Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Allerji Testleri Dr. Emel Kurt Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Allerji Bilim Dalı
Astım 1947 Rackeman Ektrensek Allerjik İntrensek Nonallerjik
Atopi 1920 Coka&Cooke: Herediter Ani tip deri cevabı ile karakterli Allerjik rinit, astım, (egzema)’yı tanımlar Atopi: Çevresel allerjenlere karşı IgE üretimine yatkınlık. Atopinin bulunuşu allerjik hastalıklara yatkınlığı temsil eder. Jarvis D. BMJ 1998, 316
Allerji: Atopik-IgE aracılığı ile oluşan hastalıkların klinik görünümünü temsil etmektedir.
Allerji & Astım Allerjik duyarlılık astım gelişiminde önemli bir etmen Populasyon çalışmalarında BHR ve pulmoner fonksiyonlardaki azalma ile ilgili Ortamdaki allerjen seviyeleri ile astım ciddiyeti arasında korelasyon var Omenaas E. AJRCCM 1995; 152 Custovic A. JACI 1996;98 Lovik M. Allergy 1998; 53 48
Allerjen maruziyeti Atopik duyarlılık Havayolu inflamasyonu Astım Deri testi veya serumda sIgE’nin gösterilmesi ile ortaya konur.
Total serum IgE ne verir? IgE yüksekliği allerjiyi göstermeyeceği gibi Normal değeri de duyarlı kişilerde bulunabilir. Nadiren klinik bilgi sağlar. ABPA’da teşhis ve takipte yararlı Diagnostik önemi yok
Total IgE değeri allerjik-nonallerjik ayırımı yapamaz. Yetişkin allerjik semptomlu hastalarda inhalan allerjen duyarlılığını gösteremez. 20-44 yaşlarında yüksek seviyeleri duyarlılık ihtimalini attırır. Allerjik populasyonda %38, Allerjik olmayanlarda %25 normal değerler Kerkhof M. Allergy 2003; 58 Bousquet J. Alllergy 1982; 37
IgE yüksekliği Parazit Ascariazis Echinococcus Tenya Enterobius Giardiazis İnfeksiyon ABPA Mononüleozis EBV RSV Sistemik Candida Lepra
IgE yüksekliği İmmunolojik-neoplastik: İmmün yetmezlik Lenfoma Lösemi GVH Bronş CA Hodgkin IgE myeloma Dermatozlar Pemfigoid Streptokokal eritema Nodozum Romatoid artrit İlaç Nefrotik sendrom Yanık Guillan-Barre Hemosderosiz
Eozinofili Sık sebepler Parazit Allerjik rinit Astım Ürtiker/anjioödem Atopik dermatit Büllöz pemfigoid Pulmoner eozinofili sendr İlaç reaksiyonu Lenfoma, lösemi Nadir sebepler Bakteri Fungal Mikobakteri Viral Solid tümörler R. Artrit CSS Hiper IgE sendromu IL-2 tedavisi Hipereozinofilik sendrom İnflamatuar barsak hast.
Parazitler göz ardı edilmemeli Ascariazis (%30-80) Kıl kurdu (%25-30) Giardia Toxoplazma Tenya Entemobea (%1-7) Echinokok
tesbit etmede öncelikli Atopiyi tesbit etmede öncelikli seçenek deri testleri
Allerji testi neden yapılır? Ne verir: 1.Allerjik/Nonallerjik ayırımı 2. Allerjen türü Semptomu oluşturan allerjeni uzaklaştırmak Allerjiye uygun tedaviyi planlamak
Damar geçirgenliğinde artış Mekanizma Allerjen Mast hücrelerinin degranüle olmasına bağlı Histamin buradaki ödem ve kızarıklıktan sorumlu 30 dakikada erken reaksiyon 6-12 saatte geç reaksiyon Mast hücresi Mediyatör salınımı Damar geçirgenliğinde artış Ödem
Kaç allerjenle test? O bölgede beklenen allerjen prevalansı ile uyumlu olacak en az allerjen içeren kit En az 6, en fazla 70 Bu allerjen sayısı her hastada değişebilir. İç ortamdan kaynaklanan allerjenler; -Ev tozu akarları -Evde beslenen hayvanlar -Hamam böceği -Mantar sporları Dış ortamdan kaynaklanan allerjenler; -Polenler Esc RE. Immunol Allergy Clin north Am 2001;21(2).
Kaç allerjenle test? İç ortamdan kaynaklanan allerjenler Der p Der f Kedi Köpek Mantar sporları: Cladosporium Aspergillus Pensilyum Alternaria Dış ortamdan kaynaklanan allerjenler; -Polenler: Çimen polenleri Yabani ot polenleri Ağaç polenleri Tahıl polenleri
Negatif ve pozitif kontrol eşliğinde uygulanmalı Negatif kontrol: %05 gliserol ve %5 fenollu NaCl Pozitif kontrol: 10 mg/ml histamin
Standardize solüsyonlarla uygulanmalı BAU/ml AU/ml SAU/ml İnhalan allerjenler Standardize olmayan: w/v PNUs Gıdalar
Uygulama yeri Dirsekten 3 cm aşağı Bilekten 5 cm üst kısımda Aralarında 2 cm yeterli
Uygulama yöntemi Epikutan: Prick puncture scratch 2. İntarkutan:
Prik Pepys J. Br J Hosp Med, 14: 1975
Puncture Position paper: Allergen standardization and skin tests. Allergy, 48, 1993.
İntradermal test Dermisin içine ince uçlu enjektörlerle (26 G) 0.01-0.02 ml allerjen verilerek uygulama yapılmaktadır. Mutlaka epikutan testten negatif sonuç alındıktan sonra uygulanmalıdır. Epidermal test pozitifse gerek yoktur. Solusyonlar 100-1000 kat dilue edilmiş formlarıdır. Gıdalarda kullanılmaz.
İntradermal test
Perkütan ve intrakütan testin karşılaştırması
Uygulama yöntemi İğne seçimi Lanset 1 mm
Süre ve hesaplama 15-20. dakikada okunmalı Pozitif kontrol 3 mm üzeri Negatif kontrol 0 mm iken 3mm ve üzeri reaksiyon pozitif
Kesilecek İlaçlar H2 reseptör blokörü: 1 gün önce Trisiklik antidepresan: 2 hafta Sistemik steroid: Kısa dönemde etkisiz Topikal steroid: 1 hafta kesilmesi önerilir LTA 1 gün önce İnhaler steroid, bronkodilatör: etki yok Pipkorn U. JACI 1989, 19
İlaçlar Difenhidramin (benadryl) 1-3 gün Klorfeniramin (A-ferin, Corza, Congest, Theraflu..) Siproheptadin (Sipraktin) 1-8 gün Hidroksizin (atarax) 1-10 gün Feksofenadin (Feksofen, Telfast) 2-7 Loratadin, desloratadin (Loradif, claritin, aerius) 3-10 gün Akrivastin (Sermprex) 3 gün Setirizin, levo setirizin(Allerset, Zyrtec, xyzal) Ketotifen 5 gün Astemizol 3-4 hafta
Test bitiminde Cilt yıkanır Kaşıntı için krem sürülebilir Antihistaminik kullanılabilir 30 dakika gözlenir Yan etkiler Genelde lokal: Soğuk ve antihistaminikle düzelir Sistemik: < %oo 2
Yorumu Hastanın hikayesi allerjik hastalığın araştırılması ve allerjenin tesbiti için en önemli yol göstericidir. Mutlaka anamnez ve semptomlar eşliğinde değerlendirilmeli Bunlarla uyumlu olmayan pozitiflikler değerlendirmeye alınmaz.
Hikayede özelikler Nonallerjik İleri yaş, Cinsiyet Nazal polip FEV1 <%80 Nonallerjik tetikleyici Allerjik Başlangıç yaşı Mevsimsel Saman nezlesi Rinosinüzit (EGEA study. Allergy 2002; 57)
1. Negatiflik yapacak neden? 2.Maruziyet ortamında gözle Hikaye duyarlılığı düşündürüyor Hikaye pozitif test negatifse Deri testi pozitifse Bu antijenin semptom gelişimindeki rolü kuvvetli 1. Negatiflik yapacak neden? 2.Maruziyet ortamında gözle 3. Provokasyon testi ??
Deri testlerinde
Hikaye ile desteklendiğinde uzun dönem tekrarlanabilirlik %100 Testin kalıcılığı: + ve (-) test için %87 Hikaye ile desteklendiğinde uzun dönem tekrarlanabilirlik %100 Bodtger U. Allergy 2003;58
Astımlıda ne zaman yapmamalı Gebede Nonstabl durumda
Deri testi mi? sIgE mi? Deri testi: sIgE: daha spesifik ve sensitif cevap hızlı daha ucuz sIgE: Duyarlılık ve özgüllük %85-95 Geç sonuç Pahalı
sIgE ne zaman istenir? Deri testi cevabını etkileyebilecek ilaç Yüksek duyarlılıklı hasta (Gıda allerjisi) Deri üzerinde sorun
Astım çok etmenli bir hastalıktır Allerjik tetikleyici Nonallerjik tetikleyici