STJ.DR.BETÜL YILDIRIM STJ.DR.YAKUP ARSLAN OSTEOARTRİT STJ.DR.BETÜL YILDIRIM STJ.DR.YAKUP ARSLAN
OSTEOARTRİT “Primer nonenflamatuar artiküler kartilajın bozulması ve reaktif yeni kemik oluşumu ile karakterize,eklem ağrısı,hareket kısıtlılığı ile seyreden kronik dejeneratif bir hastalıktır.” ACR 2003
Osteoartrit Nasıl Bir Hastalıktır? En sık görülen eklem hastalığı 75 yaşın üzerinde %80 Eklemlerin normal yapısını bozar Hareketlerde kısıtlanma Ağrı
Osteoartrrit Nasıl Bir Hastalıktır? Eklem kıkırdağı: Bozulması, aşınması, incelmesi ve kaybı Eklem kıkırdağının altındaki kemik dokuda: Kemikte büyümeler ve eklem kenarında osteofitler
OSTEOARTRİT >50 yaş, en sık (5 %) görülen kas-iskelet sistemi hastalığı Yavaş progresif Yaşla sıklığı artmakta >65 yaşta radyolojik olarak >%50-85 Kadınlarda daha sık Eller, omurga, ağırlık taşıyan eklemler (DIP, PIP, 1.CMC, kalça, diz, 1. MTP, faset eklemler)
Osteoarthritis: Epidemiology Most prevalent musculoskeletal condition that causes joint pain {Lane, 1997} Approximately 70% population > 65 y.o. have radiographic evidence of i {Lane, 1997} As the population ages, it is becoming even more common Consider inserting OA vs. RA v. fibromyalgia etc slide
Türkiye’de erişkin nüfusta bazı kronik hastalıkların prevalansları % Hipertansiyon 12 – 38 İskemik kalp hastalıkları 3 – 6.6 Diyabetes mellitus ( 20yaş+ ) 3.5 – 5 Depresyon ( 20 – 49 yaş ) 23.0 –27.0 Osteoartrit ( 50 yaş + de ) 25.5 / 38.8 Astma ( 20 yaş + ) 5.2 –10.5 Kronik bronşit ( 20 yaş + ) 7.1 - 17.7 *Önal A.2003 halk sağlığı sempozyumu
ABD’de yaşlılarda bazı kronik hastalıkların prevalansı % Hipertansiyon 57.8 Osteoartrit 53 Serebrovasküler hastalık 33.1 Depresyon 35.9 Demans 47.8 Diyabet 28.6 Koroner arter hastalığı 29.1 Konjestif kalp hastalığı Osteoporoz 18.9 13.6
OA’İN KLASİFİKASYONU PRİMER 1. Lokalize (ensık primer OA, Heberden w/o, k/e 10/1, genetik faktörler) 2. Jeneralize (>3, postmen. k, Kellgren Sendromu, sts w/ Heberden) 3. Eroziv (DIP, PIP, sero(-), % 15 klas. krit. (+))
PRİMER OA’İN PATOGENEZİ Yaşlanma Mekanik faktörler Genetik faktörler Biyokimyasal faktörler
SEKONDER OA PATOGENEZİ Eklemde mekanik uyumsuzluk Enflamatuar hastalıklar Kemik hastalıkları Kanama bozuklukları Nöropatik eklem hastalığı Sık eklem içi steroid enjeksiyonu Endokrinopatiler ve metabolik bozukluklar
SPESİFİK ÖZELLİĞİN VARLIĞINA GÖRE SINIFLANDIRMA inflamatuar OA Eroziv OA Atrofik veya Destrüktif OA Kondrokalsinoz ile birlikte OA Diğerleri
RİSK FAKTÖRLERİ Obesite Genetik faktörler (tip II kol., alkaptonüri, epifiz. Disp. gibi kalıtılan hast.,eklem laksitesi, obesite...) Yaş Travma Uzun süreli statik yüklenme Uzun süreli immobilizasyon (yük olmaması) Tekrarlayıcı tipte kullanım Bazı çalışma postürleri, titreşim Anormal eklem mekaniği Yetersiz kas gücü veya dayanıklılığı Sigara Osteoporoz
PATOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER Kıkırdakta yapısal yıkım Fibrilasyon ve fissür oluşumu Kıkırdak yüzeyinde fokal ya da yaygın erozyonlar Kıkırdakta incelme ve tam çıplaklaşma Subkondral kemikteki değişiklikler Skleroz Kist oluşumu Eburnasyonla birlikte kemikte kalınlaşma Osteofit oluşumu
PATOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER Diğer değişiklikler Sinovit Menisküslerde dejenerasyon Eklem çevresi kaslarda atrofi
Osteoartrit Patolojisi Kartilaj & Subkondral kemik Erken Kartilaj yenikliği Minimal inflamasyon Geç kartilaj fragmentleri Inflamasyon Osteofit Subkondral skleroz &kemik kisti
Biyomekanik/biyokimyasal Hasar Matriks Sentezinde bozulma IL-1 TNF- Sinoviyal Makrofaj Kondrosit Matriks yıkımı Kartilaj yıkım ürünleri OA’da kartilaj yıkımı Goldring MB, Expert Opin Biol Ther 2001
Osteoartritde eklemlere ne olmaktadır?
Osteoartritde eklemlere ne olmaktadır?
Osteoartrit eklemlere ne olmaktadır?
Osteoartrit Hangi Eklemlerde Görülür? Diz Omurga Kalça El parmak eklemleri Ayak başparmağı
Osteoartritin Semptomları Nelerdir? Eklem hareketlerinde kısıtlanma ve ağrı Kemik çıkıntılara bağlı olarak eklemde şiş görünüm Hareket sırasında eklemde krepitasyon Uzun süren dinlenme sonrası ya da oturur durumdan harekete geçince, hareketlerde kısa süren bir tutukluk
Osteoartrit ve ağrı Kas ağrısı Subkondral kemikte basınç artışı Sinovit Kapsulün gerilmesi Ligament ve tendon yapışma yerlerinde gerilme Periost reaksiyonu
Osteoartrit ve Diz
Osteoartrit ve Diz
Osteoartrit ve El
Osteoartrit ve El
Osteoartrit ve Kalça
Dejeneratif spondiloartrit Disk, vertebral plak, korpus, apofizer eklemler, intervertebral ligamanlar etkilenir. Disk aralığı ve apofizer eklemlerde daralma, Subkondral skleroz ve hipertrofi, osteofit oluşumu Vakum fenomeni Ligamanlarda kalsifikasyon Disk hernisi Spinal stenoz Spondilolistezis
AYIRICI TANI RA Seronegatif SpA Kristal depo hastalıkları Enfeksiyöz artrit
LABORATUAR Laboratuar testleri normaldir, tanıda yardımcı değildir. Sedimantasyon hızı,CRP olasılıkla eklemdeki mekanik değişime sekonder yumuşak doku değişikliklerine bağlı olarak hafif artabilir.
OA ve akut faz proteinleri ESH, CRP aktif sinovitte yükselir Değerler RA’dan daha düşük ELİSA metoduyla yapılan bir çalışmada: CRP 0-10g/mL OA’lı 365 hastada CRP median 5 g/mL Kontrollerde 1.9 g/mL Sipe JD, Semin Arthritis Rheum 1995
Osteoartrit Tedavisinde Amaç nedir? Ağrıyı gidermek Hareketteki kısıtlanmayı düzeltmek, aktivitelerin sorunsuz yapılmasına yardımcı olmak Hastalığın ilerlemesini engellemek Yaşam kalitesini artırmak
Osteoartrit Nasıl Tedavi Edilir?-1 Eğitim ve koruyucu önlemler(Kilo verilmesi) Aneljezikler ve antiinflamatuvar ilaçlar Egzersiz Fizik tedavi ve rehabilitasyon Yardımcı aletler (ortez, ayakkabı ve yürüme cihazları) Kaplıca tedavisi
Weight loss (if overweight) Physical therapy Orthotics Knee Osteoarthritis: Summary ACR Medical Management Guidelines- Nonpharmacologic therapy Patient education Weight loss (if overweight) Physical therapy Orthotics Occupational therapy Aerobic exercise programs -Explain that these are just practice guidelines and "I'm sure that many of you might have particualr problems with these guidelines as do I. I would like to just give you my perspective on the guidelines and how a physiatrist interprets these guidelines and tires to apply them. -Patient education: Previously, pats would just have at most the arthritis foundation pamphlets to use as an information resource but now they even have their own journal, not to mention the internet and numerous books in health food stores.Hence they will come in asking about current treatment approaches such as viscosupplementation.
Eğitim şart!!!!!!!!!!!!!!!!
Knee Osteoarthritis: Combined FDA & ACR Pharmacologic Management Guidelines {Altman, 2000} Acetaminophen (NSAID/intraarticular steroid-inflamed) Intraarticular Viscosupplementation Aspiration/intraarticular steroid injection (if inflammation) Topical analgesic (-) risk factors for GI bleed/renal toxicity: NSAID (+) risk factors for GI bleed Non-acetylated salicylate NSAID with: misoprostol or other gastroprotective agent COX-II inhibitor (+) risk factors for renal dysfunction: other pure analgesic Other pure analgesic: Tramadol or Opioid analgesic
Parasetamol vs NSAİİ 1995 ACR klavuzunda parasetamol ilk basamak tx Bu kararda üç faktör önemli: Parasetamol ucuz NSAİİ GİS yan etkileri Parasetamol ile ibuprofen ve naproksen arasında fark olmadığını gösteren iki randomize kontrollu çalışma Bradley ve ark. N Engl J Med 1991 Williams ve ark. Arthritis Rheum 1993
Osteoartrit Nasıl Tedavi Edilir?-2 Eklem içine steroid uygulanması Eklem içine hyalüronik asit enjeksiyonu Kıkırdak içeriğinde bulunan bazı maddeleri içeren ilaçlar (glukozamin, kondroitin...) Cerrahi yöntemler (osteotomi, protez...)
Eklem İçine steroid Uygulanması
EKLEM REPLASMAN ENDİKASYONLARI Medikal tedaviye yanıt vermeyen ağrı Fonksiyon kaybı Yürüme mesafesinin 500 metrenin altına düşmesi Ağrıdan dolayı >20-30 dakika ayakta duramama Ağrıdan dolayı uykunun sık bölünmesi
Cerrahi Yöntemler
TEŞEKKÜRLER