1
İnsan hayatında, geleceğini etkileyecek karar verme dönemleri vardır. Bu kararlardan biri de “Meslek Seçimi” dir. Meslek seçiminden önce önemli bir karar daha vermemiz gerekmektedir. Bu da “Ders Seçimi”dir. Ders seçimi, eğitim hayatımızda vereceğimiz önemli kararlardan biridir. 2
Ders seçimi, meslek seçiminin ilk adımıdır. Ders seçiminde vereceğiniz karar gelecekte meslek seçimine ilişkin tercihlerinizi doğrudan etkileyecektir. 3
DERS SEÇİMİ NEDİR? Öğrencilerin, ortaokuldaki yöneltme esas ve ölçütleri de dikkate alınarak; kendisinin ve velisinin görüşü doğrultusunda ilgili müdür yardımcısı, sınıf rehber öğretmeni ve rehber öğretmen işbirliği ile derslere yönlendirilmesidir. 4
DERS SEÇİMİ NE ZAMAN YAPILACAK? Ders seçimi her yıl mayıs ayının ikinci haftasından ders kesimine kadar yapılacaktır. Yani eğitim öğretim yılı için 11 Mayıs Haziran 2015 tarihleri arasında yapılacaktır. 5
MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI ORTA ÖĞRETİM KURUMLARI YÖNETMELİĞİ DERS SEÇİMİ İLE İLGİLİ İFADELER 6
Ders Seçimi Madde 11 (2) (Değişik 13 Eylül 2014 gün ve Sayılı RG) Ders seçimi veli, sınıf rehber öğretmeni ve rehber öğretmenin bilgisi dâhilinde öğrenci tarafından mayıs ayının ikinci haftasından ders kesimine kadar yapılır ve e-Okul sistemine işlenir. Süresi içerisinde ders seçimi yapmayan öğrencilerin dersleri okul yönetimince belirlenir. (3) 9 uncu sınıfa yeni başlayan öğrencilerin ders seçimleri ile seçilen derslerde değişiklik yapılmasına ilişkin işlemler ders yılının ilk haftası içinde yapılır. 7
Ortak Dersler Öğrencilerin okulu bitirinceye kadar almakla yükümlü olduğu derslerdir. Bu dersler, bütün öğrencilere asgari ortak genel kültür vermek, toplum sorunlarına duyarlı, yurdun ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunma bilincini ve gücünü kazandırma amacına yöneliktir. 8
Seçmeli Dersler Ortaöğretim öğrencilerinin ilgi ve istekleri ile hedefledikleri yükseköğretim programlarını dikkate alarak seçebilecekleri derslerdir Bu derslerin bazılarının haftalık ders saati sayıları sınıflara göre seçenekli olarak belirtilmiştir. Öğrenciler bu dersleri, haftalık ders saati sayılarını belirterek seçebileceklerdir. 9
Seçmeli Dersin Eğitim-Öğretime Açılması Madde 11 � (Değişik 13 Eylül 2014 gün ve Sayılı RG) Seçmeli ders en az 10 öğrencinin talebi doğrultusunda öğretime açılır. Ders yılı içerisinde öğrenci sayısı azalsa bile o dersin okutulmasına devam edilir. Ortak derslerde ise sınıf bütünlüğü esastır. (5) (13 Eylül 2014 gün ve Sayılı RG) Yeterli talebin olmamasından dolayı açılamayan seçimlik dersler millî eğitim müdürlüklerinin onayına bağlı olarak merkezi bir okul/okullarda açılabilir ve farklı okul öğrencilerinin kayıtları okullarında kalmak üzere seçimlik dersleri bu okul/ okullarda almaları sağlanabilir. 10
DERS SEÇİMİ NASIL YAPILACAK? Ders seçimi için sizlere “DERS SEÇİM FORMU” dağıtılacak. Bu formda seçtiğiniz derslere işaretler koyacaksınız. Öğrenci ve Veli imza atarak formu okul yönetimine teslim edecek. 11 NASIL?
Neden Ders Seçimi ? İstenen mesleklerin hangi derslerle ilişkili olduğunu bilmek çok önemli. Üniversite bölümlerinin hangi puan türünden öğrenci alacağı bellidir. İstenen bölümü kazanmak için hangi ders lazımsa o yönde öğrenci kendini yetiştirmeli. Yani öğrenci 10. sınıftan itibaren okuyacağı üniversite bölümüne göre derslerini seçmelidir. 12
Başarılı olunan dersler ile seçilecek ağırlıklı ders seçim ilişkisi Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, Geometri Sayısal temelli ders seçmek hangi dersleriniz iyi olmalı? 1. Edebiyat, Tarih, Coğrafya, Felsefe Grubu Sözel temelli ders seçmek hangi dersleriniz iyi olmalı? 2. Matematik, Edebiyat, Tarih, Coğrafya, Felsefe Grubu Eşit Ağırlık temelli ders seçmek hangi dersleriniz iyi olmalı? 3. Y.Dil, Edebiyat, Tarih, Coğrafya, Felsefe Grubu Dil temelli ders seçmek hangi dersleriniz iyi olmalı? 4.
MF (SAYISAL) PUAN TÜRLERİ Puan Türü TESTLERİN AĞIRLIKLARI (% OLARAK) YGS LYS-1LYS-2 Türkçe Sos. Bil Tem. Mat Fen Bil. Mat.Geo.Fiz.Kim.Biy. MF MF MF MF MF–1 Puan türü: Aktüerya, İstatistik, Matematik, Matematik Öğretmenliği, Matematik Mühendisliği, Astronomi ve Uzay Bilimleri gibi bölümler için kullanılacak. MF–2 Puan türü: Biyoloji, Fizik, Kimya bölümleri, Biyoloji, Fizik Öğretmenlikleri, Fen Bilgisi Öğretmenliği, Su ürünleri Mühendisliği, Bahçe Bitkileri ve Zootekni gibi bölümler için kullanılacak. MF–3 Puan türü: Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık, Moleküler Biyoloji ve Genetik, Beslenme ve Diyetetik, Fizyoterapi, Odyoloji, Ergoterapi, Dil ve Konuşma Terapi, Gerontoloji, Hemşirelik, Ebelik, Veteriner gibi bölümler için kullanılacak. MF–4 Puan türü: Bilgisayar, Bilgisayar sistemleri, İnşaat, Makine, Çevre, Deniz Ulaştırma, Gıda, Elektrik, Elektronik, Mimarlık, İç Mimarlık, Endüstri, Gemi İnşaatı Mühendislikleri gibi bölümler için kullanılacak.
TM (EA) PUAN TÜRLERİ Puan Türü TESTLERİN AĞIRLIKLARI (% OLARAK) YGS LYS-1LYS-3 Türkçe Sos. Bil Tem. Mat Fen Bil. Mat.Geo. TD ve Edb. Coğ-1 TM TM TM TM–1 Puan türü: İktisat, İşletme, Maliye, ÇEKO, Ekonometri, Bankacılık ve Sigortacılık (Fakülte) Turizm ve Otelcilik (Fakülte), İç Mimarlık ve Çevre Tasarımı gibi bölümler için kullanılacak. TM–2 Puan türü: Hukuk, Kamu Yönetimi, Uluslararası İlişkiler ve Sınıf Öğretmenliği gibi bölümler için kullanılacak. TM–3 Puan türü: Psikoloji, Sosyoloji, Felsefe, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Sosyal Hizmet, Antropoloji, Arkeoloji gibi bölümler için kullanılacak.
TS (SÖZEL) PUAN TÜRLERİ Puan Türü TESTLERİN AĞIRLIKLARI (% OLARAK) YGS LYS-3LYS-4 Türkçe Sos. Bil Tem. Mat Fen Bil. TD ve Edb. Coğ-1Tar.Coğ-2 Fel.Gr. Ve Din TS TS TS–1 Puan türü: Coğrafya Öğr, Sosyal Bilgiler Öğretmenliği, Radyo ve Televizyon, Halkla İlişkiler, Gazetecilik, Gastronomi ve Mutfak gibi bölümler için kullanılacak. TS–2 Puan türü: Türkçe öğretmenliği, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Sanat Tarihi, Sümeroloji, Hititoloji, Rekreasyon Yönetimi gibi bölümler için kullanılacak.
YABANCI DİL PUAN TÜRLERİ Puan Türü TESTLERİN AĞIRLIKLARI (% OLARAK) YGS Y.DİL TürkçeSos. Bil.Temel Mat.Fen Bil.Yab. Dil DİL DİL DİL DİL–1 puan türü: İngilizce, Almanca ve Fransızca Öğretmenlikleri, Amerikan Kültürü ve Edebiyatı, İngiliz Dili ve Edebiyatı, Alman Dili ve Edebiyatı, Fransız Dili ve Edebiyatı, Çeviribilim (Alm., İng, Fran.), İngiliz Dil Bilimi, Karşılaştırmalı Edebiyat (Alm., İng., Fran.), Mütercim-Tercümanlık (Alm., İng., Fran.), Turizm Rehberliği (Alm., İng., Fran.) DİL–2 puan türü: Arnavutça, Boşnakça, Bulgar Dili ve Edebiyatı, Çağdaş Yunan Dili ve Edebiyatı, Çeviribilim (Batı bilimleri), Dilbilim (Batı dilleri), Eski Yunan Dili ve Edebiyatı, İspanyol Dili ve Edebiyatı, İtalyan Dili ve Edebiyatı, Karşılaştırmalı Edebiyat (Batı Dilleri), Latin Dili ve Edebiyatı, Leh Dili ve Edebiyatı, Mütercim-Tercümanlık (Batı Dilleri), Turizm Rehberliği (Batı Dilleri), Yunan Dili ve Edebiyatı, Yunanca DİL–3 puan türü: Arap dili ve edebiyatı, Arapça öğretmenliği, Çeviribilim (Doğu Dilleri), Çin Dili ve Edebiyatı, Fars Dili ve Edebiyatı, Dilbilim (Doğu Dilleri), Gürcü Dili ve Edebiyatı, Hindoloji, Hungaroloji, Japon Dili ve Edebiyatı, Japonca Öğretmenliği, Karşılaştırmalı Edebiyat (Doğu Dilleri), Kore Dili ve Edebiyatı, Mütercim-Tercümanlık (Doğu Dilleri), Rus Dili ve Edebiyatı, Sinoloji, Turizm Rehberliği (Doğu Dilleri, Urdu Dili ve Edebiyatı
18 O HALDE DERSLERİ NASIL SEÇMELİYİZ? İstenilen mesleğe ve eğitimini alabileceğiniz üniversite bölümüne uygun LYS sınavlarına göre ders seçilmelidir. Yapacağınız yanlış ders seçimleri liseyi bitirmenizi zorlaştırırken aynı zamanda üniversitede yanlış bölümlere, hayatta yanlış atılımlara, dolayısıyla mutsuz bir yaşama yol açacaktır.
19
1. Kendi Özelliklerimizi tanımalıyız. Yetenekler, Beklentiler, İlgiler, Kişilik Özellikleri 2. Mesleklerin Özelliklerini tanımalıyız. “10 Yıl Sonra Nasıl Bir Yaşam İstiyorum?” MESLEK SEÇİMİ KONUSUNDA GERÇEKÇİ VE DOĞRU KARARA NASIL ULAŞABİLİRİZ ? 3. İş Dünyasını tanımalıyız. a. Kendisi ve Meslekler Hakkında Edindiği Bilgileri Değerlendirmeli b. Seçtiği Mesleği Kazanabileceği Uygun Eğitim Yerine Yönelmelidir. DAHA SONRA 4. DAHA SONRA
BEKLENTİLERİNİZİBEKLENTİLERİNİZİ SOSYO-EKONOMİK DURUMUNUNUZU FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİZİ YETENEKLERİNİZİ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİZİ İLGİLERİNİZİİLGİLERİNİZİ KENDİNİZİ TANIMALISINIZ
İLGİLERİNİZa.Mekanikb.Ticaret c.Sosyal Yardım vb. YETENEKLERİNİZ a.Sözel Yetenek b.Sayısal Yetenek c.Şekil- Uzay Yeteneği vb. DEĞERLERİNİZa.Yaratıcılıkb.Liderlik c.Kazanç vb. SAĞLIĞINIZ a.Ruhsal Yönden b.Bedensel Yönden 1. Kendi Özelliklerimizi Tanımalıyız. 2. Mesleklerin Özelliklerini Tanımalıyız. a. Nasıl bir iş ? b. Nasıl bir iş yeri? c. Nasıl bir ev? d. Nasıl bir aile? e. Nasıl arkadaşlar? f. Nasıl bir sosyal yaşam ? Kendi özelliklerimizle, mesleklerin özellikleri arasındaki ortak noktaları bulmalıyız.
MESLEĞİN İNSAN YAŞAMINDAKİ YERİ Meslek yaşamı anlamlı kılar Size toplum içinde belli bir yer sağlar Meslek bir statü sembolüdür Meslek size bir sorumluluk yükler Gerçekleştirebileceğiniz performansı ortaya koyar Meslek olgunlaşmanızı sağlar ve yaratıcı olmanıza olanak tanır Meslek ekonomik özgürlük sağlar Meslek kendinizi gerçekleştirmenizi sağlar
UNUTMAYIN ! KENDİNİ İYİ TANIYAN KONULARA HAKİM OLAN BİLGİSİNE GÜVENEN İSTİKRARLI VE DÜZENLİ ÇALIŞAN HANGİ SİSTEM OLURSA OLSUN AMACINA MUTLAKA ULAŞACAKTIR!
BAŞARILAR DİLERİZ BAŞARILAR DİLERİZ 25