GÜZEL SANATLAR İÇERİSİNDE EDEBİYATIN YERİ

Güzel Sanatlar:Güzel Sanatlar insanda heyecan ve hayranlık uyandıran sanatlardır.Bu sanatlar marangozluk,demircilik,dülgerlik gibi,el işinden çok,ruh ve duygu ilgilendiren sanatlardır.   Güzel sanatlar deyince aklımıza,insan yaratılıcılığı,insanın ilk çağlardan bu yana kendini ifade ettiği,tam yetkinleşemediği dönemlerde,çizgi,boya,kil yoluyla içini döktüğü biçimler,desenler,çeşitli oluşumlar geliyor.Yetkinleştiği dönemlerde ise,örnekler çok çeşitlidir. Sözgelimi,ünlü Rönesans sanatçıları,yapılar,anıtlar,köprüler,müzeleri dolduran resimler,sonra şiirler ya da Mimar Sinan’ın camileri,çeşmeleri,köprüleri…derken günümüzün sanat eserleri,insan aklıyla duygularının estetik beğenisiyle yaratıcı gücünün ortaya koyduğu,bilim ve teknolojinin de en üst seviyelerindeki çağımızın sanatçılarının sanat ürünleri:çağdaş resim,heykel,roman,tiyatro,sinema,çelik ve cam yapıları,incecik kullanım eşyaları,sesin,ışığın,rengin,oyun gücünün birleştiği büyük sahne olayları,türü tasarımlardır.

GÜZEL SANATLARIN SINIFLANDIRILMASI Güzel sanatlar geleneksel ve çağdaş olmak üzere iki grupta sınıflandırılır.Geleneksel sınıflanma,güzel sanatları,hitap ettiği duyu organlarına göre sınıflar.Sözgelimi ”görsel sanatlar”(plâstik sanatlar),göze ve görmeye dayanan sanatları,resim,heykel,mimari gibi dalları bir grupta toplar.Fonetik sanatlar,müzik ve türleri ile edebiyatı;Ritmik sanatlar ise,hem görme ve hem de hareketle ilgili olan sinema,opera gibi sanatları kapsamaktadır.Ancak,bu sınıflandırmanın ister istemez dışında kalabilen bazı türler de vardır.Sözgelimi,karikatür veya seramik gibi.Bu sebeple,daha çağdaş bir sınıflandırmaya gerek duyulmuştur.Bu sınıflama, söz konusu edilen sanat dalının niteliği ve tekniği göz önünde bulundurulmaktadır. Buna göre,şöyle bir sınıflandırma yapılabilir:

Yüzey Sanatları:Tüm iki boyutlu sanat çalışmaları,yani bir eni ve bir boyu olan kâğıt veya tuval üzerine,bir duvar ya da kumaş üzerine uygulanan sanatlardır: resim ve türleri(yağlı boya,sulu boya,baskı sanatları,afiş,grafik çizimleri),duvar resmi,minyatür,karikatür,fotoğraf,batik,süsleme vb. Hacim Sanatları:Üç boyutlu sanat çalışmalarıdır.Sözgelimi heykel,seramik,anıtlar gibi. Mekân Sanatları:İç ya da dış mekânı içine alan ya da düzenleyen sanat dallarıdır.En başta mimarî olmak üzere(bahçe mimarîsi,peyzaj mimarîsi),çevre düzenlemesi gibi mekâna ilişkin tüm tasarım çalışmaları. Dil Sanatları:Edebiyat ve yazı türlerini kapsayan sanatlardır: roman,hikâye,şiir,deneme,tiyatro metni,film senaryosu vb. gibi. Ses Sanatları:Müzik ve bütün türlerini kapsayan sanatlardır: halk müzikleri,klâsik müzikler gibi. Hareket Sanatları:İnsanın,bedeniyle anlatım gücü kazandırdığı sanatlardır: bale,dans türleri,halk dansları,pandomim vb. Dramatik Sanatlar:İnsanın,eyleme dönüşmüş ifadelerle kendini veya bir olayı,bir olguyu anlattığı sanatlardır: tiyatro,opera,müzikal oyun,kukla gibi sahne sanatları,sinema,gölge oyunu gibi türleri buna örnek olarak gösterebiliriz.

GÜZEL SANATLAR VE EDEBİYAT Edebiyat dille gerçekleştirilen bir güzel sanat dalı etkinliğidir.Ana malzemesi dildir.Bu da edebiyatı diğer sanat dallarından ayıran özelliğidir.Çünkü hem estetik hem dil zevki hem de anlam edebiyatı sanatıyla mükemmel bir birleşim oluşturur.Edebiyat duygu,düşünce ve hayallerin kişide beğeni uyandıracak biçimde söz ya da yazıyla ortaya konulması amacını taşır.   Bu amaç diğer sanat dalları içinde geçerlidir.İnsanı konu alan her sanat dalıyla edebiyat içli dışlıdır.Ama bu sanat dalları içerisinde resim ve musiki ön plandadır. “Edebiyat olmasaydı,ne hikmet o gösterişli yerini alabilir,ne felsefe gelip bu günlere ulaşabilir,ne de hitabet kendinden bekleneni verebilirdi. Ne var ki,hikmet,felsefe,hitabet de kendi sahalarıyla alâkalı kendi zenginliklerini,bitmeyen bir sermaye olarak edebiyatın önüne sermiş ve ona ölümsüzlük kazandırmıştır.”

BAZI GÜZEL SANAT DALLARI   1.Edebiyat:Kelimelerde yapılan bir güzel sanattır.Nazım ve nesir yolundaki bütün eserler bu kola girer.Edebiyatın kendine özgü kuralları ve yaklaşımları dikkate alınarak oluşturulan yazılı ve sözlü ürünler “edebi eser”niteliği taşır.Her hangi yazı ve söz edebi eser değildir.Dil estetiği,üslup,taşıdığı duygu ve düşünce değeri ve özgürlüğü,hayranlık uyandıracak anlatımı,biçimi bir edebi eserin özelliklerindendir.Atasözlerinden,halk söyleyişlerine,manilerden masallara,felsefi öykülerden macera romanlarına kadar her ürün edebi özgünlüğünü yakalamışsa edebî eser niteliği kazanmış demektir. 2.Resim:Yağlı,sulu ya da kuru boyalarla bir zemin üzerine çizgiler çizme ve boyama suretiyle yapılan güzel sanatlardır.Resim yapan sanatçıya ressam adı verilir. 3.Heykel:Ya tabiatta var olan ya da hayalde canlandırılan varlıkları,taş,çamur,tahta,maden gibi maddeler kullanılmak suretiyle üç boyutlu olarak yapma işidir.Heykel yapanlara heykeltıraş adı verilir. 4.Mimarlık:İnsanların estetik zevklerine hitap edecek şekilde yapılar yapmaktır.Tarihi eser özelliğini kazanmış yapıtlar,tapınaklar,camiler,bir medeniyetin en güzel eserlerini meydana getirirler.Sanatçılarına mimar adı verilir. 5.Musiki:Sesleri melodi haline getirme sanatıdır.Musiki,pek çok kollara ayrılır.Musiki bestecilerine musikişinas denir. 6.Tiyatro:Bir hikayenin,sahnede,oyuncular tarafından canlandırılarak,temsil edilmesi sanatıdır.Bu gün tiyatro eserleri,sinemalarda,radyolarda,televizyonlarda yer almaktadır.Eseri oynayan sanatçılara aktör,aktris adı verilir. 7.Dans:Musikiye uygun uyularak yapılan ritmik hareketlerdir.Pek çok çeşitleri vardır.Bunların dışında bu gün,sinema ve fotoğrafçılığı da güzel sanatlar arasında sayanlar vardır.

AŞAĞIDA VERİLEN İFADELERİN DOĞRU YA DA YANLIŞ OLDUĞUNU PARANTEZ İÇERİSİNE(D) VEYA (Y) YAZARAK BELİRTİNİZ. 1.( )Güzel sanatlar:işitsel(fonetik),görsel(plastik) ve dramatik(ritmik) olmak üzere üç kısımda sınıflandırılır.   2.( )Güzel sanatların temelinde güzellik,etkileyicilik,evrensellik ve yaratıcılık vardır. 3.( )Sanat eseri,sadece insanın doğaya anlatma biçimlerinden doğmuştur. 4.( )Sanat eseri öğretmez,açıklamaz;sezdirir,çağrıştırır,hissettirir,duygulandırır ve düşündürür. 5.( )İnsanın bir eylemle kendini veya bir olayı,bir olguyu anlattığı sanat dalı dramatik sanattır. 6.( )Sanat eseri özgün değildir.Kendinden önceki eserlerin devamını niteliğindedir. 7.( )Sanat eseri,eseri oluşturan sanatçının düşünce dünyasından izler taşır. 8.( )Güzel sanatların temelinde insan vardır. 9.( )Sanat,insanların,kendileri ve doğa karşısında duygu ve düşüncelerini çizgi,renk,biçim,ses,söz,ritim gibi unsurlarla güzel ve etkili bir biçimde,kişisel bir üslupla ifade edilmesidir. 10.( )Sanat yapıtının özgünlüğünü belirleme,geçmiş ve bugünü bütünleştirerek değerlendirmeyi gerektirir.

11.( )Yaşanılan ortam,sanat eğitiminde önemli bir etkendir.   12.( )Sanat zevkinin oluşmasında yaşanılan çevrenin pek önemi yoktur.Kişi kendi üslubunu zamanla kendisini oluşturur. 13.( )Her sanat ürünü belirli bir birikimin sonucu ortaya çıkar. 14.( )İnsanoğlu,geçirdiği değişimlere uygun olarak sanatı değişmemiş,geliştirmemiştir. 15.( )Sanat alanın belirli bir düzeye gelmek,geçmişteki birikimleri değerlendirmeyi gerektirir. 16.( )Her gerçek sanat eserinde sanatsal yönle düşünsel yön birbiriyle kaynaştırılmalıdır. 17.( )Çağların değişmesiyle sanattaki değişmeler arasında bir etkileşim yoktur. 18.( )Her sanat eseri mutlaka birilerine seslenmek için vardır. 19.( )Sanat herkese seslenen ortak bir dildir. 20.( )Sanat eserlerinin yaratılması,anlaşılması akıl ve duyu yoluyla gerçekleşir.

AŞAĞIDA VERİLEN CÜMLELERDEKİ BOŞ BIRAKILAN YERLERİ UYGUN KELİMELERLE TAMAMLAYINIZ. 1. Güzel sanatlar,……………………... …………………ve………olmak üzere üç gruba ayrılır.   2. Mimari,heykel,resim ve hat gibi sanatlar...................sanatlar grubuna girer. 3. .....…………….sanatı,sözler ve bedensel hareketlerle bir olayı canlandırma sanatıdır. 4. Sinema belirli bir bakış içindeki bilgi ve değerlendirmelerin seçimi ve düzene konmasına dayanır.Bu,biçimlendirme yoluyla aktarılan anlık hareketli görüntülerin üretimiyle ilgilidir.Bu yüzden sinema…………………………. Sanatlar grubuna girer. 5.Bir sanat eserinin temelinde…………. …….vardır. 6. İnsanların maddeye dayanan gereksinimlerini karşılamak için yapılan,öğrenimle birlikte deneyim,beceri ve ustalık gerektiren işlere……………..denir. 7. Tümü ya da bir bölümü şarkı olarak söylenen müziğe uyarlanmış sahne yapıtı olan operada müzik,edebiyat ve dans iç içedir.Bu nedenle bu tür sanatlara…………………da denir.

10. ............................sanatı,mekan içinde,üç boyutlu estetik biçimler oluşturmayı amaçlayan görsel bir sanat dalıdır.   11. Tarihî ve kültürel olandan hareketle dil ile gerçekleştirilen güzel sanat etkinliğine .......................................denir. 12. Sanatı güzel kılan sanatın..............yönüdür.İnsanoğlu,yaratılışı gereği güzele ve güzelliğe eğilimlidir.Bu özelliği de insanoğlunun bu yönünü geliştirmiştir. 13. Maddî kaygı gütmeden,insanda estetik haz ve heyecan uyandıran ürünlerin toplamına...... .....................................denir. 14.Bir Yunan heykeli,bir Osmanlı seramiği,bir Uzak Doğu resmi farklı anlayışların ürünleridir.Ama bu yapıtların her birinde ayrı bir güzellik,ayrı bir çekicilik buluruz.Bu tüm insanlığı hitap eden bir güzelliktir.Sanatın bu özelliği onun .................................. olduğu gösterir.

1.Sanatın beş özelliğini yazınız. ………………………………………… a)…………………………………… b)……………………………………   c)…………………………………… ç)…………………………………… 5.Edebiyat ile güzel sanatlar arasındaki ilişkiyi açıklayınız. d)………………………………….... …………………………………………. 2.Sanat ile insan arasında nasıl bir ilişki vardır?Açıklayınız. ………………………………………. 6.Başlıca güzel sanatlar dallarının isimlerini yazınız. ………………………………………….. 3.Güzel sanatları şema ile sınıflandırınız. 4.Sanat eseri ile sanatçı arasında nasıl bir ilişki vardır.

1. Edebiyat her şeyden önce tarihî ve kültürel 6. Atatürk: " Söz ve anlamı, yani insan dimağında olandan hareketle dille gerçekleştirilen güzel 3. Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatların yer eden, her türlü bilgileri ve insan karakterinin sanat etkinliğidir. Bu etkinlik ile insan olan özelliklerinden biri değildir? en büyük duygularını, bunları dinleyenleri veya her yerde ve zamanda karşılaşıldığını, insa- okuyanları, çok ilgili kılacak şekilde söylemek nı konu alan çalışma alanlarının yetkinlikleri A) Her an genişlemekte, değişmekte ve zen- ve yazmak sanatıdır edebiyat. Bunun içindir ki, dile getirilmektedir. Öyleyse güzel sanatların ginleşmektedir. edebiyat ister nesir halinde olsun, ister nazım kaynağı ve özelliklerinden söz edebilmek için biçiminde olsun, tıpkı resim gibi heykeltraş gibi somut olarak insanı tanımak gerekir. B) İnsanda bulunan güç ve yeteneğin sonu- özellikle musikî gibi güzel sanatlardan sayıla   cu ortaya çıkar. gelmektedir. " diyor. Yukarıdaki parçada güzel sanatların han- gi yönü üzerinde durulmaktadır? C) Özgün bir çalışmanın ürünüdür. Atatürk'ün yukarıdaki ifadeleri edebiyatın hangi özelliğini ortaya koymaktadır? A) Evrensel bir özelliğe sahip olması D) Yeni bir yapı kurma ve şekil verme girişimidir. A) Edebiyatın güzel sanatlar içerisindeki yerini B) Kaynağının insan olması ve insanı konu alması E) Güzel sanatların dış dünya ile ilişkisi yok denecek kadar azdır. B) Edebiyatın insanı ve doğayı konu almasını C) Zamanla gelişme göstermesi C) İnsanın duygularının bir göstergesi olduğunu D) Tarihi ve kültürel konuları işlemesi 4. Aşağıdakilerden hangisi sanatın özellikle- rinden değildir? D) Nesir ve nazım şeklinde yazılmasını E) Edebiyatla içli dışlı olması A) Kavramların, gözlemlerin değil, sezgilerin E) Anlatmaya dayalı bir tür olduğunu öne çıktığı eserler ortaya koyar. 2. Sanat eseri insana ne âhlaksızlık öğretir ne de ahlâklı olmayı öğütler. Ahlâk karşısında B) Öğretmez, açıklamaz, göstermez. kayıtsızdır. Kişilere gündelik hayatta kullanı- lacak bilgi verdiği de söylenemez. Çünkü C) Sezdirir, çağrıştırır, hissettirir, duyurur, gerçekliği yorumlar, dönüştürür ve yeniden hatırlatır. yapılandırır. Buna sanatta özgü gerçeklik de- nir. Ama sanat eseri sezgisel bilgi vererek in- D) Doğanın gözlenmesi sonucu ortaya çıkar. sanın katı gerçekliğinin ötesini düşünmesini sağlar. E) Sanat kendi geleneği içinde varlığını sürdürür. Yukaridaki parçada sanatın ve sanat ese- rinin hangi özelliğine değinilmemiştir? 5. Sesle yapılan sanatlara fonetik sanat denir. Bu tanıma göre aşağıdaki sanat dallarından A) Sanat, insana öğüt vermez. hangisi bu gruba girmez? B) Sanat, gerçeği yeniden yorumlayarak bi- A) Müzik ze sunar. B) Edebiyat C) Sanat eseri, insanın hayal dünyasından dış dünyaya yansımasıdır. C) Tiyatro D) Sanat, insanın sezgisel yeteneğini geliş- D) Resim tirerek farklı düşünmesini sağlar. E) Opera E) Sanat eserinin dile getirdiği gerçeklik ki- şiye özgü değildir.

7. Varoluşun sırrına eren insan, yarına inanır ve D) Kendine özgü kuralları vardır. geleceğe hazırlanır. Yarına inanan, geleceği bugünden hazırlayan insan, oraya koyduğu E) İnsan düşüncesinin ürünü olan her yazılı 12. İnsan, güzel duygu ve düşüncelere gereksinim duyar. kalıcı eserlerle yaşadığı yere damagasını ve sözlü ifade edebiyatın inceleme alanına Her insanda güzele ve güzelliğe karşı bir yöneliş vardır. vurur. Günü gününe yaşama ilkesini benim- girer. Sanat ise insandaki güzel duygu ve düşünceleri ortaya seyen, yarına inanmadığından gelecek için çıkartır, insanı günlük hayatın sıkıcı ve anlamsız yönle- bir hazırlık yapmayan insan ise yaşadığı rinden uzaklaştırır, insanın edebî yönünü ortaya koyar. yerde bir iz bırakmadan göçüp gider. 10. I. Edebiyatta dille gerçekleştirilen güzel sanat   etkinliğidir. Yukarıdaki paragraf sanatın hangi yönünü ortaya koy- Yukarıdaki paragraf sanatın hangi yönünü maktadır? açıklamaktadır? II. Edebiyatın konusu insandır. A) Sanat ile edebiyat arasındaki ilişki A) Sanat her zaman bir değişim içerisindedir. III. Sanat değeri taşıyan, insanda üstün bir güzellik duygusuyla heyecan uyandıran B) Sanat ve müzik arasındaki ilişki B) Sanat insanı ölümsüzleştirir. dil eserine edebî eser denir. C) Sanat ile resim arasındaki ilişki C) Sanatın malzemesi insan ve dildir. IV. Edebî eserin estetik bir değer taşıması gerekmez. D) Sanat ile doğa arasındaki ilişki D) Sanat insanı geleceğe hazırlar. V. Edebî eseri yaşatan başlıca öge edebî eserin dilidir. E) Sanat ile insan arasındaki ilişki E) Sanat insana varoluşunu hatırlatır. Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisinde bilgi yanlışı vardır? 13. Aşağıdaki sanat dallarından hangisi görsel sanatlardan 8. Anlatmayla veya nakletmeyle gerçekleştirilen sanat metinlerine anlatmaya bağlı edebî metinler A) I B) II C) III D) IV E) V denir. A) Mimarî B) Heykel C) Fotoğraf Bu tanıma göre aşağıdaki türlerden hangisi bu gruba 11. Çağımız sanatı hemen her alanda büyük bir anlatım zengin- girmez? D) Resim E) Müzik liğine sahiptir. Farklı çevrelerden, hatta kültürlerden etkilenme A) Destan B) Masal olayı çağımızda tüm açıklığıyla ortaya çıkar. Etkilenme, sana- 14. Aşağıdakilerden hangisi güzel sanatlardan biri değildir? C) Halk Hikâyesi D) Roman tın "evrenselliğini" destekleyen bir durumdur. E) Müzik A) Resim B) Edebiyat C) Müzik Yukarıdaki paragrafta sanatın hangi özelliği üzerinde durulmuştur? 9. Aşağıdakilerden hangisi edebiyatın özelliklerinden D) Heykel E) Halıcılık değildir? A) Kaynağının insan oluşu A) İnsanın duygu, düşünce ve hayallerini konu B) Etkilenme alanının fazlalığı edinir. C) Sürekli kendini yenilemesi B) Sözlü ve yazılı olarak ikiye ayrılır. D) Sanatın evrenselliği C) Güzel sanatlar arasında sayılır. E) Sanatın insana ve doğaya bakışı

15. I. Edebiyat kelimelerle yapılan güzel sanattır. Bu paragrafta sanat eserinin hangi özelliği vurgulanmaktadır? D) Resim-heykel-tiyatro-müzik-edebiyat E) Edebiyat-heykel-bale-tiyatro-müzik A) Öznelliği B) Özgünlüğü C) Nesnelliği II. Müzik sesleri melodi haline getirme sanatıdır. 17. Ses ve görüntüyü kullanarak yapılan güzel sanatlara D) Evrenselliği E) Etkileyeciliği III. Tiyatro, bale ve opera ses ve görsel sanatların karma sanatlar adı verilir. karışımıdır.   Buna göre aşağıdakilerden hangisi karma sanattır? 20. Sanatçı kendine özgü bakış a.oso ve duyarlılığıyla IV. Fotoğraf ve sinema da güzel sanatlardan sayılır. varolanı seçer, ayıklar, yorumlar sonra da A) Resim B) Tiyatro C) Heykel yine dönemine ve kendisine özgü bir teknikle V. Edebiyat sadece görsel bir sanattır. bu malzemeden yeni bir yapı ortaya çıkarır. D) Müzik E) Edebiyat Yukarıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? Ancak bu kurgu inandırıcı, çağrıştırıcı, düşün- A) I B) II C) III B) IV E)V dürücü olmalıdır. Bunun için sanat eserinin önem- 18. Yalnız görüntüyle yapılan sanatlara plastik sanat denir. li bir özelliği de kurgulu olmasıdır. 16. Duyguların taşa, tahtaya kazılması ile ...................., Buna göre aşağıdakilerden hangisi plastik sanattır? Yukarıdaki parçada sanat eserinin hangi özelliğine maddelerin şekillenmesi ile ........... ortaya çıkmış; duy- değinilmemiştir? A) Dokumacılık B) Marangozluk guların seslerle belirtilmesi .......... temel olmuş, çeşitli A) Sanat eserinde kurgu önemli yer tutar. C) Aşçılık D) Heykel oyunlarla .........., yazının bulunmasıyla da ................ B) Ortaya konulan sanat eseri döneminden izler taşır. başlamıştır. E) Duvarcılık Yukarıdaki boşluklara arasıyla aşağıdakilerden hangisi C) Sanat eserinde sanatçının kendi özelliklerini bulmamız 19. Bir yapı ve ifade biçimi kazanmış sanat eseri kendisine getirilmelidir? mümkündür. özgü bir iletişim aracıdır. Kullanılan malzeme ile ifade A) Resim-heykel-müzik-tiyatro-edebiyat D) Sanat eseri varolanı farklı gözle bizlere gösterir. edilmek istenen hususi birleşerek bir bütün oluşturur. B) Heykel-bale-tiyatro-müzik-edebiyat Artık bu bütün yeni bir varlıktır. Benzei olsa da eşi yoktur. E) Sanat eseri, insan doğasının bir sonucudur. C) Edebiyat-opera-müzik-tiyatro-resim

21. Aşağıdakilerden hangisi edebiyatın bir özelliği olamaz?   24. İnsan cemiyetlerinin seçkin bir ifadesi ve güzel sanatların A) Edebiyat güzel sanatların bir şubesidir. bir kolu olan edebiyat, "malzemesi dile dayanan, duygu, düşünce, ve hayal dünyamızda hususî tesirler uyandıran, B) Edebiyat sözlü ve yazılı edebiyat olarak ikiye ayrılabilir. sosyal bir çevrede hayat bulmuş ya da bulmakta olan söz- lü ve yazılı eserler" e verilen addır. C) Edebiyatın en önemli malzemesi dildir. Yukarıdaki tanımı verilen edebiyatın özellikleri arasında D) Edebiyatta estetiğe önem verir. aşağıdakilerden hangisi yoktur? E) Edebiyat plastik sanatlar içerisinde sayılır. A) Sözlü ve yazılı eserleri içerir. B) İnsanın hayal dünyasına bakar. 22. Edebiyatta iki ifade tarzı vardır: Sözlü ifade ve yazılı ifade. C) Malzemesi dildir. Aşağıdakilerden hangisi yazılı ifadenin özelliklerin- den değildir? D) Güzel sanatların bir koludur. A) Yazılı anlatımda dil bilgisi ve yazım kuralları E) Hayal ve imgelerle yüklü bir anlatımı vardır. kesinlikle uygulanır. B) Yazılı anlatımda argo ifadelere yer verilmez. 25. Aşağıdakilerden hangisi edebî eserin özelliklerinden değildir? C) Yazılı anlatımda kısa ve anlaşılır ifadeler daha A) Edebiyat sanatı bakımından değer taşır ve okuyucu da estetik kolay anlaşılır. duygular uyandırır. D) Yazılı anlatımda günlük dilde kullandığımız her B) Ruha ve zekâya seslenen sanat eseridir. kelimeyi kullanabiliriz. C) Öğretim amacıyla yazılmaz, bu yönüyle diğer yazılı ve sözlü E) Yazılı anlatımda çok değişik söz ustalıklarına eserlerden ayrılır. başvurulabilir. 23. Edebî eserler, ulusun yaratıcı gücü ile birlikte, D) Sadece hayal düyamıza hitap eder. dilin gelişmişliğini de gösterir. Çünkü bu eserler anlatım gücü bakımından, dilin en yatkın ve E) Ait olduğu toplumun ve dönemin sosyal ve kültürel yapısını seçkin ürünleridir. yansıtır. Yukarıdaki paragrafta edebî eserlerin hangi özelliği vurgulanmıştır? A) Etkileyicilik B) Özgünlük C) Görecelik D) İşlevsellik E) Ulusallık

1. (I) Aydın kesimi, tiyatro sanatına, bu sanatın değerine, sorum- 3. Sanat yapıtlarının büyüklüğü, alıcısını, izleyicisini, okuyucusunu luluklarına karşı duyarlıdır. (II) Tiyatro seyircisinin çoğuluğu ise değiştirmesindendir. Bir şiiri, bir romanı okumuş olan, bir resme tiyatro sevgisini yalnızca bir alışkanlık olarak sürdürmektedir. bakmış olan insan, o şiiri, o romanı okumadan, resme bakmadan (III) Bu sanatı oluşturan dil, sahne, ışık ve müzik gibi öğeler ko- önceki hâlinden farklı bir duruma gelmişse sanat yapıtı olmaya hak nusunda fazla bilgisi yoktur. (IV) Onun için, seyirciye her zaman kazanmış, kendilerinden beklenen görevi yerine getirmiş sayılırlar. daha güzelini götürmek, tiyatro sevgisini ince bir beğeniyle donat- mak, düşünceyle yoğurmak gerekir (V) Bu da ancak tiyatro sanat- Parçaya göre, bir yapıta sanat değeri kaçtan en kapsamlı etken nedir? çılarının, bu sanatçıları yetiştirenlerin, inançlı ve sürekli çabalarıyla gerçekleşir. A) Güzellik   Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangisinde belirtilenler, tiyatro B) Etkileyicilik sanatıyla uğraşanlar için bir "görev" olarak nitelendirilebilir? C) Gerçeklik A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Öğreticilik (1997-ÖSS) E) Çekicilik 2. Bir yazının tadı, sözcükleri giydirmekte, koşturmakta, sıçratmakta (1981-ÖYS) ve onlara diz çöktürmekte gizlidir. Her sanatçı sözcüklere diz çöktü- rebilir mi? Üstesinden kolayca gelinecek iş değildir bu. Öncelikle, 4. Yaşanmış olaylardan yararlanmadan yazdığını savunan bir tek yazar o dilin bütün girdisini çıktısını çok iyi bilmeyi gerektirir. Dilin olanak var mıdır? Ne yazık ki hiç bir gerçek yazar, günlük yaşamına geçmiş kişileri ve yeteneklerini tanımayan bir sanatçının önünde diz çökmez sözcükler. ya da olayları olduğu gibi aktarmaz. Yazar seçtiği kişileri, yalnızca kişi değil yaşamı da değiştirir; kendine göre karar, oluşturur. Bunu gerçekleştirirken kul- Bu parçada, "sanatçının sözcüklere diz çöktürmesi" sözüyle anlatımak landığı malzeme yine gerçek kişiler, gerçek yaşamdır elbet. istenen aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada yazarla ilgili olarak vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden A) Sözdizimi bakımından özensiz cümleler arasında sıkışıp kalmamak hangisidir? B) Sözcük seçimiyle, her yapıtına farklı bir boyut kazandırmak A) Yapıtlarının konu alanı kendi yaşamlarıyla sınırlıdır. C) Sözcükler üzerinde fazla durmadan üretken olmaya çalışmak B) Gösterecekleri başarı, yaşamı bütün yönleriyle yansıtmalarına bağlıdır. D) Okurun dil duyarlığını geliştiren yapıtlar ortaya koymak C) Anlattıklarının değeri, bunların kanıtlanabilir olmasıyla ölçülür. E) Sözcüklerin gündelik kullanımlarıyla yetinmeyip onlara yeni D) Kahramanların davranışları, konunun gelişimine göre yönlendirilirler. ve özgün anlamlar yüklemek (2003-ÖSS) E) Gördüklerinive algıladıklarını farklı biçimlere dönüşrerek yeniden yaratılırlar (1991-ÖYS)

DOĞRU-YANLIŞ SORULARI TEST 1 1-D 2-D 3-Y 4-D 5-D   6-Y 7-D 8- D 9-D 10-D 11-D 12-Y 13-D 14-Y 15-D 16-D 17-Y 18-D 19- D 20- D 1-B 2-E 3-E 4-D 5-D 6-A 7-B 8-E 9-E 10- D 11- D 12- A 13-E 14-E 15-E 16-A 17-B 18-D 19-B 20-E 21-E 22-D 23-D 24-E 25-D     ÖSS-ÖYS SORULARI 1-D 2-E 3-B 4-E CÜMLE TAMAMLAMA SORULARI 1- işitsel, görsel, dramatik 2-görsel 3-tiyatro 4-dramatik 5-insan 6-zanaat 7-karma sanatlar 8-resim 9-opera 10-heykel 11-edebiyat 12-estetik 13-sanat 14-evresel

EYÜP KÖKSAL İSTANBUL BAĞCILAR ABDURRAHMAN VE NERMİN BİLİMLİ ATL, AML, TL, EML