GEREKTİĞİNDE YARDIM ALIN PSİKOLOJİK DANIŞMAN ŞÜKRÜ AKKAYA PSİKOLOJİK DANIŞMAN

ANNE-BABA TUTUMLARI 1-AŞIRI BASKILI VE OTORİTER TUTUM 2-AŞIRI HOŞ GÖRÜLÜ TUTUM 3-DENGESİZ VE KARARSIZ TUTUM 4-AŞIRI KORUYUCU TUTUM 5-GÜVEN VERİCİ VE HOŞ GÖRÜLÜ TUTUM

AŞIRI BASKILI VE OTORİTER TUTUM  “Aşırı baskılı”, otoriter tutum,çocuğun kendine olan güvenini ortadan kaldıran,onun kişiliğini hiçe sayan bir tutumdur. Ne yazık ki geleneksel aile yapımızda bu tür tutuma sık sık rastlanmaktadır.Bu tutumda, ana baba katı bir disiplin uygular. Ne yazık ki geleneksel aile yapımızda bu tür tutuma sık sık rastlanmaktadır.Bu tutumda, ana baba katı bir disiplin uygular.

AŞIRI BASKILI VE OTORİTER TUTUM Çocuk her kurala uymak zorunda bırakılır. Anne ve babadan birisi,yada her ikisinin baskısı altında olan çocuk sesiz,uslu,nazik, dürüst ve dikkatli olmasına karşılık küskün, silik, çekingen, başkalarının etkisinde kolay kalabilen,aşırı hassas bir yapıya sahip olabilirler.

AŞIRI HOŞ GÖRÜLÜ TUTUM  Çocuk merkezci aileye genellikle orta yaşın üzerinde çocuk sahibi olan ailelerde yada çocuğun kalabalık yetişkinler gurubu içinde yetişen tek çocuk olması halinde sıklıkla rastlanır.

 AŞIRI HOŞ GÖRÜLÜ TUTUM  Böyle bir ortamda çocuk,ailede insiyatif sahibi olan tek kişidir ve onun isteklerine diğer aile bireyleri kayıtsız şartsız uyarlar.

AŞIRI HOŞ GÖRÜLÜ TUTUM  Anne baba ile çocuk arasında sağlıklı bir iletişimin bulunmaması,çocuğun dengesiz bir ortam içinde abartılmış bir sevgi gösterisi içinde büyüyor olması,onun “doyumsuz” bir birey olmasına neden olur.

 Çocuklarına boyun eğen anne ve babalar,  Evde onların egemenliğini kabullenen kişilerdir.Bu tür ailelerde çocuklar anne ve babalarına hükmederler.Ayrıca ailesi dışındaki kişilere de hükmetmeye çalışırlar.

DENGESİZ VE KARARSIZ TUTUM  Anne babanın “dengesiz ve kararsız” tutumu çocuğun eğitim ve gelişimini olumsuz açıdan etkiler.  Buradaki denge ve tutarsızlık, anne baba arasındaki görüş ayrılığında olabildiği gibi, anne veya babanın şahsında gösterdikleri değişken davranış biçiminde de görülebilir.

 Bu tutum çocukta önceleri bazı iç çatışmaların, huzursuzlukların, ardından da dengesiz ve tutarsız bir yapının oluşmasına sebep olabilir.

AŞIRI KORUYUCU TUTUM  Anne babanın aşırı koruması, çocuğa gerektiğinden fazla kontrol ve özen göstermesi anlamına gelir.

 Bunun sonucu olarak çocuk, diğer kimselere aşırı bağımlı, güvensiz, duygusal kırıklıkları olan bir kişi olabilir.  Bu bağımlılık çocuğun yaşamı boyunca sürebilir ve aynı koruyucu tutumu gelecekte çevresindeki insanlardan da bekleyebilir.

GÜVEN VERİCİ VE HOŞGÖRÜLÜ TUTUM (DEMOKRATİK TUTUM)  Ana-babaların çocuklarına karşı hoşgörü sahibi olmaları, çocukların bazı kısıtlamalar dışında,arzularını diledikleri biçimde gerçekleştirmelerine izin vermeleri anlamına gelir.

 Ana-babanın hoşgörüsünün normal bir düzeyde gerçekleşmesi,çocuğun kendine güvenen,yaratıcı,toplumsal bir birey olmasına yardım eder.  Böyle bir tutumda evde kabul edilen ve edilmeyen davranışların sınırları bellidir.

 Bu sınırlar içinde çocuk özgürdür,söz hakkı vardır,sevgi ve teşvik görür.  Böyle bir ortamda çocuk, girişim yeteneğine sahip olur.Öz güven kazanır  Ve kendi kendine karar verip sorumluluk taşımasını öğrenir.

 Ana baba tutumları arasında en sağlıklı ve başarılı olanı,” GÜVEN VERİCİ VE HOŞGÖRÜLÜ” yani demokratik aile tutumudur. Ancak bu esnek yaklaşım içinde,özgürce düşünüp karar verebilen,bağımsızca hareket edebilen,özgüveni olan bireyler yetişebilir. Ancak bu esnek yaklaşım içinde,özgürce düşünüp karar verebilen,bağımsızca hareket edebilen,özgüveni olan bireyler yetişebilir.

 Sonuç olarak,ana-babanın tutumları, çocuğun kişiliğinin ve karakterinin oluşmasında büyük önem taşır.  Ana-baba-çocuk üçgeni sevgi temeline dayanmalıdır.  Özdeşim modeli olan ana-baba bilmelidir ki Çocuğa nasıl bir davranış türü uygulanırsa Çocuğa nasıl bir davranış türü uygulanırsa benzer davranışı da onda görecektir.

 YAŞAMIN YANKISI  Bir zamanlar bir baba ile oğul dağlık bir bölgede yürüyüşe çıkmışlardı;  Bir ara nasıl olduysa çocuğun ayağı kaydı ve incindi çocuk acıyla bağırdı :  Aaa hhh!!!  Karşı dağlarda yankı yapan sesi geri döndü :  Aaa hhh!!!  Daha önce böyle bir durumla karşılaşmamış çocuk bu kez : “Sen kimsin ?” diye sordu  Cevap gelmekte gecikmedi: “Sen kimsin ?”  Sinirlenen çocuk : “ Sen bir korkaksın!” diye bağırdı  Dağdan “Sen bir korkaksın!” yanıtını aldı.

 Bu olanlara bir anlam veremeyen çocuk neler olduğunu sordu.Babasının gülümsediğini gördü.Babası,”şimdi dikkatlice beni izle oğlum” dedi ve yüksek sesle bağırdı:” Hayatı çok seviyorum!”  Karşı dağlardan aynı ses geldi: ” Hayatı çok seviyorum!”  Baba : “sana hayranım!”  Yankı: “sana hayranım!”  Baba : “sen harikasın!”  Yankı: “sen harikasın!”

  Çocuğun şaşkınlığının daha da arttığını gören baba, ona durumu şöyle açıkladı:” Bu, yankı adı verilen bir tabiat olayıdır. Ama hayatı da çok iyi anlatır. Yani yaşamdan ne istiyorsan önce onu sen vermelisin. Verdiklerin aldıkların olacaktır. Tatlı sözler tatlı yankılar oluşturur sevilmek istiyorsan önce sen sevmelisin. Saygı istiyorsan önce sen saygı duymalısın. Anlayış bekliyorsan bunu önce sen göstermelisin.  YANİ YAŞAMDA NEYLE KARŞILAŞMAK İSİTİYORSAN, YANKISINI OLUŞTURABİLMEK İÇİN BUNU ÖNCE SEN YAPMALISIN.

 DAYAK VE CEZANIN ZARARLARI 1-Bir kere çocuk yaramazlık yaptığı zaman dayak yerse,yaptığının karşılığını ödemiş demektir. 2-Yaptığı olumsuz davranış hakkında düşünmeye fırsat bulamadan dayak yer.Yaptığı davranışın neden hatalı olduğunu bilemez.Ona yaptığını tamir etmek, kötü sonuçlarını düşünmek için fırsat verilmemiş olur. 3-Dayak yiyen çocuk anne babasına kızar.Çocuk kendi yaptığı şeyin kötü olduğunu anlayıp kendine kızacağına, kendini dövene kızar,onu suçlar.

 4-Çocuk anne babasından daha güçsüz ve acizdir.Bu şekilde kendinden güçlü birinden dayak yemek onu utandırır,çevresine ve kendine karşı güveni sarsılır.  5-Çocuk anne babasını taklit eder ve sorunlarını dayakla, kaba kuvvetle çözmeyi öğrenir.Kızdığı zaman o da başkalarını döver.Böylece fiziksel ceza çocuğa vicdanlı olmayı değil saldırgan olmayı öğretir.  6-Çocuk dayak yememek için yalan söylemeyi öğrenir.

İÇ DENETİM  İstenmeyen davranışların yanlış davranışlar olduğunu çocuğun fark etmesi ve bu davranışın yerine uygun davranışlar geliştirmesidir.  Davranışları hep dışarıdan kontrol edilen,kötü davranışları üzerinde düşünmesi sağlanmayan, açıklama yapılmayan çocuk, anne-babası olmayınca davranışlarını kontrol edemez.Sürekli dışarıdan birinin davranışlarını kontrol etmesine ihtiyacı olur.

 Ancak biz çocuğumuzun yanında olmadığımızda da istenmeyen davranışlarda bulunmamasını amaçlıyoruz.Bu da ancak çocuğun kendi kendini kontrol etmesi ile mümkündür.

ÇOCUĞUNUZU DÜNYADA EN İYİ SİZ YETİŞTİRİRSİNİZ Çocuğunuzu Dünyada en iyi siz yetiştirirsiniz. Çünkü onu en çok siz sevdiniz Çocuğunuz büyürken,siz bazı hatalar yapmış olabilirsiniz. Bir uzman,sizin yaptığınız hataları yapmadan yetiştirebilirdi onu. Ancak bu uzman sizin çocuğunuzu sevdiğiniz kadar sevebilir miydi? Şüphesiz ki hayır. Siz anne baba olarak geçmişte birtakım hatalar yapmış olabilirsiniz. Ama hatasız birçok şeyde yaptınız. Ana babaların genelde, sayılabilir miktarda hatası. Ama sayılamayacak kadar da çok doğru davranışı olur. Önemli olan geçmişte hata yapmış olmak değil, Gelecekte aynı hataları tekrarlamamaktır. Önemli olan gelişmektir. ÜSTÜN DÖKMENÜSTÜN DÖKMEN