İşletmeyi neden kurarız ? Bağımsız çalışma isteği Miras yoluyla işletme sahipliği Yeni bir buluş veya fikri pazara sunma arzusu Başka fırsatların yokluğu Toplumsal itibar sağlama Kazanç sağlama ve ülke ekonomisine katkıda bulunma
Kesin yatırım kararı almadan önce ilk ne yapmalıyız ? Cevap : PAZAR ARAŞTIRMASI Hedeflenen pazar ile ilgili bilgilerin doğru elde edilmesini, tasnifini, analizini ve yorumunu içeren tarafsız çalışmadır. Bu araştırmanın verileri iki türdür : Birincil ve İkincil veriler.
Pazar Araştırmasının bize verecekleri... Tüketicilerin ürün ve hizmet düzeyinden beklentileri Tüketici gelir düzeyi, yaş ve cinsiyete bağlı satın alma davranışları Yatırım tutarı ve ürün birim maliyeti Rakip ve aracı kuruluşlar hakkında bilgi
Proje Yatırım Düşüncesi Yatırım konusundaki alternatifler gözden geçirilerek bunlardan en ekonomik olanla işletmecilik faaliyetlerine başlanır. İşletme açısından yatırım, ileride gelir sağlamak amacıyla yapılan her türlü yatırım harcamasıdır.
Genel Olarak İşletmelerin Kuruluş Aşamaları Yatırım öncesi çalışmalar (Planlama) Yatırım çalışmaları İşletme aşaması
İşletmelerin Kuruluş Aşamaları Proje fikri Proje hazırlama (Fizibilite çalışmaları) - Olanak etüdü ve ön seçim (Ön fizibilite) - Ekonomik, teknik, finansal, yasal ve örgütsel etütler Fizibilite raporu (Tamamlanmış fizibilite etüdü) Değerlendirme ve yatırım kararları Kesin proje Projenin uygulanması (Yatırım) İşletme aşaması (Üretime geçiş)
Fizibilite = Yapılabilirlik Ekonomik Etüd Pazar araştırması ve talep tahmini İşletme büyüklüğünün ve kapasitesinin belirlenmesi İşletmenin kuruluş yerinin seçimi
Fizibilite = Yapılabilirlik Teknik Etüd İşletmenin kurulacağı arazinin seçimi Üretimde kullanılacak teknolojinin seçimi Kullanılacak makinelerin etüdü ve seçimi Hammadde ve yardımcı malzemelerin etüd ve seçimi Kullanılacak enerji türünün seçimi
Fizibilite = Yapılabilirlik Finansal Etüd Yatırım tutarının hesaplanması İşletmenin gelir ve gider tahminlerinin yapılması Finansal kaynakların hesaplanması İşletmenin karlılık durumuyla ilgili analizler
Fizibilite = Yapılabilirlik Hukuki Etüd İşletmenin hukuki yapısının seçimi Kuruluş ve üretim için gerekli izinlerin alınması için gereken yasal koşulların belirlenmesi
Kuruluş Sorunları İşletmenin üretim konusunun belirlenmesi İşletmenin bütününe ilişkin amaçların belirlenmesi İşletme büyüklüğünün belirlenmesi Teknoloji seçimi Kuruluş yeri seçimi İşletmenin hukukî şeklinin belirlenmesi Finansal yapının belirlenmesi Organizasyon yapısının belirlenmesi
Üretim Konusu Belirlemek Mal / Hizmet üretimi Mal olarak ne üretileceği? Hizmet olarak nelerin verileceği? Mal ya da hizmetin Talep olunabilir Talebi yüksek Talebi devamlı ve istikrarlı bir mal ya da hizmet olması.
2. İşletmenin Bütününe İlişkin Amaçların Belirlenmesi İşletmenin tümünü ilgilendiren genel amaçların belirlenmesi İşletmenin her bir fonksiyonunu yerine getiren birimlerin amaçlarının belirlenmesi Bu amaçların birbirleriyle uyumlaştırılması
3. İşletme Büyüklüğünün Belirlenmesi Sayısal büyüklük ölçüleri: Satışlar Çalışanların sayısı Öz sermaye miktarı Harcanan enerji miktarı Yatırım toplamı Kullanılan hammadde ve malzeme miktarı Kullanılan makine ve tezgâh sayısı ve gücü İşlenilen ya da yararlanılan toprağın genişliği
İşletme Büyüklüğüne Etki Eden Başlıca Faktörler Talep miktarı Yönetim yeteneği ve işletme sahiplerinin finansman sağlama seviyesi Hukuki düzenlemeler İşletmenin amacı
KURULUŞ YERİ SEÇİMİ Kuruluş Yeri : Bir arazi parçasından ziyade, işletmenin yaşamını sürdürdüğü bölgedir. Belirlenmesinde, bölge veya hammadde kaynaklarına yakınlık v.b. önem taşımaktadır. Konumluk Yer : Özellikle hizmet veya ticaret sektöründeki işletmeler için ifade edilmektedir. Bir alışveriş merkezinin katı, trafiğe göre iş yerinin durumu gibi ölçüler ön plana çıkmaktadır.
Kuruluş Yeri Seçim Basamakları Tesisin kurulacağı bölge seçimi Bölgenin belirli bir yerinin seçimi Belirlenen yer içerisinde tesisin kurulacağı arazi parçasının seçimi
Kuruluş Yeri Faktörleri Hammadde Pazar Enerji ve yeraltı kaynakları İklim koşulları ve ulaşım İş gücü Teşvikler ve alt yapı
Optimum Kuruluş Yeri İşletmelerin maliyetleri ile gelirleri arasındaki farkın maximum gerçekleştiği yerdir. En uygun kuruluş yerine ; Kar maximizasyonu yöntemi Yatırımın geri dönüş oranı teknikleri ile hesaplanılarak karar verilmektedir.
Organize S.B. / Küçük S.B. Farkları : O.S.B ler KOBİ’lere ; K.S.B ler daha küçük sanayi işletmelerine hitap ederler. O.S.B de işletmeler edindikleri arazide kendi tesislerini kendileri inşa ederler ; K.S.B de ise işletme sahiplerine alt yapı kolaylıkları sağlanan standart iş yerleri temin edilir.
Organize S.B. Yararları Alt yapısı hazır, ucuz arsa Arsa bedelini taksitle ödeme kolaylığı Diğer sanayi kuruluşlarıyla kolay iletişim Beş yıl emlak vergisi muafiyeti Yıllık teşvik kararnameleriyle getirilen ek ayrıcalıklar
Bölge Seçimini Etkileyen Faktörler – I Talep ve dağıtım olanakları açısından pazarın elverişliliği, yakınlığı Hammadde ve yardımcı madde kaynaklarının şimdiki ve gelecekteki durumu Yan sanayi kuruluşları Enerji ve yakıt kaynaklarının yoğunluk ve maliyetleri açısından ulaşım imkanları
Bölge Seçimini Etkileyen Faktörler – II Miktar, kalite, ücret açısından işgücü kaynakları Fabrikanın faaliyetlerini ve çalışanların yaşantısını etkileyecek iklim koşulları Devletin yasalarla belirlediği kısıtlayıcı ve teşvik edici faktörler Su ve atıkları giderme imkanları
Yöre ve Konum Seçimini Etkileyen Faktörler - I Ulaşım İşgücü tedarik imkanları Şehrin gelişme yapısı Toplumsal yapı Enerji ve su kaynakları Tedarikçilere yakınlık Belediye hizmetleri Atıkları giderme imkanları Arazinin fiziksel yapısı Kamu tesisleri (yol, havaalanı, liman vs.)
Yöre ve Konum Seçimini Etkileyen Faktörler - II Ücret Düzeyleri İşçi – İşveren İlişkileri Nüfus Yapısı (Eğitim Düzeyi, Çalışma Oranı, vs.) Eğitim ve Araştırma Kuruluşları Yaşam Koşulları