VERİMLİ DERS ÇALIŞMA VE ÖĞRENME YÖNTEMLERİ İSMAİL KÖKDEMİR

Verimli Ders Çalışma ve Öğrenme Yöntemleri *Başarılı Öğrencilerin Özellikleri *Çalışma Ortamının Düzenlenmesi *Zihinsel Düzenlemeler *Zamanı Planlamak ve Çalışma Alışkanlıkları *Etkin Dinleme-ifikan (İleri,fikir,işaret,katıl,araştır,not tut) *Etkin Çalışma-isoat (İzle,sor,oku,anlat,tekrarla) *Ezberleme Yöntemleri *Öğrenmede Tekrarın Önemi

VERİMLİ DERS ÇALIŞMA VE ÖĞRENME YÖNTEMLERİ Sevgili öğrenciler biliyorsunuz ki başarıya giden yol çalışmaktan geçer. Ancak bu çalışmanın planlı, programlı ve bilinçli olması gerekir. Araştırmalar göstermiştir ki derslerinde üstün başarı gösteren öğrenciler şu özelliklere sahiptirler;

1) Ders çalışmak için her gün BELLİ BİR SÜRE ayırırlar.  2) TEK BAŞLARINA çalışmaktadırlar.  3) Çalışmadan önce değil, çalışmadan sonra zevk aldıkları bir şeyi yaparak kendilerini ÖDÜLLENDİRİRLER. 4) Verilen ödevleri teslim tarihinden önce bölüm bölüm HAZIRLAMAYA başlamaktadırlar.  5) Her hafta SPORA zaman ayırmaktadırlar. 6) Ders çalışmaya ayırdıkları süre birçok başarısız öğrenciye göre DAHA AZDIR. 

Çalışma Ortamının Düzenlenmesi Çalışmak için ayrılan zamanı en iyi şekilde değerlendirebilmek için çalışma ortamının uygun koşullara sahip olması gerekir. Buna göre; Çalışma odası uygun ısıda olmalı,çok sıcak ya da çok soğuk olmamalıdır. 2) Çalışma odası sessiz olmalıdır. 3) Çalışma odasında dikkati dağıtacak poster, afiş resim ve benzeri bulunmamalıdır. 4) Ders çalışırken müzik dinlenmemelidir. Sözlü ya da sözsüz her tür müzik dikkati dağıtır.

5) Çalışma masası ders dışı faaliyetler (yemek yemek, roman okumak, bulmaca çözmek) için kullanılmamalıdır. 6) Öncelikle zor olan dersten çalışmaya başlamalısınız. 7) Çalışırken sıkıldığınız zaman çalışma yerinden ayrılmayınız. Eğer ayrılırsanız o halde kendinize küçük bir bölüm daha bitirmek ya da 3-5 dk. daha masada kalma şartı koymalısınız. 8) Uzun süreli çalışma alışkanlığınız yoksa çalışma sürenizi yavaş yavaş arttırmalısınız(İlk günler 1-2 saat daha sonra 3-4 saat). 9) Ders çalışmaya başlamadan önce çalışacağınız derslerle ilgili her türlü araç gereci yanınıza alınız.

Zihinsel Düzenlemeler Çalışmaya ayrılan zamanı en iyi şekilde değerlendirebilmek için çalışma ortamıyla ilgili koşulların yanında zihinsel açıdan da hazır olunması gerekir. Çalışma öncesi ya da çalışma sırasında sık sık hayallere dalmak ya da endişelenmek çalışmadan alınacak verimi düşürür. Hayal kurmaya ya da endişelenmeye bir çok faktör (çalışma alışkanlığının kazanılmamış olması, aile içi sorunlar, arkadaşlık ilişkilerindeki sorunlar, özgüven eksikliği vb.) yol açabilir ancak önemli olan bizim bu olumsuz düşünceleri kontrol edebilmemizdir.

Çalışma sırasında hayallere dalıyorsanız bunu erteleyin Çalışma sırasında hayallere dalıyorsanız bunu erteleyin. Eğer erteleyemiyorsanız hayalinizi tamamlayın ve ders çalışmaya öyle devam edin. Çalışma verimini düşüren etkenlerden biri de olumsuz düşüncelerin yol açtığı kaygılardır. Araştırmalar göstermiştir ki kişi ders çalışırken veya sınava hazırlanırken “Başarılı olamazsam mahvolurum”, “Ya annemin babamın emeklerini boşa çıkarırsam” gibi yaptığı işle ilgili olmayan düşüncelere de takılıyorsa, enerjisini bölüyor, yararsız amaçlara harcıyor demektir. Gerçekçi yanı olmayan bu korku ve kaygıya yol açan duygu ve düşünceler aynı zamanda kişinin performansını da olumsuz etkiler. Özellikle giriş sınavlarını bir ölüm kalım savaşı gibi görmeyin. Çünkü sınavlarda kişiliğin değeri değil kişinin bilgileri ölçülür;

Sınavla ilgili korku ve kaygıya yol açan düşüncelerinizin gerçekçi olmadığını şu şekilde anlayabilirsiniz: *PROBLEMİMİ ÇÖZMEME YARIYOR MU? *AMAÇLARIMI GERÇEKLEŞTİRMEME YARARI VAR MI? *GERGİNLİĞİMİ AZALTIYOR MU? *AİLE VE ÇEVREMLE İLİŞKİLERİMİ OLUMLU ETKİLİYOR MU? Bütün bu soruların cevabı HAYIR olduğuna göre kaygı ve korku yaratan ve gerçekçi olmayan bu düşüncelerin yerine şöyle düşünmeye çalışın:

*Olaylara olumlu bakın *”Başarısızlıklarımı azaltmalıyım” yerine “Başarılarımı çoğaltmalıyım” diye düşünün. *Başarısız olduğunuz anları düşüneceğinize başarılı olduğunuz anları düşünün. *”Başarısız olursam neler olur” diye düşünüp hayal kurmayın. Çünkü beynimiz kişinin gelecekle ilgili hayallerini, çevirdiği filmleri gerçekleştirme eğilimindedir. Bu nedenle “BAŞARILI OLURSAM NELER OLUR?” diye düşünün.

HAFTALIK ÇALIŞMA-MA PROGRAMI SAAT P.TESİ SALI ÇARŞ. PERŞ CUMA C.TESİ PAZAR 08:00 - - - 13:00 O K U L O K U L 18:00 23:00

Zamanı Planlamak ve Çalışma Alışkanlıkları Öncelikle zamanı planlamalısınız. Haftalık program yaparak her gün hangi saatlerde ders çalışacağınızı, kitap okuyacağınızı,dinleneceğinizi, televizyon seyredeceğinizi, vs. belirteceğiniz takvimi (dosya kağıdı büyüklüğünde) çalışma masanızın bulunduğu bir yere asmalısınız. SAAT P.TESİ SALI ÇARŞ. PERŞ. CUMA C.TESİ PAZAR 07:00 08:00 - - - - 14:00 22.00 KALKIŞ OKUL ÖDEV + TEKRAR HAZIRL.

Programınızı yaparken çalışma. alışkanlıklarınızı dikkate almalısınız Programınızı yaparken çalışma alışkanlıklarınızı dikkate almalısınız. Günde kaç saat çalışabileceğinizi, en verimli olduğunuz saatleri, çalışmaya en fazla ihtiyaç duyduğunuz dersleri belirleyip programınızı bu bilgiler ışığında yapmalısınız. Hafta içi okula hafta sonu dershaneye gidiyorsanız okuldan döndüğünüzde ilk çalışma seansını okul tekrarına sonraki çalışma seanslarını ise dershane tekrarına ayırabilirsiniz.

Çalışmak istiyorum ama olmuyor! İsteğin gelmesini beklemek Çalışma masasına oturmak Ders çalışmak >>>Yanlış Ders çalışmak İsteğin oluşması >>>Doğru

İzle, sor, oku, anlat, tekrarla ETKİN ÇALIŞMA (İSOAT) İzle, sor, oku, anlat, tekrarla Psikolog Robinson’un 1960’larda geliştirdiği SQ3R (Survey, Questions, Read, Recall, Review) yöntemi okuyarak öğrenme konusunda günümüzde çok iyi bir yöntem olarak kabul edilmektedir.

İ-İZLE: Konuya baştan sona bir göz atılmalıdır. Önce özet okunmalı, sonra şekil, grafik ve resimlerin alt yazıları, paragrafların ilk ve son cümleleri okunmalıdır. Böylelikle yazarın anlatmak istediği anafikir ve önemli noktalar bulunmuş olur (3-4dk.) S-SOR: Daha sonra bölümdeki başlıklar ve alt başlıklar, tanımlar, benzerlik ve farklar, ne, nerede, ne zaman gibi ifadeler, soru haline çevrilerek bir karta ya da dosya kağıdına yazılmalıdır. Her sorunun altına, daha sonra cevabını yazmak üzere boşluklar bırakın. Böylelikle okuma sırasında sorulara cevap bulmak için amaçlı bir okuma yapmış olacaksınız.

O-OKU: Göz atma ve soruları karta not etme aşamalarından sonra soruların cevabını bulmak üzere okumaya başlayabilirsiniz. Örneğin sayfanın iki yanındaki boşluklara “önemli” ya da “az önemli” gibi notlar alabilirsiniz. Sorunun cevabı bulunduğunda altı çizilebilir ve çalışma kartınızdaki soruların yanına cevaplarını yazabilirsiniz. A-ANLAT: Her bölümü okuduktan sonra soruların cevabını sesli olarak anlatın. İhtiyaç duyarsanız notlara bakabilirsiniz.Bu aşamayı mutlaka yerine getirmelisiniz. Sesli anlatım; *Zihninizin dağılmasını önler. *Kelimelerin hafızaya yerleşmesini ve hatırlamayı sağlar. *Önce sorunun sorulup sonra cevabın anlatılması soru cevap arasında şartlı refleks zinciri oluşturur. Böylelikle sınavda soru okunduğunda cevabın hatırlanması kolaylaşır.

T-TEKRARLA: Bu aşamada çalışma kartı kaldırılarak bölümün baştan sona tekrar edilmesi gerekir. Cevaplayamadığınız soruları çalışma kartınıza ya da kitapta işlediğiniz sayfalara bakarak tekrar okuyun ve birkaç kez tekrarlayın. Tekrarları birkaç kez yapmalısınız. İSOAT yöntemiyle bir bölüm için 20-40 dakika yeterlidir. İlk zamanlarda biraz zorluk çekebilirsiniz ancak bir süre sonra bu süreye uymakta zorluk çekmeyeceksiniz.

ETKİN DİNLEME (İFİKAN) İleriye bak, fikirler, işaret, katıl, araştır, not tut Öğrenme sürecinde dinleme çok önemlidir. İyi bir dinleme, hangi bilginin önemli, hangi bilginin az önemli ya da önemsiz olduğunu ayırt etmenizi sağlar. Derslerde iyi not alma iyi bir dinleme ile gerçekleşir. Etkin bir dinleyici olmanızı sağlayacak altı basamaklı yaklaşım şunlardır:

İ- İLERİYE BAK: Konuyu önceden çalışarak, konu ile ilgili kavramları, tanımları, formülleri dersten önce tanıyın. F- FİKİRLER: Ders sırasında konunun ana fikrini ve temel kavramlarını anlamaya odaklanın. İ-İŞARET: Öğretmenin anlatım sırasındaki mesaj ve işaretlerine dikkat edin. Öğretmenler “Bu soru sınavda çıkacak” demez ama “Bu konu can alıcı” “Önemli” vb. sözcükler kullanarak ya da ses tonunu değiştirerek size önemli ipuçları verirler.

K- KATIL: Derslere aktif olarak. katılın. Derse zamanında gelin, K- KATIL: Derslere aktif olarak katılın. Derse zamanında gelin, duyabileceğiniz ve görebilece ğiniz yerde oturun. A- ARAŞTIR:Öğretmenlerinize konuyla ilgili olarak ders içi ve ders dışı sorular sorun. Arkadaşlarınızla konuyu tartışın. N-NOT TUT: Not tutma uyanıklık ve dikkati, aktif katılımı ve motivasyonu sağlar. Ayrıca tutulan notların incelenmesindeki değerlendirmeniz konuyu ne düzeyde öğrendiğinizi gösterir.

*Not tutarken bol kağıt kullanın. *Yeni fikirleri yeni satırlara yazın. *Kendiniz için bir kısaltma dili geliştirin; ek olarak yerine +, örneğin yerine ör. sonuç olarak yerine s.ol. birlikte yerine brlkt. Kızılırmak yerine kzlrmk kullanabilirsiniz. *Notlarınızı aynı gün temize çekin *Önemli bilgiler için renkli kalem kullanın, büyük harf kullanın, altını çizin. *Yanlışları silmeyin yalnızca çizin bu size zaman kazandırır. *Ana başlıklar, alt başlıklar kullanın. *Başlıklar ve maddeler için numara ve harf kullanın; I. II. III. - Ana başlıklar A. B. C.- Ana başlıklardan sonraki başlıklar 1. 2. 3. - Az önemli başlıklar a. b. c.- daha az önemli başlıklar

Ezberleme Yöntemleri 1) Belirli bir ölçüde GEVŞEMEK Öğrenmek gibi önemli bir beyin etkinliği sırasında dikkatin sadece öğrenilmek istenen malzeme üzerinde yoğunlaşması gerekir. Mükemmel bir dikkat düzeyine ulaşmak şu dört özelliğe sahip olmakla mümkündür. 1) Belirli bir ölçüde GEVŞEMEK 2) Konuya İLGİ duymak 3) Dikkati engelleyen DUYGUSAL problemleri gidermek 4) Dikkatin dağıldığı anda dikkati konu üzerinde yoğunlaştırma ALIŞKANLIĞI kazanmak.

Ezberleme teknikleri: İsimler, tarihler, terimler, formüller, yabancı dil sözcükleri vb. hafızaya yerleştirmeyi gerektiren konulardır. Burada uygulayacağınız pratik ezberleme yöntemi şu olabilir. Uygun büyüklükte kartlar (2 cm x 5 cm) hazırlayıp bir yüzüne öğrenilecek olan sözcük, formül, terim, tarih, kavram; diğer yüzüne ise her birinin karşılığını, tanımını yazın. Bu kartları her zaman yanınızda (cep, çanta vs.) taşıyın ve aklınıza geldikçe kartlara bakıp gördüğünüz yüzün diğer tarafında hangi bilginin ya da açıklamanın olduğunu bulmaya çalışın. Sonra kartın arkasına bakarak cevabınızın doğru olup olmadığını test edin. Böylelikle, doğru cevap vermediyseniz bir kez daha okuyarak öğrenmiş olursunuz. Cevabınız doğru ise tekrar yapmış olarak bilginin pekişmesini sağlamış olursunuz.

Basit ezberleme konuları için şöyle bir teknik kullanabilirsiniz Basit ezberleme konuları için şöyle bir teknik kullanabilirsiniz. Birbirleriyle ilgili olmayan bilgileri, maddeleri birbirlerine yapay bağlantılar kurarak ezberleyebilirsiniz. Örneğin; “izle, sor, oku, anlat, tekrarla” sözcüklerinin baş harfleri olan İSOAT sözcüğünü ezberleyerek bu maddeleri hatırlayabilirsiniz. Yine Marmara Bölgesi’nin illerini “Bursa, Edirne, Kocaeli, Çanakkale, İstanbul, Tekirdağ, Balıkesir, Kırklareli” BEKÇİ TABAK şeklinde ezberleyebilirsiniz. Burada verilen örnekleri, ezberlemek zorunda olduğunuz maddeli bilgilerin baş harflerini kullanarak siz de oluşturabilirsiniz.

Öğrenmede Tekrarın Önemi Araştırmalar göstermiştir ki öğrendiklerimizin yaklaşık %50’sini 20 dk. içinde, yaklaşık % 70’ni ise 1 saat içinde unutmaktayız. Bu nedenle öğrenme sonunda uygun ve düzenli tekrarların yapılması gerekir. İlk tekrar 40 dk. ya da daha kısa bir öğrenme seansının sonunda yapılmalıdır. 5-10 dakikanızı alacak bu ilk tekrar öğrenme seansının sonunda hatırlayabildiğiniz bilginin 24 saat hafızada kalmasını sağlar. Bir gün sonra yapacağınız 4-5 dakikalık tekrarla bilginin bir hafta, bir hafta sonunda yapacağınız 2-3 dakikalık tekrarla yaklaşık bir ay hafızada kalması sağlanır. Bir ay sonra yapacağınız 3-4 dakikalık tekrarla bilginin uzun süreli hafızada kuvvetli bir biçimde saklanması sağlanır.

* İlk tekrar çalışma sırasında tutulan notlar gözden geçirilerek yapılmalı sonraki tekrarlar ise öğrenilmiş bilgiler bir kağıda yazılıp çalışma notlarıyla karşılaştırılarak yapılmalıdır. * Çalışma sonunda tekrar yapılmazsa öğrenilen bilgi daha sonra hiç öğrenilmemiş gibi öğrenilmek zorunda kalınır. * Çalışma programında aynı türden dersler mümkün olduğunca arka arkaya konulmamalıdır. * Matematik ve Fen derslerinde problemi çözene kadar ara vermemek gerekir. * Çalışma seansı 40-50 dakikayı geçmemelidir. Uzun süreli çalışmalarda hatırlama düzeyi düşer. * Dinlenme aralarında televizyondan uzak durun. *Öğrenmeyi olumsuz yönde en az etkileyen etkinlik uykudur. Gece yatmadan önce ve sabah kalkınca yapılan 10 dakikalık tekrar öğrenilen bilginin korunması açısından çok önemlidir.

Sonuç olarak seçiminiz ya böyle...

Ya da böyle sonuçlanacak...

Teşekkürler