GERÇEK SİSTEMİK (ENDEMİK) MİKOZLAR
GERÇEK SİSTEMİK (ENDEMİK) MİKOZLAR Koksidiyoidomikoz(is) Histoplazmoz(is) Blastomikoz(is) Parakoksidyoidomikoz(is)
GERÇEK SİSTEMİK MİKOZLAR Genel özellikler Etkenler, doğa ve toprakta bulunan termal dimorfik mantarlardır. Herbirinin coğrafi dağılımı değişkendir. Enfeksiyon çoğunlukla sporların inhalasyonu ile başlar, pulmoner enf.u takiben diğer organlara yayılır. Sağlıklı kişilerde gelişebilir. İnsanlar ve hayvanlar arası geçiş çok nadirdir.
KOKSİDİYOİDOMİKOZ Etken: Coccidioides immitis Bölge: A. B. D.’nin güneybatısı, Meksika’nın kuzeyi, Orta ve Güney Amerika Mikr.: Dokuda (37°C) sferül (içinde endosporlar), 25°C’de hif ve fıçı şeklinde artrokonidya
KOKSİDYOİDOMİKOZ Patogenez Artrokonidyumların inhalasyonu, dokuda sferül oluşması Alveolar makrofajların yutması, fagozom oluşması Fagozomun lizozom ile füzyonu---öldürme Immün kompleks oluşumu birikmesi sonucu lokal iltihabi reaksiyonlar immün komplekslerin hücrelerin Fc reseptörlerine bağlanması sonucu immünsupresyon
KOKSİDYOİDOMİKOZ Klinik bulgular PRİMER ENF. Çoğunlukla belirtisiz Ateş, göğüs ağrısı, öksürük, kilo kaybı Akciğerde nodüler lezyonlar SEKONDER (YAYGIN) ENF. (%1) Kronik / fulminan Akciğer, meninks, kemik ve deri tutulumu
KOKSİDYOİDOMİKOZ Tanı- Örnekler: Balgam, doku 1. Direk inceleme (KOH; H&E) Sferül 2. Kültür SDA: 25 °C’de küf kolonileri %20 CO2 varlığında, 40°C’de zengin besiyerinde sferül oluşumu
KOKSİDYOİDOMİKOZ Tanı-II 3. Seroloji Tüpte presipitin testi: IgM (presipitin) tayini Kompleman birleşmesi Deri testi (koksidyoidin, sferülin antijeni): negatif ise tanıyı ekarte ettirebilir.
KOKSİDYOİDOMİKOZ Tedavi Hafif seyreden primer enf. da semptomatik tedavi Amfoterisin B Itrakonazol Flukonazol ( özellikle menenjit varsa)
HİSTOPLAZMOZİS Etken: Histoplasma capsulatum Doğal rezervuar: Toprak, kuş dışkıları, yarasa mağaraları Bölge: Değişken sıklıkta tüm dünyada (Ohio, Mississipi, Kentucky’de en sık) Patogenez: Mikrokonidyum inhalasyonu Primer kütanöz inokülasyon Mikr. Dokuda (37°C’de) maya hücreleri 25 °C’de hif, mikrokonidyum, makrokonidyum (tüberküloklamidospor)
HİSTOPLAZMOZİS Patogenez Mikrokonidyumların inhalasyonu /primer kütanöz inokülasyon Maya hücrelerine dönüşüm Alveolar makrofajlar tarafından fagosite edilmeleri Üremenin sınırlanması ya da mantarın kan yoluyla RES’e yayılması Hücresel immünitenin baskılanması
HİSTOPLAZMOZİS Klinik bulgular PULMONER ENF. Belirtisiz (%95) /hafif/orta/ağır/ kronik kaviter YAYGIN ENF. RES (karaciğer, dalak, lenf nodu, kemik iliği) tutulumu, mukokütanöz enf. PRİMER KÜTANÖZ ENF.
HİSTOPLAZMOZİS Tanı-I Örnekler: Balgam, doku, kemik iliği, BOS, kan 1. Direk inceleme: Giemsa / Wright Hücre içinde ve dışında maya hücreleri 2. Kültür: 25°C’de küf kolonisi 37°C’de zengin besiyerinde mayaya dönüşüm
HİSTOPLAZMOZİS Tanı-II 3. Seroloji: Kompleman birleşmesi... Deri testi (Histoplasmin antijeni): Anlamı sınırlı
AFRİKA HİSTOPLAZMOZİSİ Etken: Histoplasma capsulatum var. duboisii Klasik histoplazmozisden farkları Deri ve kemik tutulumu sık, pulmoner tutulum nadir Dokudaki maya formları daha büyük ve kalın duvarlı Dokuda dev hücre oluşumu
HİSTOPLAZMOZİS Tedavi Çoğu olguda gerekmez Amfoterisin B İtrakonazol Pulmoner lezyonlar için cerrahi
BLASTOMİKOZİS Etken: Blastomyces dermatitidis Bölge: Amerika, Afrika, Asya Patogenez: Konidyum inhalasyonu Primer kütanöz inokülasyon Mikr.: Dokuda (37°C’de) bağlantı boynu geniş maya hücreleri 25 °C’de hif ve konidyum
BLASTOMİKOZİS Patogenez Enfeksiyöz partiküllerin inhalasyonu / primer kütanöz inokülasyon Enfekte dokunun makrofajlar ve nötrofiller ile infiltre olması, granülom oluşması Nötrofillerin (oksidatif öldürme) ve makrofajların mantarı öldürmesi
BLASTOMİKOZİS Klinik bulgular ASEMPTOMATİK ENF PULMONER ENF. KRONİK KÜTANÖZ ENF. Subkütan nodül, ülserasyon YAYGIN ENF. Deri, kemik, GUS, SSS, dalak PRİMER KÜTANÖZ ENF.
BLASTOMİKOZİS Tanı-I Örnekler: Balgam, doku 1. Direk inceleme: KOH, H&E Bağlantı boynu geniş maya hücreleri 2. Kültür: 25°C’de küf kolonisi 37°C’de zengin besiyerinde mayaya dönüşüm
BLASTOMİKOZİS Tanı-II 3. Seroloji: İmmünodifüzyon testi Ekzoantijen A’ya karşı antikorların ELISA ile saptanması Deri testi (Blastomisin kültür filtre antijeni) Anlamı sınırlı
BLASTOMİKOZİS Tedavi Amfoterisin B İtrakonazol Flukonazol Cerrahi
PARAKOKSİDYOİDOMİKOZİS Etken: Paracoccidioides brasiliensis Bölge: Güney ve Orta Amerika Patogenez: Konidyumların inhalasyonu *Enf. erkeklerde daha sık görülür Mikr.:Dokuda (37°C’de) multipl tomurcuklu maya hücreleri 25 °C’de hif ve konidyum
PARAKOKSİDYOİDOMİKOZİS Patojenite faktörleri Mantarın sitoplazmasında bulunan bir protein estrojene bağlanır (testosterona bağlanmaz). Bu bağlanma mantarın 37°C’de maya şekline dönmesini engeller. Maya formunun duvarında bulunan alfa-glukan granülom oluşmasını indükler.
PARAKOKSİDYOİDOMİKOZİS Klinik bulgular BELİRTİSİZ ENF. LATENT DÖNEM (süre değişken) SEMPTOMATİK ENF. Akciğerlerde nodüler lezyon Diğer organlara yayılım (nadir)
PARAKOKSİDYOİDOMİKOZİS Tanı-I Örnekler: Balgam, doku 1. Direk inceleme: KOH, H&E Multipl tomurcuklu maya hücreleri; tomurcuk ana hücreye dar bir boyunla bağlı 2. Kültür: 25°C’de küf kolonisi 37°C’de zengin besiyerinde mayaya dönüşüm
PARAKOKSİDYOİDOMİKOZİS Tanı-II 3. Seroloji: İmmünodiffüzyon Kompleman birleşmesi
PARAKOKSİDYOİDOMİKOZİS Tedavi Amfoterisin B Ketakonazol İtrakonazol Sulfanomidler