DİK PRİZMALAR
Prizma Nedir? Birbirine eşit ve paralel iki düzlemin köşelerinin birleşmesi sonucu elde edilen cisme prizma denir.
Dik Prizma Nedir? taban köşe Tabanları herhangi bir çokgensel bölge,yan yüzleri dikdörtgensel bölge olan cisimlere dik prizma denir.Dik prizmalarda tabanları birleştiren yanal ayrıtlar tabanlara diktir. Tabanları düzgün çokgensel bölge olan dik prizmalara düzgün dik prizmalar denir. yanal yüz yükseklik ayrıt köşegen
Dik Prizmaların Özellikleri 1) Tabanları birbirine eş ve paraleldir. 2) Yan yüzleri dikdörtgensel bölgelerdir. 3) Herbir köşede kesişen ayrıtları birbirine diktir. 4) Yanal ayrıtlar aynı zamanda yüksekliktir.
Prizmalar tabanlarına göre isimlendirilir; Üçgen prizma,kare prizma,dikdörtgenler prizması,altıgen prizma,beşgen prizma gibi... Dikdörtgenler prizması Kare prizma Üçgen prizma Beşgen prizma Altıgen prizma
Küp 6 Tane birbirine eşit karesel bölgenin birleşmesi sonucu meydana gelen kapalı kutu şekline küp denir.Örnek;tavla zarı
Küpün Özellikleri: Yüz Sayısı=6 Yanal Yüz Sayısı=4 Taban Sayısı=2 Köşe Sayısı=8 Yanal Ayrıt Sayısı=4 Taban Ayrıt Sayısı=8 Toplam Ayrıt Sayısı=12 Tabanlar ve yanal yüzler karedir. a a a Alan : A=6a2 Hacmi : V=a3
Dikdörtgenler Prizması 6 Tane dikdörtgensel bölgenin birleşmesi sonucu meydana gelen prizmaya dikdörtgenler prizması denir.Kibrit kutusunu örnek verebiliriz.
Dikdörtgenler Prizmasının Özellikleri: Yüz Sayısı=6 Yanal Yüz Sayısı=4 Taban Sayısı=2 Köşe Sayısı=8 Yanal Ayrıt Sayısı=4 Taban Ayrıt Sayısı=8 Toplam Ayrıt Sayısı=12 Tabanlar ve yanal yüzler dikdörtgendir. c b a Alanı: A=2.(a.b+a.c+b.c) Hacmi: V=a.b.c
Kare Dik Prizma 2 Tane karesel,4 tane dikdörtgensel bölgenin birleşmesi sonucu meydana gelen prizmaya kare dik prizma denir.Gökdelenleri örnek verebiliriz.
Kare Dik Prizmanın Özellikleri: Yüz Sayısı=6 Yanal Yüz Sayısı=4 Taban Sayısı=2 Köşe Sayısı=8 Yanal Ayrıt Sayısı=4 Taban Ayrıt Sayısı=8 Toplam Ayrıt Sayısı=12 Tabanlar kare,yanal yüzler dikdörtgendir. h a a Alan = 4.ah + 2.a2 Hacim = a2 . h
Üçgen Dik Prizma 2 Tane üçgensel,3 tane dikdörtgensel bölgenin birleşmesi sonucu meydana gelen prizmaya üçgen dik prizma denir.Çatıları örnek verebiliriz.
Üçgen Dik Prizmanın Özellikleri: Yüz Sayısı=5 Yanal Yüz Sayısı=3 Taban Sayısı=2 Köşe Sayısı=6 Yanal Ayrıt Sayısı=3 Taban Ayrıt Sayısı=6 Toplam Ayrıt Sayısı=9 Tabanlar üçgen,yanal yüzler dikdörtgendir. h b c a Alan: A = b . c + (a + b + c) . h Hacim: V= (b.c/2).h
Beşgen Dik Prizma 2 Tane beşgensel,5 tane dikdörtgensel bölgenin birleşmesi sonucu meydana gelen prizmaya beşgen dik prizma denir.
Beşgen Dik Prizmanın Özellikleri: Yüz Sayısı=7 Yanal Yüz Sayısı=5 Taban Sayısı=2 Köşe Sayısı=10 Yanal Ayrıt Sayısı=5 Taban Ayrıt Sayısı=10 Toplam Ayrıt Sayısı=15 Tabanlar beşgen,yanal yüzler dikdörtgendir. h a a a a
Altıgen Dik Prizma 2 Tane altıgensel,6 tane dikdörtgensel bölgenin birleşmesi sonucu meydana gelen prizmaya altıgen dik prizma denir.Arı peteklerini örnek verebiliriz
Altıgen Dik Prizmanın Özellikleri: Yüz Sayısı=8 Yanal Yüz Sayısı=6 Taban Sayısı=2 Köşe Sayısı=12 Yanal Ayrıt Sayısı=6 Taban Ayrıt Sayısı=12 Toplam Ayrıt Sayısı=18 Tabanlar altıgen,yanal yüzler dikdörtgendir. h a a a a a a Alan: A=3√3.a²+6ah Hacim: V= (3√3.a².h)/2
Silindir Tabanları daire,yanal yüzü dikdörtgen olan cisme silindir denir. 2 Tane daire,1 tane dikdörtgen vardır.Konserve tenekesini örnek olarak verebiliriz. Alanı: A=2.π.r.r+2.π.r.h Hacmi: V=π.r.r.h
KAYNAKÇA http://www.matematikcifatih.tr.gg/dik-prizmalar.htm Meb kılavuzu İnternettenten görsel ögelerden yararlanıldı
Hazırlayan: Halil İbrahim Günçal 100403013 2/A Gündüz İlköğretim Matematik Öğretmenliği