Artık çocuk değilim, GENCİM !
ERGENLİK Toplumdan topluma, Devirden devire, Kişiden kişiye, Farklı özellikler gösterir. Aynı toplumun çeşitli kesimlerinde bile bu farklılıklar söz konusudur.
Çocuklar sadece büyürler, Ergenler ise hem büyürler hem değişirler Çocuklar sadece büyürler, Ergenler ise hem büyürler hem değişirler. Ergenlik; ikinci doğum olarak da adlandırılır.
a- Buluğ çağı Kızlar→11-13 yaş Erkekler→13-15 yaş b- Ergenliğin başları c- Ergenliğin sonları
Kız ve erkekler arasındaki boy ve kilo farkı?
Ergenlikte vücuttaki değişiklikler El ve ayaklarda büyüme
Yüzün yapısında orantısız büyüme, ergenlik sivilceleri
Bedensel ve hormonal değişiklikler huzursuzluk yaratabilir.
-Okul başarısı azalabilir -Okul başarısı azalabilir. -İçe dönme, yalnız kalma, vücudunu saklama isteği olabilir. -Aşırılık olabilir. -Duygusallık artar. -Hatıra defteri,şiir yazma sık. -Sinirlilik
Hayal kurma artar.
Ergenliğin Tutum Ve Davranışlar Üzerindeki Genel Etkileri: 1.Yalnızlık İsteği 2.Çalışma İsteksizliği 3.Disipline Karşı Direniş: 4.Çekingenlik: 5.Fazla Hayal Kurma: 6.Duygululuğun Artması
Bakın anne ve babalar bu yaşlardaki çocuklarının hangi davranışlarından yakınıyorlar: Hırçınlaştı, ders çalışmıyor. Sorumluluk duygusu yok. Canım sıkılıyor diyor. En küçük isteklerini sert bir dille ifade ediyor . Kardeşlerini kızdırmaktan zevk alıyor. •Okuduğunu anlamıyor gibi, durgunlaştı, dalgınlaştı. Çabuk karamsarlığa kapılıyor. Ara sıra hiç yoktan huzursuzlaşıyor, sert karşılık veriyor. •İleri derecede alıngan. Derslerinde yine başarılı ama oyuna, eğlenceye daha da düştü. Olur olmaz şeye ağlıyor. Evde huysuz, dışarıda ise çok sıkılgan.
•Her istediğini yaptırmak istiyor. Aşırı süsleniyor. “Siz bana karışamazsınız.” diyor. •Derslerinde başarılı hiç sorun çıkarmayan bir çocuktu iki kez okula gitmemiş, arkadaşları ile gezmiş. Sorunca yalan söyledi. Bu davranışı bizi çok şaşırttı. •Çok harçlık istiyor, çok geziyor; eve girmek istemiyor. Spora çok düştü. Dersleri ile ilgilenmiyor. Banyoya sokamıyoruz, ellerini bile yıkatamıyoruz. Saçını kestiremiyoruz. •Son derece asi ve hırçın olmaya başladı. Başına buyruk olmak istiyor. Dayak, kötü söz, tatlı söz hiçbiri sonuç vermiyor.
ÇOCUKLARIN ŞİKAYETLERİ Büyüklerin anlayışsızlığı ve baskısı,onur kırıcı davranışlar Arkadaş edinmede güçlük Kız-erkek arkadaşlığının olmaması, Kız erkek arkadaşlığının aile ve çevre tarafından anlaşılmaması ve karşı çıkılması Boş zamanlarını etkin bir biçimde değerlendirecekleri yerlerin,olanakların olmaması Evde ve okulda dayağın bir eğitim aracı olarak kullanılması
Sağlıkla ilgili kaygılar: Yeterli uyuyamamak, gevşeyip rahatlayamamak, sakarlık, bedensel görünüm, gerginlik, güzel ya da yakışıklı olamadığını düşünmek,
Kişilik ile ilgili kaygılar: Kendini aşağı görme, kendisine güveni olmamak, kendisini yetersiz görmek, sık sık öfkeye kapılmak, küçük şeylere üzülmek, olayları çok ciddiye almak....
Sosyal ilişkilerine yönelik kaygılar: Yeni tanıştığı insanlarla nasıl konuşacağını bilememe, yeterince arkadaş edinememek....
Din ahlak konularındaki kaygıları: Ölüm korkusu, din konusunda daha fazla bilgi istemek, neyin doğru neyin yanlış olduğunu bilememek
ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ Büyüme ve değişim evresidir. Yeni arayışlar içinde olduğu bir çağdır. Kendini aramaktadır. Kendi kişiliğine çeki düzen vermeye çalışır.
Yeni ruhsal özellikler ve davranışlar kendini gösterir. Zor beğenen ve çabuk tepki gösteren bir genç olur. Duyguları hızlı bir iniş çıkış gösterir. Çabuk sevinir çabuk üzülür, Çabuk sinirlenir, Olur olmaz şeyleri sorun yapar. Tepkileri önceden kestirilemez olur. .
İstekleri artmıştır. Kendisine tanınan hakları yetersiz bulur. Bağımsızlık çağıdır Evde pek durmak istemez Dönüş saatine aldırmaz Yemeğe geç kalır Gece dışarı çıkmak ister Evde oturmak ona işkence gibi gelir Oburlaşır, durmadan bir şeyler atıştırırlar
Ana babanın uyarılarına birden tepki gösterir, ters yanıtlar verir. Ana-babasını eleştirir.Ana- babasına karşı çıkmış olmak için karşı çıkar. Dağınık ve savruk olur. Sık sık bir şeyler devirip kırar, sakarlardır. Kendisini arkadaşlarıyla karşılaştırır, gruplaşmalar olur. Grup dışına itilmemek için kendisine aykırı davranışlarda bulunur.
İdealler geliştirir ,kendilerine bir rol-model seçerler- öğretmen, sporcu, bir şarkıcı gibi. Kahramanlarına yada idollerine benzemek isterler, odasına, eşyalarına resimlerini, posterlerini asar. Duvarlara astığı renkli resimlere ve posterlere karışılmasını istemez. Gürültülü müziğe bayılır.
Beğenilerin, özenmelerin, hayranlıkların çok olduğu bir dönemdir Beğenilerin, özenmelerin, hayranlıkların çok olduğu bir dönemdir.Bir yandan bağımsızlıklarını kazanmaya çalışırken bir yandan da benzeyecekleri örnekler ararlar. Ergenliğin ilk dönemlerinde dengeli ve uyumlu ilkokul çocuğu gider, yerine kuruntulu, zor beğenen, çabuk tepki gösteren,tutarsız davranışlar sergileyen ve davranışları çok hızlı değişen bir ergen genç gelir. Bunlar ergenliğin ilk yılları için normal sayılabilecek davranışlardır.
ERGENLİK DÖNEMİNDE DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI Kaygılar ( sağlıkla, bedenle,kişilikle, meslek seçimiyle vb. ilgili) Depresyon İntihar davranışı-teşebbüsü Saldırganlık Toplumsal ilişkilerden geri çekilme Aşırı kilo kaybı Aşırı yeme ve kusma Vücut ağırlığı ile ilgili algıda bozukluk
İLAÇ, MADDE VE ALKOL KULLANIMI PEKİ NEDEN? Bu maddelere kolay ulaşılabilmesi, Yeni şeylere olan merakları, Kolay tehlikeye atılabilmeleri, Risk alabilmeleri, Ana-babanın etkisi, Arkadaş baskısı ve etkisi, Yaşamın zorluklarından kaçma, Duygusal bozukluklar, Toplumsal reddedilmedir.
SUÇ VE ŞİDDETE EĞİLİM Çocuklukta ihmal edilme Aşırı katı veya dengesiz anne baba tutumları Fiziksel cezalandırmaya- dayağa dayalı tutum Karşılıklı düşmanlığın yaşandığı Ana-baba-çocuk ilişkisinin olması Ana-babanın ilgisizliği Ana-babanın çocuğu reddetmesi Akran baskısı ve kendini bir gruba ait hissetme gibi durumlarda olabiliyor.
ERGENLİĞİN SONLANMASI Duygusal sakinliğin artması Gerçekçiliğin artması Evlilik ve aile hayatına hazırlanması Kişinin kendi fizik yapısını, erkek ya da kadın cinsel rolünü kabul etmesi bu role uygun davranış geliştirmesi Ana babasından ve diğer yetişkinlerden duygusal olarak kopup bağımsızlığını kazanması
Bir meslek seçebilmesi Toplumsal yetişkin bir birey olabilmek için gerekli bilgi ve yetenekleri kazanması Duygusal bağımsızlığı kazanma ve kendisi ile ilgili önemli kararları kendi başına verebilmesi.
bir şekilde yaşayabilecek duruma getirmek olmalıdır. ERGENLİK DÖNEMİYLE BAŞ ETME ANNE BABA OLARAK ÇOCUKLARIMIZA NASIL YAKLAŞABİLİRİZ? Ana baba olarak ana görevimiz, çocuklarımızı bağımsız, verimli ve sorumlu bir şekilde yaşayabilecek duruma getirmek olmalıdır.
Ailelerin baş etme hazırlıklarına ERKEN başlaması, çocukları ve kendileri için en iyi yoldur. Bu konularda önceden bilgi sahibi olma tıpkı AŞI gibi, koruyucu ve rahatlatıcı olur.
BİR ZAMANLAR BEN DE ERGENDİM… Kendimizi ergen gençlerin yerine koyup, onları anlamaya çalışalım.Ergenlik döneminin fırtınalı ve zor olduğunu hatırlayalım. UNUTMAYINIZ; İyi tarafları hatırınızda kalsa da, sizler de aynı sorunları yaşamışsınızdır. Bunu düşünerek ÇOCUKLARINIZA YAKLAŞABİLİRSİNİZ.
SORUNLARA YAKLAŞIM… Sorunlara ortaklaşa yaklaşınız. Diyalog kurmada istekli olunuz Diyalogu siz başlatın. Objektif olun, Ergenin gözüyle görmeye çalışın.
BEN SENİN YAŞINDAYKEN ... Gerçekçi olmaya özel çaba sarf ediniz. Genç için yetişkinleri kendi yaşlarında ve sürekli çalışkan, başarılı, düşünceli, saygılı, anlayışlı, çok sevilen,her türlü kusurdan uzak !!! bir kişi olarak düşünmek oldukça zordur.
Ergenin, dinlenilmeye, kabul edildiğini hissetmeye ihtiyacı vardır Ergenin, dinlenilmeye, kabul edildiğini hissetmeye ihtiyacı vardır. Anlaşıldığını, kabul edildiğini, koşulsuz sevildiğini bilen bir ergenle iletişim kurmak, hiçte zor olmayacaktır.
1. DİSİPLİN Sınırları ve özgürlükleri hakkında çocuğunuza bilgi verin.Yaşlarına uygun,yeteri kadar özgürlük sağlamak, gelişmelerini olumlu yönde destekleyecektir. Otokontrolün gelişmesi için ailede ve toplumda bazı sorumluluklar verin.
2. DENETİM Sürekli denetim altında tutmayın.Bunu isteseniz de başaramazsınız. Kendisine güvendiğinizi samimi olarak ve davranışlarınızla gösteriniz. Yapacağı yanlış bir davranışın, her şeyden önce kendi kişiliğine saygısızlık olacağı temasını işleyiniz.
GÖRÜŞLERİNİ ALMA Ailede herhangi bir sorun olduğunda gencin de görüşlerini alınız. Onu aile içi sevinçlerden ve üzüntülerden ne kadar soyutlarsanız, o kadar yetişkinlikten uzaklaştırırsınız
3. Aşırı Baskılar Ailesi ve çevresi ile çatışmaya düşen genç aşırı baskılar altında bunalır. Sonuçta kendisine yönelen kötü bir söz veya davranış intihar girişimine neden olabilir. İntihar girişimi gencin mutlaka depresyon içinde olduğunu göstermez. Ancak girişim tekrarlanırsa yoğun bir ruhsal çöküntü olasılığını arttırabilir.
4.SEVGİ “İçinden sevmek” şeklinde bir sevgi türü yoktur. Anlamı bilinen ve yerinde kullanılan “SEVGİ İLACI” gerçekten birçok sorunun çözümünde çok etkilidir. Sevginizi gizlemeyin. “İçinden sevmek” şeklinde bir sevgi türü yoktur. Sevgi saydam olmalıdır.
Sevgi ön şartlı ve koşullu olmaz Sevgi şartsız olduğu zaman anlam taşır. Sevgi ekmek , su ve hava gibi temel ihtiyaçlardan birisidir.
5.İLETİŞİM Çocuklar ve gençler sizin söylediklerinize değil, yaptıklarınıza dikkat eder. Bu açıdan kuru kuruya nasihat eden bir anlayışı benimsemeyin. Onu duyun,dinleyin ne dediğini anlamaya çalışın. Mutsuz ve üzgün olduklarında bile, sizlerle konuşmalarını yüreklendirecek ilişki tarzı geliştirin
Özel hayatına kesinlikle saygı gösteriniz. Ona gelen bir mektubu açmayınız. Günlüğünü karıştırmayınız. Bazen günlük en iyi arkadaş olabilir. Yaşadıklarını yazdıkça rahatlarlar. İleride bu anılara, tıpkı çocukluk resimlerine baktığı zaman gibi gülümseyerek bakacak ve hatırlayacaktır.
AİLELERİN ERGENLİK DÖNEMİYLE BAŞETME YOLLARI Ondan kesinlikle mükemmel olmasını beklemeyiniz . Ufak tefek hataları görmezden geliniz. Onu iyi komşu ve akraba çocukları ile kıyaslamayınız. Tenkitte cömert olduğunuz kadar övgüde ve takdirde de cömert olunuz.”
Gence bir davranışı öğretmenin en iyi yolu ondan beklediklerimizi ona vermektir . Yetişkinler bile bir problemle karşılaştığında sağduyulu ve sakin davranmakta zorlanırlar. Bizim yapamadıklarımızı ergenden beklememeliyiz.
Ona çok kızdığınızda hemen bağırıp cezalandırmayın. Kızdığınızda derin derin soluk alın ya da yürüyün, siniriniz geçene kadar... Rahatlayın. Olaylar henüz sıcakken doğru düşünemeyebiliriz.
Ait olma, kabul görme ihtiyacı gencin akran grubunun kontrolüne girmesine yol açar. Akran grubunun kontrolüne girmek peşinden akran baskısını da beraberinde getirmektedir. Ergenlik döneminde gençler akranlarıyla daha fazla vakit geçirmeye başlar ve akranlarının kendilerini ailelerinden daha iyi anladığını düşünür ve inanır. AKRAN BASKISI TEHLİKELİDİR ÇÜNKÜ; Genç o davranışı yapması için arkadaşları tarafından zorlanmakta veya cesaretlendirilmektedir.
ÇOCUKLARIMIZ… Bizim en değerli varlıklarımız… Tüm çabalarımız onların iyiliği için… “ Olumlu çocuk yetiştirmenin ilk şartı, olumlu anne-babadır. Hiç birimiz mükemmel değiliz o zaman onlardan mükemmel olmalarını bekleyemeyiz.”
İLGİYLE DİNLEDİĞİNİZ VE KATILIMLARINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER… :-)