SAĞLIKLI BESLENME Adölesan Beslenmesi

Beslenme Beslenme; anne karnında başlayarak yaşamın sonlandığı ana kadar devam eden yaşamın vazgeçilmez bir ihtiyacıdır

İnsanın büyümesi, gelişmesi, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini yeterli ve dengeli miktarda alıp vücutta kullanabilmesidir.

Karın doyurmak, açlığı bastırmak, canının çektiği şeyleri yemek veya içmek değildir.

Denge? ENERJİ ALIMI ENERJİ HARCAMASI

Denge Bozulursa? Gün boyu besinlerle alınan enerji harcanamadığında şişmanlık görülür. Bunun tam tersi alınan enerji harcanandan az olursa zayıflarız. Hem zayıflık hem de şişmanlık sağlıklı değildir.

Obezite (şişmanlık) Çocukluk çağında ortaya çıkan obezite, erişkin obezitesi için önemli bir risk faktörüdür.

Çocuk ve Adolesanlarda şişmanlık ile beraber oluşabilecek sağlık sorunları *Kronik hastalıkların (kalp-damar hastalıkları, hipertansiyon, diyabet..) çocukluk yaşlarında oluşmasına neden olur. *Besin öğelerinin yetersiz alımı ile beraber bağışıklık sistemi negatif etkilenir.  *Ortopedik sorunlar açığa çıkabilir.  *Erkeklerde meme bölgesinde yağ toplanması (jinekomasti) görülebilir.  *Kızlarda regl düzensizlikleri, hormonal bozukluklar oluşabilir.  *Karın ve kalça bölümünde deri çatlamaları gözlenir.  *Deri enfeksiyonları, soluk alıp vermede güçlük, hırıltılı bir nefes görülebilir.

Obezitenin yol açtığı hastalıkları şöyle sıralayabiliriz: • Kalp krizi • Diyabet • Yüksek kan basıncı • Yükselmiş kolesterol • Yükselmiş trigliserit • Astım • Ortopedik problemler • Sleep apne (uykuda solunumun durması) • Yeme bozuklukları • Depresyon

Zayıflık Bir çok vitamin ve mineral yetersizlikleri, Bu eksikliklerin getirdiği, saç kayıpları, anemiler.. Yeterli karbonhidrat veya protein tüketilmemesi ile oluşabilecek kayıplar (protein tüketimi yetersizlikleri ile kas kayıpları)

Sonuç olarak ikisi de sağlıklı değildir..!

NE YAPMALI? YETERLİ VE DENGELİ BESLENMELİ

Yeterli ve dengeli beslenenler; Hareketli ve dikkatli bakışlar, Muntazam bir cilt, Canlı ve parlak saçlar, Kuvvetli gelişimi normal kaslar, Çalışmaya istekli kişilik Vücut ağırlığı, boy uzunluğuna ve yaşına göre orantılı Zihinsel, ruhsal ve sosyal gelişimi normal, devamlı çalışan bir kişilik

Yetersiz ve dengesiz beslenenlerin Hareketleri ağır, isteksiz, eğilmiş bir vücut Şişkin bir karın, Ciltte çeşitli yara ve pürüzler, Sık sık baş ağrısından şikayet, İştahsız , yorgun, isteksiz bir kişilik

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME?

YAŞ ENERJİ + BESİN ÖĞELERİ ÖZEL DURUMLAR CİNSİYET FİZİKSEL AKTİVİTE

TEMEL 4 BESİN GRUBUNDAN TÜKETİLMELİ

SÜT GRUBU 3-4 porsiyon süt ve yerine geçen besinlerden tüketmeli. 1 porsiyon süt grubu; 1 su bardağı süt veya yoğurt 1 kibrit kutusu beyaz peynir 1 küçük kase sütlü tatlı

ET-YUMURTA-KURUBAKLAGİL GRUBU 2-3 PORSİYON Bir porsiyonlar; Bir çay bardağı kurubaklagil 2 köfte kadar et (balık,tavuk…) Yağlı tohumlar 30gr 1 adet yumurta

SEBZE VE MEYVE GRUBU 5 porsiyon 1 porsiyon; 2-3 su bardağı doğranmış sebze (çiğ) 1 orta meyve

EKMEK VE TAHIL GRUBU 6 porsiyon 1 porsiyonu; 1 ince dilim ekmek 1 kase pilav veya makarna 1 dilim börek 1 kase çorba

BESİN ÇEŞİTLİLİĞİ Yeterli, dengeli, sağlıklı bir beslenme için bir iki besin türünden çok yemek yerine, değişik tür besinlerden az miktarlarda tüketin. Tek bir besin, değişik renk ve tattaki değişik besinlerle hazırlanıp pişirilerek de beslenmede çeşitlilik sağlanabilir.

ÖĞÜN SAYISI VE İÇERİĞİ Kısa aralıklarla küçük porsiyonlar İçeriği de ne kadar dengeli olur ise metabolizma o kadar düzenli çalışır.

KAHVALTI

Öğünler içerisinde en önemlisidir. Güne istekli başlamada ve elverişli bir biçimde sürdürmede yenilen sabah kahvaltısının miktarı ve içeriği büyük önem taşır. Kahvaltısız başlanan günün verimi de düşük olur. Kan şekerinin düzenli kalması için kahvaltıda proteinli besinlerin bulunması gerekir.

SIVI TÜKETİMİ Sıvı tüketimi için susamayı beklemeyin. Egzersiz öncesi, sırası ve sonrası sıvı tüketin. Sıcak havalarda sıvı tüketimini arttırın.

TUZ VE ŞEKER TÜKETİMİNİ KISITLAYIN

ÖRNEK MENÜLER

KAHVALTI 1) Peynir Haşlanmış Yumurta Taze meyve suyu Ekmek 2) Süt Poğaça Portakal

3) Süt Haşlanmış yumurta Domates-Salatalık Ekmek 4) Kaşarlı tost Meyve Suyu

ÖĞLE- AKŞAM YEMEĞİ 1) Kuru fasulye yemeği Bulgur pilavı Karışık salata Ayran 2) Kıymalı kabak yemeği Makarna Yoğurt

3) Mercimek Çorba Etli yaprak sarma-yoğurt Meyve 4) Püreli Köfte Z.Y taze fasulye Sütlaç

ARA ÖĞÜNLER? Meyve Ayran Süt Taze meyve suları Peynir-ekmek Küçük kek Poğaça Sütlaç-muhallebi gibi sütlü tatlılar

FİZİKSEL AKTİVİTE Sağlık için beslenme kadar büyük önem taşır.

www.beslenme.saglik.gov.tr

Teşekkürler