AYBARS AK ORTAOKULU REHBERLİK SERVİSİ HOŞGELDİN ERGENLİK DÖNEMİ AYBARS AK ORTAOKULU REHBERLİK SERVİSİ

ERGENLİK BÜYÜMEKTİR, ERGENLİK DEĞİŞMEKTİR. Fransız Psikiyatr Dolto,ergenliği ikinci doğum olarak tanımlar.Doğum fetus halinden bebekliğe geçişi,ergenlik de çocukluktan yetişkinliğe geçişi ifade eder. Dolto,ergenlerin tıpkı yaşamın başındaki bebekler gibi kırılgan ve dayanıksız olduklarını belirtir ve onları kabuk değiştiren ıstakozlara benzetir.Istakozlar bu dönemde kabukları yumuşak olduğu için zayıf ve savunmasızdırlar. Eğer yaralanırlarsa bu yaralarının izlerini tüm yaşamları boyunca taşırlar. Öyleyse ergenlik,bireyin zayıf ve savunmasız olduğu tehlikeli bir dönemdir.

ERGENLİKTE BÜYÜME NELERE BAĞLIDIR? Genetik Özellikler Beslenme İklim Koşulları Değişik Hastalıklar Düzenli Çalışan Hormonlar Sportif Aktiviteler

ERGENLİK NEDİR? Ergenlik (puberty) hızlı büyüme ve gelişmenin olduğu kız-erkek cinsel özelliklerin belirdiği 2-3 yıllık ilk gençlik dönemini kapsar. Kızlar erkeklerden 1-2 yıl önce ergenliğe girer,büyüme ve cinsel olgunlaşmalarını 1-2 yıl erken tamamlarlar. Ergenlik her çocukta ayrı yaşlarda başlayabilir.

ERGENLİK NEDİR? Kızlarda 10-20 yaş, Erkeklerde 12-20 yaş arasında görülen başlangıç ve bitişi kişiden kişiye değişen çocukluktan erişkinliğe geçilen çok özel bir dönemdir.

ERGENLİK DÖNEMİNDE FİZİKSEL DEĞİŞMELER Beden Yapısındaki Gelişmeler Sesin Kalınlaşması Yüzdeki Sivilcelerin Artması Yüzde Bıyık ve Sakalın Çıkması Vücutta Tüylenme Ter Bezlerinin Çalışmasının Artması Gırtlakta Kıkırdaklaşma Göğüslerde Büyüme

ERGENLİKTE ERKEKLERDE GÖRÜLEN FİZİKSEL DEĞİŞİMLER Kızlara oranla ergenliğe 2 yıl geç girme ama açığı hızla kapatma Kızlara oranla boy uzaması daha fazla (ortalama 25-30 cm.) Kilo ve kas gücünde artma Ses de önce çatallanma (Horozlanma dönemi) sonra kalınlaşma Sakal, bıyıklar çıkmaya başlama Kasık, koltuk altı ve göğüs bölgelerinde yoğun kıllanma Üreme organlarında gelişme, ve sperm üretimi başlama Saç ve ciltte yağlanma,Sivilce, siyah noktalarda artma, Fazla terleme

ERGENLİKTE KIZLARDA GÖRÜLEN FİZİKSEL DEĞİŞİKLİKLER Boyda uzama (18-23 cm. kadar) Kilo alma, vücut hatlarında yuvarlaklaşma Göğüslerin yavaşça büyümesi Kasık, koltuk altı başta olmak üzere tüylenme Saç, ciltte yağlanma Sivilce-akne ve siyah noktalar oluşma Fazla terleme Adet=Kanama=Regl döneminin başlaması (Her ay bir yumurta hücresinin dışarı atılması)

BEDEN DEĞİŞMESİNE TEPKİLER Gençler hızlı beden değişmelerine karşı değişik tepkiler gösterirler. Bu değişikliklerin bir bölümü sevinç,bir bölümü üzüntü kaynağı olabilir. Fiziksel değişimler sonucu alay konusu olabilir veya aşağılık duygusu yaşatan durumlar yaşanabilir bunun yanında övünç duyacakları durumlarda yaşayabilirler. Bu değişiklikler ya da şişmanlık, sıskalık, uzunluk,kısalık gibi durumlar gencin beden görünümünü,beden imgesini belirler.

BEDEN DEĞİŞMESİNE TEPKİLER Bir de bu özellikler yaşıtlarınca ad takılarak pekiştirilirse gencin kimlik duygusunu etkiler.Kız erkek arkadaşlarıyla ilişkilerini bozabilir ya da arkadaş çevresinden kopmasına neden olabilir. Gençlerin bedensel görünümleriyle ilgili tepkileri her zaman gerçek durumla orantılı olmaz. Ergenlerin herkesçe bilinen sakarlığı iki nedene bağlanabilir: 1- Ergenin hızlı büyümesi ve uzaması,kaslarının eşgüdümlü çalışmasını aksatır. 2- Ergenin utangaçlığıdır.Yeni yeni girmeye başladığı topluluklarda ve ilişkilerde sıkılgan davranır. Herkesin kendisini gözlediğini sanır.

Ergen Ne hisseder, Nasıl Davranmak İster? Ergenin genel olarak duygularında istikrarsızlık olduğu görülür. Bu dönemde ergen duygularını çok dolu ve coşkulu yaşar . Diğer dönemlere göre daha yoğun hayal kurar ve gerçekten zaman zaman uzaklaşır. Ergen zaman zaman yalnız kalma isteği içinde olabilir. Ergen kendini yorgun hissedebilir, buna bağlı olarak çalışmaya karşı isteksizdir

Ergen Ne hisseder, Nasıl Davranmak İster? Ergen yaşadığı bedensel değişimlere bağlı olarak çekinebilir ve kendini saklama ve bu değişimlerden çevreyi haberdar etmeme isteği içinde olabilir. Yeni şeyler deneme merakı artmıştır Bu dönemde arkadaş çok önemli bir noktadadır Bu dönemde ergenin fark edilme ve takdir edilme ihtiyacı vardır

İlk Gençlik Çağının Ruhsal Özellikleri Dengeli ve uyumlu ilkokul çocuğu gider,yerine oldukça tedirgin,kuruntulu,güç beğenen ve çabuk tepki gösteren bir ergen gelir. Derslere ilgi azalır. Çalışma düzeni bozulur. Bencilleşir,istekleri artar,konan yasakları saçma,kendisine tanınan hakları yetersiz bulur. Evdeki kuralların çokluğundan,sıklığından yakınır. Uyarılara birden tepki gösterir,kabalaşır,ters yanıtlar verir.

İlk Gençlik Çağının Ruhsal Özellikleri Kabına sığmaz gibidir,dağınık ve savruk olurlar. Girip çıkıp bir şeyler atıştırır,ne bulursa yer. İlgileri artmış,gel geç hevesleri çoğalmıştır.Gürültülü müziğe bayılır,süse giyime düşkünlük gösterirler. Odalarının kapılarını kilitli tutarlar,kardeşlerini yanlarına sokmaz tersleyip uzaklaştırırlar. Genç bir yandan büyümek için sabırsızlanır,ancak çocuksu davranışlarından birden sıyrılamaz.(Anne babasının çelişkili tutumlarıyla büsbütün bocalar.)

İlk Gençlik Çağının Ruhsal Özellikleri Gençlik çağı bağımsızlık çağıdır.Genç evden kopar çevreye yönelir. Spora ilgi artar. Kendini arkadaşlarıyla karşılaştırır. Gençlik dönemi hayranlıkların ve tutkuların bol olduğu bir dönemdir. Evde arkadaşlarının eleştirilmesini tepkiyle karşılar.

GENÇLİK ÇAĞINDA ORTAYA ÇIKAN KUŞKUSUZ GENÇLİK ÇAĞINDA ORTAYA ÇIKAN DEĞİŞİKLİKLERİN HEPSİ OLUMSUZ DEĞİLDİR

OLUMLU DEĞİŞİMLER Ruhsal alanda yaşanan çalkantı yanında pek çok olumlu gelişme gözlenir. Düşünme yeteneklerinde önemli bir sıçrama olur. Soyut kavramları daha anlar ve kullanır;ilgi alanı genişler ve çeşitlilik kazanır. İlerde seçeceği meslekle ilgili konulara eğilir. Bir şeyler yapmak,başarılı olmak,kendini kanıtlamak eğilimi güçlenmiştir.

OLUMLU DEĞİŞİMLER Yeteneklerinden kimisi sivrilir öne çıkar. Toplumsal olaylara ilgi artar Politika ve toplumsal konularda fikirler öne sürer. Duygu ve düşüncelerini inançla savunur. Haksızlıklara karşı acımasız bir tutum takınır. Düzenden,doğruluktan eşitlikten yanadır.

Gençlikte Arkadaşlık Ergenlik döneminde arkadaşlar gencin yaşamında büyük rol oynamaya başlar. Bu dönemde gencin daha az “aile merkezli”,buna karşılık daha çok “arkadaş merkezli” olduğu görülür. Genç arkadaş aracılığıyla diğer insanlarla anlaşmayı ve bir gruba uyum sağlamayı öğrenir. Genç iletişim amacıyla arkadaşlarına yönelmektedir. Arkadaş grubu içinde sosyal etkinlikler arttıkça,bireyin öğrenme yaşantısı olumlu biçimde etkilenir.Özgüveni artar.Duygusal gerilimi azalır.Öğrenme ortamına dikkati yoğunlaşır.

Gençlikte Arkadaşlık Gençlerin gelişmekte olan benlik saygısında,arkadaşları tarafından sevilmenin,kabul görmenin ve onaylanmanın katkısı büyüktür. Ergen için fiziksel görünüm fazlasıyla önemlidir. Çocuklukta ve ergenlik döneminin ilk yıllarında arkadaşlık genellikle geçicidir,aynı cinsiyetle sınırlıdır ve küçük gruplar içerisinde birtakım etkinlikleri paylaşmaya dayanır.

Gençlikte Arkadaşlık ERKEKLER KIZLAR Duygusal açıdan inişli çıkışlı,çalkantılı olabilen bir veya iki özel arkadaşlık kurma eğiliminde olurlar. ERKEKLER Arkadaşlar genellikle çok yakın ve içten olmazlar.Özel bir arkadaşının ,dostunun olması,belli bir grup tarafından kabul edilmek kadar önemli değildir.

KIZ –ERKEK ARKADAŞLIĞI Kız erkek arkadaşlığı,çoğunlukla ilişkinin büyük bir bölümünün ergenin zihninde yaşadığı bir tür oyun niteliğindedir. Bu ilişkiler genellikle birtakım yenilikler keşfetmeye dayanan kısa süreli ve yüzeysel deneyimlerdir. Bu yaş grubundaki bir çift okulda birlikte yemek yiyebilir fakat nadiren yalnız kalabilmek için ciddi bir girişimde bulunabilirler. Gelişimin psikoseksüel dinamikleri her iki cinsiyette farklılık gösterir.Erkek ergenin tüm enerjisi fiziksel dünya üzerinde kontrol kurmaya yönelmiştir.Buna karşın kız ergen ,derin duygusallık,romantizm yaşamaktadır.

Aileye Düşen Görevler Ergen her şeyden önce anlaşılma ve değer görme duygusunu yaşamalıdır Ergenle fikir alışverişleri yapılmalı Nasihatler genellikle işe yaramaz Ergenin arkadaşları eleştirilmemeli Sevgi eksik edilmemelidir. Evdeki genel ortamın gergin olmamasına dikkat edilmelidir. Kesinlikle kıyaslama yapılmamalıdır.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…