltmesi: Buradaki CB değeri olarak hesaplanacaktır. L:Gemi boyu B:Gemi genişliği D: Derinlik Burada bulunan CB değeri CB ≤ 0,68 ise herhangi bir düzeltme yapılmaz CB >0,68 ise yandaki işlemin sonucuyla ÇARPILARAK ARTIRILIR

DÜZELTMELER 3. Derinlik Düzeltmesi R= L/0,48 L< 120 m ise Df>L/15 ise derinlik düzeltmesi ARTIRIM ya da AZALTIM(mm) olarak yapılır. R= L/0,48 L< 120 m ise R=250 L> 120 m ise

DÜZELTMELER L(m) fe (mm) 24 350 85 860 ≥ 122 1070 4. Üst Yapı Düzeltmesi Gemideki güverte evi, kasara, trunk vb. üst yapılar fribord miktarını İNDİRİM şeklinde etkiler. İndirim şekli yanda gösterilmiştir. Ara değerler için interpolasyon yapılır. Ancak bu indirim miktarı, üst yapının gemi boyu ve eninin tamamını kapladığı ve standard yükseklikte olduğu durumda %100 oranında yapılır. Aksi takdirde etkin boyun fribord boyuna oranına karşılık gelen yüzde miktarıyla (tablodan bulunur) orantılanır. L(m) fe (mm) 24 350 85 860 ≥ 122 1070 24 < L < 85 ise 85 < L ≤ 122 ve L ≥ 122 ise

Üst yapı etkin boyuna göre indirim yüzdeleri DÜZELTMELER Üst yapı etkin boyuna göre indirim yüzdeleri E/L 0,1L 0,2L 0,3L 0,4L 0,5L 0,6L 0,7L 0,8L 0,9L 1,0L % 7 14 21 31 41 52 63 75,5 87,7 100 Etkin Boy: E= lx b/B x h/H b: Üst yapı genişliği B: Gemi genişliği l: Üst yapı boyu h: Üst yapı yüksekliği H: standart güverte yüksekliği STANDARD YÜKSEKLİKLER Length (m) Set Güverte Diğer Üstyapılar 30 ve altı 0.90 1.80 75 1.20 1.80 125 ve üstü 1.80 2.30

DÜZELTMELER 5. Şiyer Düzeltmesi Fribord hesabı yapılacak geminin şiyer profili Tablo-1’de verilen standard şiyerden farklı ise, geminin şiyer profili ile standart şiyer profili Tablo-1’de verilen faktörler ile çarpılır ve her bir şiyer için bulunan toplamın farkı alınıp 16’ya bölünür. yandaki bağıntı ile çarpılır baş veya kıç kaimelerdeki güverte yükseklikleri standarttan farklı ise (h≠H), ifadesinden aşağıdaki değer çıkarılacaktır. y : Baş ve kıç kaimelerdeki güverte yüksekliği ile standart güverte yüksekliği arasındaki fark. L' : Baş veya kıç kasara uzunluğu L : Gemi boyu Şiyer düzeltmesi sonucu yapılacak fribord azaltması her 100 m gemi boyu için 125 mm’yi geçemez.

DÜZELTMELER Asgari Baş Bodoslama Yüksekliği The bow height (Fb), defined as the vertical distance at the forward perpendicular between the waterline corresponding to the assigned summer freeboard and the designed trim and the top of the exposed deck at side shall be not less than: for ships below 250 metres in length, 56 L (1-(L / 500))(1.36 / (Cb+0.68))millimetres; for ships of 250 metres and above in length, 7000 (1.36 / (Cb+0.68))millimetres; where L is the length of the ship in metres, Cb is the block coefficient which is to be taken as not less than 0.68 Fb = (6075(L/100)-1875(L/100)2 + 200(L/100)3) x (2.08 + 0.609Cb- 1.603Cwf - 0.0129(L/d1)) Where, Fb is the calculated minimum bow height, in mm; L is the length, as defined in regulation 3, in m; B is the moulded breadth, as defined in regulation 3, in m; d1 is the draught at 85% of the depth D, in m; Cb is the block coefficient, as defined in regulation 3; Cwf is the waterplane area coefficient forward of L/2: Cwf = Awf/{(L/2) x B}; Awf is the waterplane area forward of L/2 at draught d, in m2. For ships to which timber freeboards are assigned, the summer freeboard (and not the timber summer freeboard) is to be assumed when applying paragraph (1).

Fribord Hesabı Özet Standard Fribord Tablodan okunur FT Boy Düzeltmesi +FL CB Düzeltmesi (FT +FL) x FC Derinlik Düzeltmesi + -FD Üst Bina Düzeltmesi + -FSS Şiyer Düzeltmesi + -FSS Bu değer yaz fribordudur

EKLEME VE ÇIKARMALAR DİĞER FRİBORDLAR Tropik Su Fribordu FT= Fs-T/48 mm Kış Fribordu Fw= Fs+T/48 mm K. Atlantik Fribordu FWNA= Fw+50 mm Tatlı su azaltması FF= Fs- D/4TPC mm Tropik Tatlı Su FFT= FF-T/48 mm