Hazırlayan: Naz Yılmaz FRANK O. GEHRY Hazırlayan: Naz Yılmaz

1929 yılında Kanada’nın Toronto kentinde dünyaya geldi. Eğitimini 1949-51 yılları arasında University of Southern California ve 1956-57 yılları arasında Harvard Üni.’de tamamladı. 1962’de kendi bürosu “Frank Gehry & Assoc.” i kurdu. Amerikanın çeşitli üniversitelerinde öğretim üyeliği yaptı. 1989 yılında Pritzker mimarlık ödülünü,1999'da American Institute of Architects Gold Medal'ı almıştır.

1970lerin sonlarında mimari uslubu dekonstrüktivizmin ana temellerine dayanmaya başlamıştır. Yapılar yaratmak yerine özgün ve fonksiyonel heykeller tasarlar. Büyük ölçekli kamusal yapılarda klasik mimarlık temalarını işleyerek bu heykelsi anlatımı ile başarı kazanmıştır. Yakın geçmişte, dokunaklı eğrisel formlar ile dekonstrüktivist çizgisini birleştiren belirgin eserler vermiştir ve yaşayan en önemli mimarlardan sayılmaktadır.

Her türlü yerleşik mimarlık üslubunu yaratmış olan Gehry’nin, kimi araştırmacıların bir kuralsızlık üslubu saydığı bu tutumuyla herhangi bir akıma yerleştirilmesi aslında çok güçtür. Mimarlığın yanı sıra mobilya tasarımlarıyla da uğraşmış, enli ahşap şeritleri bükerek oluşturduğu sandalyelerle tanınmıştır.

Vitra Tasarım Müzesi (Weil am Rhein, Almanya, 1987/89)

20.yy a damgasını vurmuş pek çok sandalyenin yer aldığı Vitra Tasarım Müzesi, bina inşa etme tekniklerine dair mimari bir keşiftir. 2 katta toplam 8000m2 alana yayılıyor. Bir dizi basit kutuların karmaşık bir kompozisyon içinde ele alınmasından oluşuyor. Yapı boyunca kıvrılan merdiveni ve karmaşık biçimsel anlayışıyla dikkat çekiyor.

Dancing House (1992/96) Yapılaşmaya yeni açılmış Prag’ın merkezinde yer alan üç tarihi yerden birinde konumlanan bu bina iki caddenin kesişiminde yer almaktadır. Görsel açıdan bir odak noktası olacak biçimde tasarlanmış olan bu iki kule, mevcut kentsel çevreye uyum sağlayacak bir diyalog içindedir.

Cafe ve alışveriş mekanların bulunduğu meydan ile binanın zemin katı arasında direkt ulaşım imkanı vardır. Biri silindir ve masif, diğeri ise ince uzun ve cam olan bu kuleler çok sayıdaki heykelsi kolonlar tarafından taşınmaktadır. Cam kulenin cephesi, çelik taşıyıcılara sahip çift katmanlı camdan oluşmaktadır. Nehre bakan ana cephe, pencere ve bantları eksenlerinden kaydırılarak oluşturulmuş zengin dokusuyla dikkat çekicidir

Weatherhead İşletme Okulu (Cleveland, Ohio, ABD, 1997/99) 13.300m2 bir alana sahip. Dış kaplama malzemesi olarak paslanmaz çelik, tuğla, cam kullanılmış. Heykelsi bir ifadeyle tasarlanan metal kaplı dış yüzeyi kampüsten caddeye doğru yönelirken, tuğla kaplı dış yüzeyiyse kampüs ve çevre binalara bakmakta. İç duvarlarda da aynı heykelsi tavır hakimdir.

Guggenheim Müzesi (Bilbao, İspanya, 1991/97)

Gehry’nin tasarladığı son dönem projeleri arasında en dikkat çekici olanlardan biridir. Müzenin ana girişi sergi galerilerini birbirine bağlayan panoramik asansörler ve merdiven kulelerinin yer aldığı bir atriumdan sağlanmaktadır.

Nehrin üst kotundan itibaren 50 m Nehrin üst kotundan itibaren 50 m.den daha fazla bir yükseklikte yer alan bu merkez atriumun beklenmedik ölçeği, etraftan geçenlere içerdeki sanatsal faaliyetlere yönelik adeta bir davetiye çıkarmaktadır.

Experience Music Project (Seattle, ABD, 2000) Paul Allen tarafından yaptırılan bu müzik merkezi, modern elektronik gitarların formundan esinlenerek 2000 yılında tasarlanıp inşa edilmiştir.

Walt Disney Konser Salonu (L.A. California, ABD, 2001) Heykelsi bir kompozisyon sunan bu tasarımın odak noktası dış cephesi titanyum ile kaplı olarak düşünülen, hem görsel hem de akustik nedenlerle iç mekanı akustik parametrelerin bir ifadesi olan 2300 kişilik konser salonudur.

Orkestra platformunu çevreleyen ahşap oturma grupları ve yelkeni andıran ahşap tavan, salonun içinde bulunanlara çok büyük bir geminin içindeymiş etkisi verir.

Gehry House (Santa Monica, CA., ABD, 1978)

Kaynakça Frank Gehry, buildings and projects, Rizolli 1985 Frank O.Gehry : the complete works, Monacelli Press,1998 Frank O.Gehry : Guggenheim Museum Bilbao, Frank O.Gehry : Guggenheim Museum Bilbao, 1998 Design Museum Vitra, Galerie für Vitra Frank Gehry: Çağdaş Dünya Mimarları Serisi 11, Boyut Yayın Grubu "Gehry, Frank O.", Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları, 1997 Tr.wikipedia.org www.arkitera.com