Moleküler Geometri Bir bileşiğin özellikleri moleküllerinin biçimi ve boyutu ile yakından ilgilidir. Moleküler geometri bağ uzunlukları ve bağ açılarına özgü bir biçimde atomların yerini belirtir.
Moleküler Modeller Moleküler geometri farklı biçimlerde gösterilebilir.. Perspektif çizimi: Top-çubuk modeli: Uzay dolgu modeli:
VSEPR Modeli Değerlik, kabuğu, elektron, çifti, itmesi (Valence Shell Electron Pair Repulsion) moleküler geometriyi tahmin etmede kullanılan etkin bir modeldir. VSEPR’in ilk kabulü: Bir molekülün geometrisi elektron çiftleri itmesinin en az olduğu duruma uyar.
VSEPR’in Uygulanması Lewis yapısını çizin. Merkez atomunun etrafındaki elektron çiftlerini sayın. Katlı kovalent bağları bir elektron çifti olarak kabul edin . İtmeyi en aza indiren elektron çiftleri geometrisi elektron-çifti geometrisi olarak adlandırılır. Molekül içindeki atomların düzenlenmesi ise moleküler geometri olarak adlandırılır.
Elektron-Çifti Geometrileri E.Ç.s Geometri 180 2 Lineer 120 Düzlemsel üçgen 3 109.5 4 Dörtyüzlü
Elektron-Çifti Geometrileri E.Ç.s Geometri 90 Üçgen bipiramit 5 120 90 90 6 Sekiz yüzlü
Üçgen Bipiramit Açılar, eksen boyunca açılar(aksiyel, 90° ) ekvatora paralel (ekvatoryal 120°) olmak üzere iki türlüdür.
Bazı Temel Geometriler Mole- Lewis EÇ Bağ kül Yapısı Geometrisi Açısı O C O = · · CO2 2 - Lineer 180 O S O = · · SO2 3 - Düzlemsel üçgen 120 O S O = · · O C O · · O -2 Düzlemsel üçgen CO3-2 3 - 120
Bazı Temel Geometriler Mole- Lewis EÇ Bağ kül Yapısı Geometrisi Açısı H C H H CH4 4 - Dörtyüzlü 109.5 H N H H · · NH3 4 - Dörtyüzlü 109.5
Bazı Temel Geometriler Mole- Lewis EÇ Bağ kül Yapısı Geometrisi Açısı F S F F · · Üçgen bipiramit SF4 5 - 90, 120 F Xe F F · · XeF4 6 - Sekiz yüzlü 90
İdeal Geometriden Sapmalar VSEPR’in diğer varsayımları : Bağ yapmamış elektron çiftleri, bağ yapmış olanlara göre daha büyük bir itme gösterirler. Katlı bağlar, tekli bağlardan daha büyük bir itme gösterirler. Örnek: H2O 104.5
Birden Fazla Merkez Atomu Olan Moleküller Her bir merkez atomunun etrafındaki geometri belirlenmelidir. HC2H3O2: H C C O H H O · · Düzlemsel üçgen Dörtyüzlü
Moleküler Dipol Momentler Pozitif ve negatif yük merkezleri ayrılmış bir molekül polardır. Bir molekülün polarlığı iyonlarla ve diğer moleküllerle etkileşmeye neden olur . Elektriksel alanda dipoller:
Moleküler Dipol Momentler Çok atomlu moleküller için, dipol moment, bütün bağ dipol momentlerinin geometrik toplamıdır. CO2 - Apolar H2O - Polar
Moleküler Dipol Momentler Polar mı yoksa apolar mı? Polar mı yoksa apolar mı? B F · · F B F F 120 BF3: Düzlemsel üçgen Apolar C O H H C H O · · Düzlemsel üçgen 120 CH2O: Polar
Moleküler Dipol Momentler Polar mı yoksa apolar mı? C Cl Cl C Cl · · Cl 109 CCl4: Tetrahedral Apolar H C H H Cl · · C Cl H CH3Cl: Tetrahedral Polar
Polarity of Molecules Dipole Moments of Polyatomic Molecules
The VSEPR Model