İLETİŞİM Öğr.Gör. Süleyman TIRAŞ

İLETİŞİM TÜRLERİ Sözlü İletişim Yazılı İletişim Sözsüz İletişim

İLETİŞİM TÜRLERİ Sözlü İletişim Bireylerin dil ile gerçekleştirdiği iletişim türüdür. Sözlü İletişimde konuşmacı; Doğruluk, güvenirlik İçtenlik Empati Fikirleri açıkça ifade etme yeteneklerine sahip olmalıdır.

Sözlü İletişimin Yararları İLETİŞİM TÜRLERİ Sözlü İletişimin Yararları Daha kişiseldir Daha basit ve hızlıdır. Gönderen geri bildirim alır Soru sorma, tartışma, daha fazla açıklama olanağı verir Daha esnektir

EMPATİ “Empati, bir kişinin kendisini karşısındaki kişinin yerine koyarak,o kişinin duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlaması,hissetmesi ve bu durumu ona iletmesi sürecidir” CARL ROGERS

Bireylerin yazı ile gerçekleştirdikleri iletişim türüdür. İLETİŞİM TÜRLERİ Yazılı İletişim Bireylerin yazı ile gerçekleştirdikleri iletişim türüdür. Yazılı iletişimde iletişimci; İfadelerinin net ve anlaşılabilir olmasına, Yazının uygun formatlarda ve özenle hazırlanmış olmasına, İmla ve noktalama işaretlerinin yerinde ve doğru kullanılmış olmasına, dikkat etmelidir.

Yazılı İletişimin Yararları İLETİŞİM TÜRLERİ Yazılı İletişimin Yararları Kalıcıdır Referans imkanı sağlar Çok fazla insana dağıtılabilir Kelimeleri seçebilme zamanı verir Daha resmidir

İLETİŞİM TÜRLERİ Sözsüz İletişim Sözsüz iletişimde duygular daha kolay ifade edilebilir ve sözsüz mesajlara karşı duyarlı olunursa karşıdakinin ne hissettiği daha iyi anlaşılır. *El-kol hareketleri *Duruş *Oturuş *Baş hareketleri *Ağız kıvrımları *Gözler * Mimikler

BEDEN DİLİ Beden dilinde organlarımızın anlattıkları; Ellerin anlattıkları Kolların anlattıkları Ayak ve bacakların anlattıkları Gözlerin anlattıkları Başın durumları ve konumlarının anlattıkları Yüzün bölgeleri ve bakışların anlattıkları

BEDEN DİLİ Ellerin anlattıkları Eller kenetli Eller önde birleşmiş Ellerin arkada buluşması Dirsekler masada ellerin çatı şeklinde birleşmesi Elin yüzü kapaması Elin çeneyi tutması El yanağa dayalı ve işaret parmağı şakakta El yanaklarda ve avuç içi destekliyor

BEDEN DİLİ b) Kolların anlattıkları Kol kavuşturulmuş ve yumruklar sıkılmış ise Eller kolları tutmuş ve başparmaklar yukarı göstermişse Kollar yanda ve eller belde duruşu

BEDEN DİLİ c) Ayak ve bacakların anlattıkları Bacak bacak üstüne atma, ve ayak ucunun yönü Ayak bileği dizde olacak şekilde bacak bacak üstüne atma Ayaklar çarpı konumunda oturuş şekli

BEDEN DİLİ d) Gözlerin anlattıkları Gözlerle ilgili en önemli ipucu Gözbebekleridir. İnsan birşeyden hoşlanmışsa gözbebekleri büyür Karanlıkta gözbebekleri büyür Aydınlıkta gözbebekleri küçülür

BEDEN DİLİ e) Başın durumları ve konumlarının anlattıkları Baş yukarıda Baş konuşana dönük Baş konuşandan ters yana dönük Baş aşağıda

BEDEN DİLİ f) Yüzün bölgelerinin ve bakışların anlattıkları Resmiyet bakışı İletişim bakışı Flört bakışı

BEDEN DİLİ Beden dilini kullanırken sosyo – kültürel farklılıklara dikkat etmek gerekir. Örneğin avucunuzu kendinize çevirerek, orta ve işaret parmağınızı kullanarak “V” yapmanız Türkiye’ de “2” yi ifade ederken Britanya’ da karşınızdakine “boynuzlu” diyerek küfretmiş olursunuz.

İLETİŞİMDE ALANLAR İletişimde bir takım bölgeler ve hakimiyet alanları vardır. Özel alan (0 – 50 cm.) Kişisel alan (50 – 120 cm.) Sosyal alan (120 – 360 cm.) Ortak alan

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER Plansızlık Dinleyiciye uygun olmayan anlatım tarzı Hızlı ve gereksiz bilgi aktarımı Yanlış sözcük seçimi Ses tonunu ayarlayamama Beden dilini kullanamama Sinirlilik ve huzursuzluk Güvensizlik Ön yargılı olma Konuşanı dikkatlice dinlememe Yazılanı dikkatlice okumama

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER ÖĞÜT VERMEK, ÇÖZÜM GETİRMEK, YÖNLENDİRMEK “ Şöyle yap, böyle yapma...” “ Bu şekilde hareket etmemelisin...” “ Buna üzüleceğine oturup dersini çalışsan daha iyi olur...” “ Yoruluyorum diye yakınacağına geceleri erken yat...” “ Kavga edeceğinize güzel güzel oynayın, arkadaşlar kavga etmez...” “ Paylaşmayı bilmezsen, yalnız kalırsın tabi...” “ Bu kadar düzensiz çalışırsan, işlerini tabi yetiştiremezsin...”

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER ÖĞÜT VERMEK, ÇÖZÜM GETİRMEK, YÖNLENDİRMEK Kişide direnç, isyan yaratabilir, savunmaya itebilir. Öğüt, ahlak dersi vermek, direk önerilerde bulunmak, size sorunu açan kişide baskı veya suçluluk duyguları uyandırarak, iletişimin kesilmesine veya yön değiştirmesine neden olabilir.

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER YARGILAMAK, ELEŞTİRMEK, AD TAKMAK “ Sen zaten hep kolaya kaçarsın...” “ Bebek gibi davranıyorsun...” “ Geri zekalı ne olacak...” “ Şikayetten başka bir şey bilmezsin...” “ Sulugöz...bir arkadaşınla oynamasını bile bilmiyorsun...” “ Hiç bir fedakarlığa katlanmak istemiyorsun...”

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER YARGILAMAK, ELEŞTİRMEK, AD TAKMAK Genellikle yargılama ve eleştirme tepkileri ile karşılaşan kişiler, kendilerini anlaşılmamış, itilmiş, haksızlığa uğramış, daha çaresiz hissederler. Bunun sonucunda iletişimi kesebilirler ve öfkeyle karşılık verebilirler.

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER SORU SORMAK, ARAŞTIRMAK, İNCELEMEK “ Neden...Sen ona ne yaptın?...O sana ne dedi?...” “ Çocuk neden hastalandı?... İyi giydirmedin mi?...” “ Neden uyuyamadın?... Ağır mı yedin?...” “ Neden doğru düzgün oynamayı beceremiyorsun?...”

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER SORU SORMAK, ARAŞTIRMAK, İNCELEMEK Genellikle soru, inceleme, nedenini arama gibi yaklaşımların içinde önyargı, eleştri veya zorunlu çözüm bulunur. Konuşan dinleyenin sorularla nereye varmak istediğini anlayamayacağından endişeye kapılıp savunmaya geçebilir.

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER TEŞHİS, TANI KOYMAK, TAHLİL ETMEK “ Aslında sen öyle demek istemiyorsun...” “ Ben senin aslında neden öyle yaptığını biliyorum...” “ Aslında senin derdin başka ...” “ Anlaşılan bir süre sana yardımı olmamı isteyeceksin ...” “ Bunları beni üzmek için anlatıyorsun anlaşılan”

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER TEŞHİS, TANI KOYMAK, TAHLİL ETMEK Bu tür yaklaşımlarda, dinleyen kişi sanki konuşanın niyetini, söylemek istediklerini çok iyi biliyormuş, onun kafasının içindekileri okuyormuş gibi bir tavır içine girdiğinden, konuşanı savunmaya ittiği gibi, sinirlenmesine, sabırsızlanmasına veya öfkeli cevaplar vermesine neden olabilir. Konuşan kişi kendini kıstırılmış, yanlış anlaşılmış, yanlış yorumlanmış gibi hissedebileceği için büyük olasılıkla iletişimi keser.

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER TESELLİ ETMEK “ Aldırma boşver...” “ Düzelir canım, bunu dert etme...” “ Üzülmeeee....” “ Başka şeyden konuşalım...” “ Olur böyle şeyler, geçer...” “ Bir kahve iç düzelirsin...” “ Boşver canım, arkadaşlar arasında olur böyle şeyler...” “ Aman sen de herşeyi ciddiye alıyorsun, yak bir sigara...”

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER TESELLİ ETMEK Aslında teselli etmek çok güzel ve yararlıdır, ancak önemli olan teselliyi kişiyi anladığımızı belirttikten sonra verebilmektir. Söyledikleri anlaşılmadan, teselli ediliyormuş hissini yaşayan kişi, kendini anlaşılmamış, dinlenilmemiş, söyledikleri saçma sapan gibi algılanmış hissedebilir. Önemsenmemiş veya tam olarak dinlenilmemiş olmaktan dolayı kızgınlık duyabilir. Genellikle, dinlemeden verilen teselli mesajları, konuşan kişide sorununun küçümsendiği duygusunu yaratabilir.

İLETİŞİMDE DİNLEME Nasıl Dinlemeliyiz? Fiziksel olarak katılım: Göz kontağı, uygun beden duruşu, rahatlık. Psikolojik katılım: Anlatılmak istenenin ne olduğunu anlamak, altta yatan duyguyu anlamak, koşulsuz kabulle dinlemek, dürüst olarak dinlemek Sözlü katılım: Soru sorma, cesaretlendirme, onaylıyıcı sözsüz imgeler, destekliyici cümleler, yansıtma cümleleri

İLETİŞİMDE DİNLEME DİNLEME ENGELLERİ Konuşmacıya karşı önyargı İçeriğe değil, yönteme bakmak Konuya karşı önyargı Beklentiler ve istekler Konuşma arzusu Konsantre olamamak

DİNLEDİĞİNİZİ GÖSTERİN İLETİŞİMDE DİNLEME DİNLEDİĞİNİZİ GÖSTERİN İlgi alanı yakalayın Kişi veya yönteme değil içeriğe odaklanın Zihniniz açık olsun Açık fikirli olun Kelimelere değil, anlamlarına bakın Duyguları anlamak için dinleyin Göz teması kurun Karşınızdakini cesaretlendirin Empati kurun

İLETİŞİMDE DİNLEME Yanlış Dinleme Türleri Görünüşte Dinleme Seçerek Dinleme Saplantılı Dinleme Savunucu Dinleme Tuzak Kurucu Dinleme Yüzeysel Dinleme

“Ben” sözü niçin tek yönlü bakışın başı? Yaptığımız görüşmede her “ben” deyişinizde karşınızdakinin değil, kendinizin daha önemli olduğunu vurgulamış olursunuz. “Ben size yeni teklifimden bahsetmek istiyorum” yerine; “Yeni teklifimi öğrenmek ister misiniz” “Ben fatura adresinizi öğrenmek istiyorum” yerine; “Fatura adresinizi verebilir misiniz?” “Benim size iyi haberlerim var” yerine; “Sizin için iyi haberlerim var”

Hayır Demeyin! Otelde; “609 no.lu odadan arıyorum. Arabamı çıkarın.” “Beyefendi yanlış oda numarası söylediniz en son oda numarası 300.” yerine; “İsim ve soyadınızı alayım, hemen arabanızı hazırlatayım efendim.

Niçin tek sözcüklü cevaplar vermemeli? Tek sözcüklü cevaplar, karşınızdakini umursamadığınız ve ona sadece o kadarının yeteceği anlamına gelir. Siz yeni kumaş bölümü satıcısı mısınız? Evet...(Kısa ve karşısındakini ciddiye almayan cevap) (Daha iyisi) Evet, size nasıl yardımcı olabilirim?

ALGI Algı, tüm duyu verilerini örgütleyip, yorumlayarak çevremizdeki nesne ve olaylara anlam verme sürecidir.

ALGIDA SEÇİCİLİK Her bir birey çevresindeki nesne ve olaylara, yaşantılarına, ilgilerine göre farklı anlamlar verecektir. Buna Algıda Seçicilik denir.

KURUM İÇİ İLETİŞİM Formal İletişim Dikey İletişim Yatay İletişim Informal İletişim

Formal İletişim KURUM İÇİ İLETİŞİM Dikey İletişim Yukarıdan aşağıya doğru iletişim Aşağıdan yukarıya doğru iletişim

KURUM İÇİ İLETİŞİM Gönderen: Üretim Müdürü Gönderilen: Üretim Amiri Genel Müdürün emri ile yarın sabah dokuzda güneşin kantinden yok oluşunu en iyi elbiselerimizle izleyeceğiz. Genel Müdür yağmur yağıp yağmayacağını bildirecektir. Bu her gün rastladığımız bir olay değildir.

KURUM İÇİ İLETİŞİM Gönderen: Üretim Amiri Gönderilen: Formen Eğer yarın kantinde yağış varsa, ki bu her zaman gördüğümüz bir olay değildir, Genel Müdür en iyi elbiseleri içerisinde saat dokuzda yok olacaktır.

KURUM İÇİ İLETİŞİM Gönderen: Formen Gönderilen: Bütün çalışanlar Yarın saat dokuzda Genel Müdür yok olacaktır. Ne yazık ki bu her zaman karşılaştığımız bir olay değildir.

KURUM İÇİ İLETİŞİM Aşağıdan yukarıya doğru iletişim Yukarıdan aşağıya doğru olan iletişimin geri bildirimi olarak da düşünülebilir. Amacı, faaliyetler, kararlar, personel performansı ile ilgili yukarıya bilgi sağlamaktır. Verilen görevlere ilişkin durum raporlarını, karar alma ve sorun çözmede yardım taleplerini, kurumun gelişimine ilişkin önerilerini, mesai program değişiklikleri, yıllık izin talepleri gibi bilgileri içermektedir. Çoğunlukla, yüzyüze toplantı, telefon, yazılı raporlar, anketler, kısa not, şikayet ve öneri kutuları gibi araçlar kullanılır.

KURUM İÇİ İLETİŞİM Formal İletişim Yatay İletişim Aynı seviyedeki kişiler ve birbirleri üzerinde doğrudan bir otoritesi olmayan kişiler veya birimler arasında gidip gelen mesajlardır.

KURUM İÇİ İLETİŞİM Yatay iletişim Dikey iletişim kanallarına gidilmediğinden zaman kazanılır. Birlikte çalışma alışkanlığı kazanma ve koordinasyonun etkili işlemesi açısından önemlidir. Çoğunlukla, yüzyüze görüşme, telefon, yazılı kısa not, iş talimatları ve resmi talep formları gibi araçlar kullanılır.

KURUM İÇİ İLETİŞİM Informal İletişim Bilginin resmi olamayan bir şekilde dedikodu ya da söylenti şeklinde yayılmasıdır. Eğer etkili bir iç formal iletişim yoksa ortaya çıkar. Kişiler kendileri ve firmaları hakkında konuşma konusundaki psikolojik ihtiyaçlarını giderirler. Informal iletişimde mesajlar değişikliğe uğrayabilirler.

DEDİKODU Bilgilerin ağızdan ağıza, kulaktan kulağa resmi olmayan iletişim türlerine göre yayılması olarak tanımlanabilir. Bu bilgiler doğru olabilecekleri gibi yanlış da olabilirler. Ağızdan ağıza, kulaktan kulağa dolaşan mesajlarda değişmeler olması kaçınılmazdır.