ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUKLAR
ÖZEL GEREKSİNİMİ OLAN ÇOCUKLAR KİMLERDİR? Tüm çocuklar bedensel özellikleri ve öğrenme yetenekleri yönlerinden birbirinden farklılık gösterir. Bazıları daha kısa, bazıları daha uzundur; bazıları daha kolay ve hızlı, bazıları daha geç ve güç öğrenir. Ancak çocuklar arasındaki farklılıklar çoğu kez fazla büyük değildir.
Özel gereksinimi olan çocuklar: Öğrenme ve/ya da davranış problemleri gösteren çocukları,bedensel ya da duygusal yetersizliği olan çocukları olduğu kadar zihinsel olarak üstün ya da özel yetenekli çocukları da içerisine alan kapsamlı bir terimdir. Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği’nde özel gereksinimi olan çocuklar “özel eğitim gerektiren birey” terimi altında ”Çeşitli nedenlerle, bireysel özellikleri ve eğitim yeterlikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren birey” olarak tanımlanmaktadır.
YETERSİZLİK Bir şeyi yapmada yeterli olmamayı, belirli bir şekilde davranmada sınırlı kapasiteyi tanımlamaktadır. Kısa bir deyişle bireyin işlevlerini yerine getirememesidir. Birey, yetersizliğine bağlı olarak çoğu kişinin duyduğu gibi duymayabilir, gördüğü gibi görmeyebilir, öğrendiği gibi öğrenmeyebilir. Yetersizlik üstün zekalı ya da yetenekli olan çocukları kapsamamaktadır. Yetersizlik terimi, genellikle özür terimi ile eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.
ENGEL Yetersizliği ya da özürü olan bireyin çevreyle etkileşiminde karşılaştığı problemi tanımlamaktadır. Yetersizlik bazı ortamlarda engele yol açabilir, bazı ortamlarda yol açmayabilir. Bir bacağında protez olan çocuk spor ya da oyun alanında problem yaşarken, sınıfında hiçbir problemle karşılaşmayabilir. Zeka yetersizliği gösteren bir çocuk okulda akademik çalışmalarda ciddi problemler yaşarken okul dışında önemli bir problemle karşılaşmayabilir. Bireyin yaşadığı problem yetersizliğinden kaynaklandığı gibi çevreden de kaynaklanabilir. Olumsuz tutum ve davranışlardan dolayı problemler yaşayabilir.
Yetersizliğin engele dönüşmesi önlenebilir mi? Evet önlenebilir. Bunun başlıca iki yolu vardır. *Özel eğitim yoluyla yetersizliği olan çocuğa bilgi ve beceri kazandırılması. *Çevrenin, yetersizliği olan çocuğun yaşayabileceği hale getirilmesi.
Gelişmiş ülkelerdeki uygulamalarda, çocuğun yetersizliği, onun doğrudan özel gereksinimli olarak adlandırılması sonucunu getirmez. Çocuğun durumu çok yönlü olarak değerlendirilir. Çocuğun gereksinimlerinin karşılanmasında yeterli olup olmadığına bakılır. Eğer bu programların çocuğun gereksinimlerini karşılamada yeterli olmadığına, bazı özel eğitim hizmetlerinin sağlanmasına gereksinim olduğuna karar verilirse, çocuk özel gereksinimli olarak tanımlanır.
Özel gereksinimli çocuklar hangi alt gruplara ayrılmaktadır? *Zeka geriliği *Öğrenme güçlükleri *Duygu ve davranış bozuklukları *İleri derecede ve çoklu yetersizlikler *İşitme yetersizlikleri *İletişim bozuklukları *Görme yetersizlikleri *Beden ve sağlıkla ilgili yetersizlikler *Üstün zekalılar ve üstün yetenekliler
Ne kadar özel gereksinimli çocuk vardır? Ülkemizde özel gereksinimli olan çocukların, genel çocuk nüfusu içindeki sayısının tahminine ilişkin yapılmış geçerli bir çalışma bulunmamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre özel gereksinimli olan bireylerin genel nüfus içerisindeki oranı, gelişmiş ülkelerde %10, gelişmekte olan ülkelerde %12 dir.Okul çağı dikkate alındığında, okulla ilgili problemler nedeniyle bu oranların daha yüksek olması beklenmektedir.Nitekim İngilter’de okul çağı nüfusuna ilişkin yapılan tahminler %20 ye Amerika’da %28 lere ulaşmaktadır.