MADDENİN HALLERİ
MADDENİN KATI HALİ Maddenin belirli bir şekle ve hacme sahip en düzenli halidir. Örnek demir, tahta, buz birer katı örneğidir. Taneciklerinin düzenli ve aralarında boşlukların en az olduğu hâlidir. Belirli şekilleri vardır ve akışkan değildir. Tanecikleri birbiri ile temas hâldedir. Ancak bulundukları yerde titreşim hareketi yaparlar. Bu olay katıların bir şekle sahip olmasını sağlar. Katı maddelerin yapısına ısı verildiğinde enerjileri artar ve belirli bir sıcaklıkta hâl değiştirirler ve sıvı hâle geçerler. Maddenin potansiyel enerjisi en az olan hâlidir.
MADDENİN SIVI HALİ Sıvı maddenin belirli bir hacmi vardır, ancak belirli bir şekli yoktur. Sıvıyı oluşturan tanecikler arasında az da olsa boşluk bulunur. Örnek su, benzin, alkol... Tanecikleri birbiri ile temas hâlindedir. Tanecikleri arasında mini boşluklar vardır. Tanecikler sürekli hareket ettiklerinden birbirleri üzerinde kayarak yer değiştirirler. Bu sıvının belirli bir şeklinin olmamasına sebep olur. Sıvılar akışkandır ve bulundukları kabın doldurdukları kadarının şeklini alırlar. Sıvı maddelerin yapısına ısı verildiğinde enerjileri artar ve belirli bir sıcaklıkta hâl değiştirirler ve gaz hâle geçerler. Belirli bir hacimleri vardır. Bulundukların kabın temas ettikleri alanlarına basınç uygularlar.
MADDENİN GAZ HALİ Maddenin sıvı hal gibi belirli bir şekli yoktur. Bir gazın hacmi bulunduğu kabın hacmine eşittir. Gazların hacimleri basınç ve sıcaklıklarına bağlı olarak değişir. Hava, karbondioksit, oksijen birer gazdır. Tanecikleri birbirinden bağımsız hareket eder. Tanecikleri arasındaki çekim yok kabul edilir. Sürekli hareket hâlinde olduklarından belirli bir şekilleri yoktur. Bulundukları kapalı bir kabın her yerine homojen olarak yayılırlar ve kabın şeklini alırlar. Yani belirli bir hacimleri yoktur. Tanecikleri arasında katı ve sıvılara göre çok büyük boşluklar vardır. Isıtıldıklarında hacimleri artar ve tanecikleri daha hızlı hareket ederler. Gazlar sıvı hâle geçene kadar kuvvet etkisi ile sıkıştırabilirler. Akışkanlığı, sıvılardan büyüktür. Potansiyel enerjisi en büyük olan gaz hâli, en küçük olan katı hâlidir.
Makas, cetvel, silgi, kalem, kalem tıraş katı maddelerdir Makas, cetvel, silgi, kalem, kalem tıraş katı maddelerdir. Su, sıvı yağ , sirke, süt sıvı maddedir.hava gaz maddelerden oluşmuş bir karışımdır. Şeker, tuz ve çay gibi maddeler sıvı maddeler gibi akışkandırlar. Yakıt olarak kullandığımız mutfak gazının sıkıştırılarak sıvı haline getirildiği, havayla temas ettiğinde tekrar gaz haline geddiğini BİLİYORMUYDUNUZ? BİLELİM Tüm spreyler çakmaklardaki gaz maddeler sıkıştırılarak sıvı hale getirilmişlerdir.
MADDENİN KATI HALİ: 2)MADDENİN SIVI HALİ: 3)MADDENİN GAZ HALİ: * Maddenin biçiminin belirli olduğu haldir. * Taş,silgi,kalem..vb.maddeler katı maddelerdir. * Katı maddelerin biçimi ve hacmi,bulunduğu kabın biçimine göre değişmez. ÖNEMLİ UYARI: Kum,un,pirinç,toz şeker gibi küçük tanecikli maddeler kabın biçimini alırlar fakat katı maddelerdir. 2)MADDENİN SIVI HALİ: * Maddenin akışkan olduğu ve konulduğu kabın biçimini aldığı halidir. * Su,ayran,kola,kolonya,benzin….vb.maddeler sıvıdır. * Sıvı maddelerin hacmi, bulunduğu kabın hacmine göre değişmez….(ÇOK ÖNEMLİ) * Sıvı maddeler yeterince ısı alırsa buharlaşır ve gaz halini alır..(ÇOK ÖNEMLİ) 3)MADDENİN GAZ HALİ: * Gaz halindeki maddelerin tanecikleri birbirinden bağımsız hareket eder.Bu nedenle gaz maddelerdir. * Bulundukları kabı tümüyle doldururlar. * Bulundukları kabın biçimini alırlar. * Kabın her yanına basınç yaparlar. * Katı maddeleri oluşturan tanecikler arasında boşluk yok denecek kadar azdır.Gaz maddelerin tanecikleri birbirinden çok uzakta bulunurlar.