KARAR ÖLÇÜTLERİ
Spor malzemeleri satan bir firma yaz sezonu için tenis eteklerini sipariş verecektir. Etekleri 100’lük partiler halinde sipariş vermek durumundadır. 100 adet sipariş vermesi durumunda bir etek için $10, 200 adet sipariş vermesi durumunda $9 ve 300 adet sipariş vermesi durumunda ise $8,5 ödeyecektir. Bir tenis eteğinin satış fiyatı ise $12’dır. Tenis eteklerine olan talebin bu yaz sezonu için 100, 150 veya 200 adet olabileceği tahmin edilmektedir. Eteklerin siparişinin yaz sezonu başında verilmesi gerekmektedir. Eğer yaz sonunda satılmayan etek kalırsa bunlar yarı fiyatına satılacaktır. Firmanın sezon içinde yeniden sipariş verme olanağı yoktur. Ve eğer talebi karşılayamazsa birim başına $0,50’lık bir maliyete katlanacaktır. Firma kaç adet tenis eteği siparişi vermelidir?
Karar Matrisi Sipariş Miktarı 100 adet ($10/br) s1 200 adet ($9/br) s2 Talep Edilen Miktar Q1 200 -150 150 adet Q2 175 300 150 Q3 600 450
Maksimaks s1: 200, s2: 600, s3: 450 Maksimin s1: 150, s2: 0, s3: -150 Sipariş Miktarı 100 adet s1 200 adet s2 300 adet s3 Talep Edilen Miktar 100 adet Q1 200 -150 150 adet Q2 175 300 150 200 adet Q3 600 450 Maksimaks s1: 200, s2: 600, s3: 450 Maksimin s1: 150, s2: 0, s3: -150 Gerçekçilik Ölçütü ( ) GÖS(s1)=200(0,6)+150(0,4)=180 GÖS(s2)=600(0,6)+0(0,4)=360 GÖS(s3)=450(0,6)+(-150)(0,4)=210
Minimaks Pişmanlık Sipariş Miktarı 100 adet s1 200 adet s2 300 adet s3 Talep Edilen Miktar 100 adet Q1 200 -150 150 adet Q2 175 300 150 200 adet Q3 600 450 Minimaks Pişmanlık Sipariş Miktarı 100 adet s1 200 adet s2 300 adet s3 Talep Edilen Miktar 100 adet Q1 200 350 150 adet Q2 125 150 200 adet Q3 450
EV(s3)= (-150)(1/3)+150(1/3)+450(1/3)=150 Sipariş Miktarı 100 adet s1 200 adet s2 300 adet s3 Talep Edilen Miktar 100 adet Q1 200 -150 150 adet Q2 175 300 150 200 adet Q3 600 450 Rasyonellik Ölçütü EV(s1)=200(1/3)+175(1/3)+150(1/3)=175 EV(s2)= 0(1/3)+300(1/3)+600(1/3)=300 EV(s3)= (-150)(1/3)+150(1/3)+450(1/3)=150 P(Q1)=0,50 P(Q2)=0,30 P(Q3)=0,20 En Büyük Olasılık Ölçütü P(Q1)=0,50 s1: 200, s2: 0, s3: -150 Beklenen En Büyük Ödeme Ölçütü EMV(s1)=200(0,50)+175(0,30)+150(0,20)=182,5 EMV(s2)= 0(0,50)+300(0,30)+600(0,20)=210 EMV(s3)= (-150)(0,50)+150(0,30)+450(0,20)=60
Beklenen En Küçük Fırsat Zararı Ölçütü PİŞMANLIK MATRİSİ Sipariş Miktarı 100 adet s1 200 adet s2 300 adet s3 Talep Edilen Miktar 100 adet P(Q1)=0,50 200 350 150 adet P(Q2)=0,30 125 150 200 adet P(Q3)=0,20 450 Beklenen En Küçük Fırsat Zararı Ölçütü EOL(s1)=0(0,50)+125(0,30)+450(0,20)=127,5 EOL(s2)= 200(0,50)+0(0,30)+0(0,20)=100=EVAI EOL(s3)= 350(0,50)+150(0,30)+150(0,20)=250
EK BİLGİNİN BEKLENEN DEĞERİ Belirsizlik altında beklenen değer EMV(s2)=210 Belirlilik altında beklenen değer, Q1: 200*0,50=100 (s1) Q2: 300*0,30=90 (s2) Q3: 600*0,20=120 (s2) 310 EVAI=310-210=$100 Belirsizlik altında s2 seçilirken belirlilik altında, Q1 gerçekleşirse s1 (200-0=200 daha fazla kazanç) Q2 gerçekleşirse s2 Q3 gerçekleşirse s2 seçilir. EVAI=200(0,50)+0(0,30)+0(0,20)=$100