BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Faktör analizine ek Prof. Dr. Mustafa Ergün AKÜ - Eğitim Fakültesi
Faktör analizine ekler Faktör analizi belli bir konuyu etkileyen değişkenleri gruplamak için yapılır. Birbiriyle pek ilgili olmayan konularda hazırlanan bir ölçeğe faktör analiz yapılmaz. Mesela belli bir psikolojik özellik, yemek davranışı, ders çalışma tercihleri vs.
“Garbage in, garbage out”
Faktör analizi, esasında itemlere verilen cevaplar arasındaki korelasyonlara dayanır. Benzer özellikleri ölçen sorulara aynı şekilde cevaplar verileceği varsayımına dayanır. Hangi sorulara verilen cevaplar arasında bir düzen, ilişki var? error in items
Önünüze konulan 500 vesikalık fotoğraftaki yüzleri gruplamanız istense, nasıl gruplarsınız?
Factor analysis is totally dependent on correlations between variables. Factor analysis summarizes correlation structure
Bunun için, cevapların veya tercihlerin aralıklı veya sıralı (Likert, Thurstone, Goodman ölçekleri gibi) olması gerekir. İki şıklı veya ordinal ölçütler kullanıldığında aradaki korelasyonları bulmak zorlaşır.
Faktör analizinde verilerin normal dağılım gösteren bir evrenden alınması gerekir (Sample must be homogeneous). Bundan dolayı en başta Barlett testi yapılır ve burada elde edilecek değerin 0.05’in altında olması gerekir.
Ayrıca örneklem büyüklüğünün korelasyon güvenirliğini sağlayacak kadar büyük olması gerekir (the larger, the better). Bunun için Keiser-Meyer-Olkin (KMO)(measure of sampling adequacy) testi yapılır. Buradaki değerin 0.60’ın üzerinde olması gerekir. A 10 to 1 ratio: ten cases for each item.
Faktörler ya eigenvalue tablosundan (1 Faktörler ya eigenvalue tablosundan (1.0 or more) ya da scree testinden (above the elbow, or break in the plot) çıkarılır. How Many Factors?
Factor Loadings: Correlation of a factor score with an item Factor Loadings: Correlation of a factor score with an item. Variables with high loadings are the distinguishing features of the factor.
If you intend to publish your results in a journal article in the psychology or education fields, you will need to use, and report, the results of parallel analysis. Many journals (e.g. Educational and Psychological Measurement, Journal of Personality Assessment) are now making it a requirement before they will consider a manuscript for publication. Monte Carlo paralel analiz programı: www.softpedia.com/.../Monte-Carlo-PCA-for-Parallel-Analysis-Download-56312.html