Ayşegül TAN Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen Öğrencilerin Zararlı Alışkanlıklardan Korunması ve Alınabilecek Tedbirler Ayşegül TAN Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen

Hiçbir zaman bağımlı olabileceğini düşünmemiştir. Zararlı Maddeler Alışkanlık yani Bağımlılık Yaratır ve BAĞIMLILIK KONTROL EDİLEMEZ! Bağımlıların büyük çoğunluğu kontrol edebileceği inancı ile madde kullanmaya başlamıştır. Hiçbir zaman bağımlı olabileceğini düşünmemiştir. Amaç ara sıra kullanmaktır. Ancak sonuçta kişi bağımlı hale gelir.Çünkü bağımlılık, madde kullanımının kaçınılmaz sonucudur.Kişi bağımlı olduğunun farkına varamaz vardığında ise çok geçtir…

ALIŞKANLIK/BAĞIMLILIK YAPAN MADDELER; Alkol Sigara Esrar Uçucu maddeler Eroin Morfin Kokain Ecstasy

Sigaraya başlama nedenleri ... Büyümenin bir sembolü olarak görülmesi Reklam ve filmlerin özendirici etkisi Meydan okuma tarzı Arkadaş grubuna ayak uydurma çabası

SİGARA, BÜTÜN ALIŞKANLIKLAR/BAĞIMLILIKLAR İÇİN GEÇİŞ MADDESİDİR!!!! UNUTMAMALIDIR Kİ; SİGARA, BÜTÜN ALIŞKANLIKLAR/BAĞIMLILIKLAR İÇİN GEÇİŞ MADDESİDİR!!!!

Alışkanlığı/Bağımlılığı yaratan nedenleri şöyle sıralayabiliriz : Dayanıksız ve güçsüz bir kişilik yapısına sahip olma ve kaygıdan kaçma, İçten denetimli olmaktan çok, dıştan denetimli olma,

Alışkanlığı/Bağımlılığı yaratan nedenleri şöyle sıralayabiliriz : Kendini değersiz algılama, Duygusal bakımdan olgunlaşmamış olma, Hazza yönelik olma, Kötü alışkanlıklara sahip arkadaş çevresi

1- Dayanıksız ve güçsüz bir kişilik yapısına sahip olma ve kaygıdan kaçma; Bağımlılar genellikle özgüvenleri zayıf ve kaygılı insanlardır. Hayatın getireceği zorluklardan ürkerek onlardan kaçmak isterler. Alkol ve uyuşturucunun kaygıyı azaltan niteliği bağımlılarca “destekleme aracı” olarak kullanılmasına neden olur.Alkol ve uyuşturucunun yarattığı “sığınma ortamları” ve verdikleri geçici rahatlama kullananlarda önce alışkanlık sonra bağımlılık yapar.

2- İçten denetimli olmaktan çok, dıştan denetimli olma; Bireyin karşı karşıya kaldığı ve yaşadığı sorunların hep kendi dışındaki nedenlere bağlı olduğunu düşünmesi ve bunların çözümlerini de dışsal gelişmelere bağlaması onun “dıştan denetimli” olduğunu gösterir.Bunun yanında kendisiyle ilgili gelişmelere kısmen kendisinin yön verebileceğini düşünen bireyler ”içten denetimli” olarak tanımlanmaktadır. İçten denetimli olanlar daha özerk davranmakta kendi eylemlerinin sorumluluğunu yüklenebilen insanlar olmaktadır.

3- Kendini değersiz algılama; Kendini değersiz ve eksik algılama alkol ve madde bağımlısı olmaya yatkın gençlerde gözlenen diğer bir kişilik özelliğidir. Kendini aşağılamak, suçlamak yetenek ve değerlerinin farkında olmamak; kısaca kendine ait değerlendirmelerde olumsuz olma ve özgüven eksikliğine aşağılık duygusu taşıyan bireyler kendilerini toplum dışı tutum ve tavırlar sergileyenlerle kendilerini özdeşleştirip, benzer ahlaki tutumlar içine girebilirler. Böylelikle bağımlılardan daha çok etkilenerek, olumsuz alışkanlıklar edinebilirler.

4- Duygusal bakımdan olgunlaşmamış olma Çocukluk döneminde anne-baba tarafından istenmemiş reddedilmiş bir çocuk olarak büyümüş, anne-babası tarafından sevgi ve hoşgörü görmemiş gençlerin doyurulmamış ve tatmin bulmamış duyguları alkol ve uyuşturucularla doyuma ulaşmayı deneyebilir. İçten gelen hazza yönelik arzularını kontrol etmekte güçlük çeken, onları dengeleyemeyen gençlerin hazza ulaşma istekleri onları bağımlılık yaratan maddelere yöneltebilir.

‘’maddeye değil, hayata bağlan’’ Olgunlaşmamış duygular taşıyan, heyecanlarını dengeleyemeyen gençlerde de rahatlamak ve sakinleşmek için bağımlılık doğuran maddelere yönelme görülebilir. Karşı cinsten birisi ile yeni tanışmalarda, kalabalık bir grupta dikkatin kendisine yöneldiği durumlarda, bazı ergenlerde korkma, heyecanlanma ve bunların sonucu kızarma görülebilir. Bu durumlarla başa çıkmak için alkol ve uyuşturucu maddelerin geçici rahatlatıcı etkisinden yardım umarlar.

5- Hazza yönelik olma: Madde bağımlılarında görülebilen kişisel niteliklerden biriside değişiklikten heyecan duyma ve hazza yönelik olmadır.Duygularının ve bedeninin yeni heyecanlar yaşaması ve kısa sürelide olsa coşkulu biçimde zevk alma arzusu bireyi, uyuşturucunun sahte büyüsüne kaptıran gerekçe olabilir. Uyuşturucu alt kültüründeki “kafa bulmak veya “kafa yapmak” tabirleri maddenin geçici olarak verdiği rahatlama ve zevk alma halini nitelendiren argo kelimelerdendir.

6- Kötü alışkanlıklara sahip arkadaş çevresi: Ergenlikte arkadaş-akran etkileşimi yoğundur, gençler arkadaşlarının etkisine açıktır. Ergen için bir arkadaş grubuna sahip olmak oldukça önemlidir. Alkol ve diğer uyuşturucuların kullanıldığı çevrelerde yaşayan, bu maddeleri kullanan arkadaşlara sahip gençler onların özendirmelerinden dolayı bu maddeleri deneyebilir ve bağımlılık geliştirebilirler. Gençler için yeni olanı denemek ve bir faaliyeti “ilk defa” gerçekleştirmek onları belirli eylemlere yönelten önemli bir nedendir.

‘’maddeye değil, hayata bağlan’’ Gençler kendileri için yeni olan bir alışkanlığı “merak ettikleri için” denemek isteyebilirler. Arkadaş ve akranlarının kötü alışkanlıkları ergenlere yeni alışkanlıkları denemeleri için bir öğrenme ortamı yaratmakta ve teşvik edici olmaktadır. Örneğin; alkollü içki içmek bazı gençler arasında bir ayrıcalık göstergesi olarak görülür.

Eğitimsel ve Psikolojik Olarak Öğrencilerin Zararlı Alışkanlıklardan Korunması İçin Alınabilecek Tedbirler Aşağıdaki Şekilde Özetlenmektedir : 1- Caydırma : Maddenin zararlarını anlatarak kullanacakları vazgeçirmek. 2- Bilgilendirme : Maddenin yapacağı etkileri gençlere anlatarak onları eğitmek.

Eğitimsel ve Psikolojik Olarak Öğrencilerin Zararlı Alışkanlıklardan Korunması İçin Alınabilecek Tedbirler Aşağıdaki Şekilde Özetlenmektedir : 3- Kişiliğini güçlendirme : Gencin kendine güven duymasını sağlamak ve kişisel sorunların üstesinden gelmesini sağlama. 4- Sosyal becerileri arttırma : Serbest zamanlarını uygun becerilerle değerlendirebilmeyi sağlama ve başkaları ile iyi iletişim kurmayı öğrenmeyi sağlama.

5- Uyuşturucu karşıtı bir tutum kazandırma : Eğitimsel ve Psikolojik Olarak Öğrencilerin Zararlı Alışkanlıklardan Korunması İçin Alınabilecek Tedbirler Aşağıdaki Şekilde Özetlenmektedir : 5- Uyuşturucu karşıtı bir tutum kazandırma : Uyuşturucu maddelere karşı bireydeki yanlış inanç, değer ve tutumların uygun inanç, değer ve tutumlarla değiştirme.

ZARARLI ALIŞKANLIKLARLA MÜCADELENİN YOLU 1- EĞİTİM Bütün kötülüklerin tedavisi, gerçek ve güvenilir bir eğitimle mümkündür. 2- AİLE Sağlıklı bir toplumun oluşması sağlıklı ve mutlu ailelerden geçmektedir.

GENÇLERİ ZARARLI ALIŞKANLIKLARA İTEN AİLE İLE İLGİLİ FAKTÖRLER Anne ve baba desteğinin az olması Anne ve babada madde kullanımı Anne ve babanın gencin alkol kullanımına izin verici, fazla toleranslı bir tutum içinde olması Tutarsız disiplin (anne ve babadan birinin yasakladığına diğerinin izin vermesi ya da farklı zamanlarda aynı ebeveynin farklı tutumlar sergilemesi) Anne ve babanın çocuğun aktivitelerine ilgisizliği Başarının ödüllendirilmeyişi, suçluluk duygusu uyandırmanın eğitim metodu olarak kullanılması Çevrenin gerçekçi olmayan beklentileri (çok başarı beklenmesi ve bu nedenle mevcut başarının takdir edilmeyişi gibi)

ZARARLI ALIŞKANLIKLARIN GETİRDİĞİ SONUÇLAR 1- FİZİKSEL SONUÇLAR Tıp alanını ilgilendiren biyolojik sistemlere ait çeşitli hastalıklar (Çeşitli kanser türleri, erken bunama, hafıza kaybı ,kalp krizleri, damar tıkanıklıkları ve ani ölüm) 2- RUHSAL SONUÇLAR Kişinin dış dünya ile uyum sorunları oluşur. Bunlar sıkıntı, bunalma, yaşam isteksizliği, saldırganlık, suça eğilim, dengesizlik, uygunsuz öfke. 3- PSİKOLOJİK BAĞIMLILIK Bir uyuşturucu maddenin sıkça kullanılması sonucu kişinin o maddeye ruhsal açıdan sürekli ihtiyaç duyması halidir.

ZARARLI ALIŞKANLIKLARIN GETİRDİĞİ SONUÇLAR 4- TOPLUMSAL SONUÇLAR Kişi toplumdan soyutlanır. Okul,iş gibi sorumluluklar geri planda kalır. Aile ilişkileri zayıflar. Ekonomik yetersizlikler başlar. Okul kaybı,iş kaybı,aile kaybı Yaşam kaybı- ÖLÜM 5- BEYİNDE VE MERKEZİ SİNİR SİSTEMİNDE MEYDANA GETİRDİĞİ HASARLAR Sigaradan itibaren bütün uyuşturucuların en büyük zararı ve tahribatı beyin ve merkezi sinir sistemi üzerindedir. Bu sebeple akıl ve irade işlemez hale gelir. Kişiyi dengeden normal yaşam ve davranışlardan uzaklaştırır. Beyin ve akıl sağlının en büyük düşmanı uyuşturuculardır. Bağımlılarda beliren ilk olgu; akıl ve sinir hastalıkları ve arızalarıdır. Delilik, erken bunama, şuur kaybı, uykusuzluk, felçler, akıl dışı davranışlar, zeka ve hafıza kayıpları, en kısa ifade ile akıl hastalıkları, zihni ve ruhi karmaşa ve kaoslar.

FATMA SAYGIN ANADOLU LİSESİ TEŞEKKÜR EDERİM