12.04.2017 GENÇ VE AİLE

Çocuklukla yetişkinlik arası 12-20 yaşları arasındaki dönem 12.04.2017 Çocuklukla yetişkinlik arası 12-20 yaşları arasındaki dönem Biyolojik ve psikolojik değişimlerin yoğun olduğu yıllar Ruh dünyasında büyük bir karmaşa ve sıkıntı Tepkiler aşırı ve ölçüsüz(Özellikle aileye karşı) Hislerin baskın geldiği duyguların isyan ettiği dönem Akıl almaz kararlar alınır,beklenmedik davranışlar görülür Aşırı bencil/Aşırı fedakar Otoriteye karşı isyankar/aynı zamanda bağlı

Çocuklar ayrı birer kişilik yapısına sahiptir 12.04.2017 Çocuklar ayrı birer kişilik yapısına sahiptir Bağımsızlıklarına saygı duyulmalıdır Olumlu iletişim kurulmalıdır.

ERGENLİK Kız:12-14 yaş arası Erkek:15 yaş sonrası Fiziksel büyüme hızlanır(Eller ayaklar büyür) Yüzde önce burun büyür Kızlarda kalçalar,erkeklerde omuzlar genişler Bedende en son gövde son gelişir Kollar bacaklar arasında uyumsuzluk görülür

BEDENSEL GELİŞİMİN GENÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ İlgi alanının temelidir(Ayna karşısında çok zaman geçirirler) Bir yandan değişikliklerden kaygı duyar,bir yandan başkalarıyla paylaşma ihtiyacı duyarlar. Örnek;sakalının çıkmasından utanır ama aynı zamanda tıraş olur…….. Bedeniyle ilgili söylenilenlere çok duyarlıdır Sivilceler=Kabus(Çünkü güzelliği bozar Boy ve kilo/Rejim yapma

ANNE-BABAYA TAVSİYELER Değişiklikler konusunda genci bilinçlendirin. Ergenlikte önce el sonra ayakların büyümesi sakarlığa neden olabilir,bundan dolayı eleştirmeyin. Bedenine yönelik şaka ve eleştiri yapmayın Her insan gibi gençler de hata yapabilir önemli olan,genci suçluluk duygusuna kaptırmadan hatasını düzeltmek için ona çalışmayı öğretmektir.

Yalnız kalma isteği ağır basar Duygusal ilişkiler yaşarlar DUYGUSAL GELİŞİM Duygularda yoğunluk vardır(Şiir,hikaye yazma,günlük tutma,aşk romanları okuma) Duygularda dengesizlik vardır(Aynı olaya farklı tepkiler verebilir,neşeli= neşesiz olabilir) Hayal kurarlar Yalnız kalma isteği ağır basar Duygusal ilişkiler yaşarlar Kaygılarda artış olur(Bedensel ve gelecekle ilgili kaygılar) Heyecan,utanma,kızarma,huzursuzluk

ANNE-BABAYA TAVSİYELER Çocuğunuzun özel bir kişi olmasını istemeyin,yalnızca kendi istekleri doğrultusunda gelişimini tamamlamış sağlıklı,yeteneklerini gerektiği gibi kullanabilen bir kişi olmasını sağlamaya çalışın. Sağlıklı iletişim kurun. Kişiliğine sevgi ve saygı gösterin.(Evde anne ve babayla olumlu ilişki yoksa bu boşluğu arkadaşlarıyla doldurmaya çalışırlar) Olumsuz davranışlar karşısında soğukkanlı olmaya çalışın.

Öfkeyi dışa vururken “Bu davranışın beni çok kızdırdı,” “Sen aptalın birisin ne zaman akıllanacaksın” yerine “bu yaptığın saçma ve aptalca bir iş” demek daha az yaralayıcıdır. Eleştiri ve kızgınlık kişiye değil davranışa yönelik olmalıdır. “zaten senden bir şey beklenmezdi ki!”, “sen ne zaman adam olacaksın?” gibi sözler umut kırıcıdır ve kişide yetersizlik duygusu yaratır. Dış görünüşle ilgili tartışmalara mümkün olduğu kadar girmemeye özen gösterin. Daha geniş serbestlik tanıyın.

KİŞİLİK GELİŞİMİNDE ANNE-BABAYA TAVSİYELER Doğruları söylemekle yetinmeyin,savunduğunuz doğruları sizler de yapın. Onlara seçme hakkı tanıyın. Yanlışlarını değil doğrularını yakalayın.(Takdir edilen ve övülen çocuklar daha sağlıklı gelişim gösterirler) Olumsuz ifadelerden kaçının.(Tembel,sorumsuz vb.) Kıyaslama yapmayın. Suçlamayın suçlanan gençler de başkalarını suçlar. Girişim ve faaliyetlerini destekleyin. Bazı hatalarını görmezden gelin kendisinin düzeltmesini bekleyin. Ulaşabileceği hedefler koymasına destek olun.

ANNE-BABA TUTUMLARI

Otoriter ve baskıcı tutum Denetim yüksek Duyarlılık düşük Kurallar çocuklara açıklanmadan konur Koşulsuz itaat Aşırı baskı,çocuklarda evden kaçma ya da intiharlara kadar götüren duygusal tepkilere neden olur.

Kişilik üzerinde etkileri; Genç sessiz,uslu ve dikkatli olmasına karşın çekingen ve başkalarının etkisinde,bağımlı,sorumluluk almaktan korkan,sabırsız bir yapıya sahip olur. Kendini değersiz hisseder. Kendini yeterli görmez. İradesi dışa bağımlı olur. Öfke duygularını başkalarına yansıtır. Boyun eğen korkak çekingen biri olur……

AŞIRI KORUYUCU VE MÜDAHALECİ TUTUM;

Kişilik üzerindeki etkisi; Girişimci ve bağımsız olmazlar. Her adımda yönlendirilmeye ihtiyaç duyarlar. Arkadaş grubuna fazla katılmazlar. Sorumluluk almaktan korkarlar. Kendi işlerini başkalarının yapmasını beklerler.

EŞİTLİKÇİ VE DEMOKRATİK TUTUM;

Kişilik üzerindeki etkisi; Kendine güvenen, sosyal,girişimci, bağımsız, kendi haklarını koruyan, işbirliği ve dayanışmaya açık bireyler olurlar.

Çocuklarınızı olduğu gibi kabul ediniz,olmalarını istediğiniz gibi değil.Onların doldurulacak birer kova olmadığını,yakılacak birer ışık olduğunu unutmayınız.

DENGESİZ VE KARARSIZ TUTUM İç çatışmalar artar. Dengesiz ve kararsız kişilik yapısı gelişir. Sürekli kaygı ve depresyona neden olur.

İZİN VERİCİ TUTUM Denetimsiz olurlar Kendi kendilerine yetmezler Sorumluluk almazlar İnsanları kullanabilirler Paylaşım ve işbirliği gelişmez Başkaldırı vardır…

AİLE İÇİ ETKİLİ İLETİŞİM

İLETİŞİM;Duygu ve düşünceleri paylaşma süreci. İletişimde önemli olan anlaşmaktır……. Anne ve babanın sık sık “oğlum/kızım çok değişti,eskiden hiç böyle yapmazdı” Gençler;”Babam beni hiç anlamıyor” “Annem bana yardımcı olmuyor” dedikleri olur. Önemli olan bu durumlarda empati kurmak ve sorunlara yönelik çözümler bulmaktır.

İyi bir ailenin gence sağladığı olanaklardan biri de kötü sonuçlardan korkmadan içini dökebilmesi,duygularını açığa vurabilmesidir.Genç,buyruk davrandığı evden sıkıldığı zaman bile,onun için ailesi denize açıldıktan sonra geri dönüp sığınabileceği bir liman olma özelliğini kaybetmemelidir.

İYİ İLETİŞİM KOŞULLARI

Gelişim dönemleri hakkında bilgi edinin Onların tek ve biricik olduklarını unutmayın. İyi örnek olun. Tutarlı ve kararlı olun. Sevginizi eksik etmeyin. Empati kurmaya çalışın. Dinleyin.. “sen varsın, senin farkındayım,önemli ve özelsin,sana değer veriyorum” mesajı iletin.

BEN DİLİ Söz deriz Söz söyleriz Sözle dost anar Sözle gönül kırar Ve Sözümüzle anılırız Bir sözle unutulur gideriz Bir sözle ölümsüz kalırız.

OLUMSUZ İFADELER OLUMLU İFADELER Biz senin yaşındayken başkaydık,şimdi sizleri anlamıyorum…. Çatışma yaşadığının farkındayım,zamanla fikirler değişiyor,bir de şunu denesen. Sen adam olmazsın.Her zaman böyle beceriksizsin. Başarı için eksikliklerin var.Kendini kanıtlamak için bu fırsat sayılabilir. Annenle karar verdik bu iş bizim istediğimiz gibi olacak,çocuk dediğin itaat etmeli. Annenle düşündük seni fikrini almak almak istiyoruz.Sen ne dersin? Şu tercihi yap Tercih yaparken yetenek ve ilgilerini düşündün mü?Bunla ilgili düşüncelerimiz var karar yine de senin. Arkadaşlarını beğenmiyoruz.Hepsi berbat. Bazı arkadaşlarının yanlış olduğunu düşünüyoruz.Onları tanımak istiyoruz.

Günlerdir bu ne surat konuşmadan duruyorsun.Ne halin varsa gör. Bugünlerde sıkıntılı olduğunun farkındayız.Sorunlarını bizimle paylaşmak ister misin? Sorumsuzca para harcıyorsun.Sınırsız isteklerinden bıktık. Olanaklarımız sınırlı bizi anlamanızı istiyoruz. Bu kadar dağınık oda görmedim.Her zaman pasaklısın Bu düzensizlik ,bizim kadar seni de rahatsız ediyor.

EMPATİ KURUN Anne-Baba; “Harçlığı var,rahatı iyi,her şeyini karşılıyoruz ancak başarılı olamıyor,söz dinlemiyor” Genç; “Her zaman anne ve babamızdan para istemek zorundayız.Onların istekleri dışında yaşama şansımız yok” Bu ifadelerde karşılıklı olarak empati kurulmadığından ileişim kesintiye uğrar ve sorunlar yaşanır.

İLETİŞİMDE; SÖZCÜKLER % 10 SES TONU % 30 BEDEN DİLİ % 60 Öneme sahiptir.

Empati kurarken; Kendinizi gencin yerine koyun, Duyguları doğru anlamaya dikkat edin, Anladığınızı sözcüklerle ifade edin, Çocuklarınıza sık sık öğütler vermek yerine,onlara yol göstermeyi tercih ediniz.Bırakın karar verme ve sorumluluk duygularını yaşasınlar.

İLETİŞİMİ ENGELLEYEN ETMENLER

1.Emretme; “ÖSS’yi kazanmak için 4 saat çalışmalısın” İsyankar davranışa yöneltir,direnci arttırır. 2.Tehdit etme; “Sınavı kazanmazsan gözüme görünme” Söz konusu tehditin gerçekte yerine gelip gelmeyeceğini deneyebilir. 3.Yargılama/eleştirme; “Çok çalışmıyorsun zaten sen tembel birisin” Değersizlik duygusu yaşayabilir,ya da tepkide bulunur.

4.Ad takma/Gülünç duruma düşürme; “Kocaman adamsın ama beynin küçük” Karşılık vermeyi zorunlu kılar. 5.Çok inceleyici sorular sorma; Neden?,kim?,nasıl?.... “Ders çalışman için neden plan yapmıyorsun?” Cevaplamayabilir,yalan söyleyebilir. 6.Konuşmaları alaya vurma; “Boş boş konuşacağına otur da ders çalış” Dikkate alınmadığını düşünür,iletişim kurmak istemez.

8.Aşırı teselli verme; “Canını fazla sıkma,boşver canın sağ olsun” 7.Her konuda ahlak dersi verme; “Ben bu imkanlara sahip olsaydım çok daha yüksek puanlar alırdım” Savunuculuk artar. 8.Aşırı teselli verme; “Canını fazla sıkma,boşver canın sağ olsun” Beni anlamıyorlar diye düşünür. Başarılı iletişimde koşul,birbirimize karşı Beslediğimiz iyi niyet duygulardır.

Bir gencin,arkadaş grubuyla ilişkileri Ne boyutta olursa olsun,problemlerinde sıkıntılarında ve sevinçlerinde genç,ailesinin yanında olduğunu hissetmelidir.

Benden örnek çocuk olmamı beklemezseniz ben de sizden örnek anne,baba olmanızı beklemem.Sevecen ve anlayışlı olmanız bana yeter.

Konuşurken, Amaç belirleyin Ses tonunuzu ayarlayın Monoton ses tonundan kaçının Anlayamayacağı ifadelerden kaçının Gencin duygularını anlamaya çalışın Beden dilinizi kullanın Üstün taraf olmaya çalışmayın……. Dinlemek ve duymak birbirinden farklıdır. Birçok anne ve baba çocuklarını çok iyi duyabilir, ancak onları dinlemedikten sonra duymak ne işe yarar ki……

DERS ÇALIŞMA DAVRANIŞI VE AİLE Genç yardıma açık olmalıdır. Derslerde olumluyu görmeye çalışın(matematik zayıf) Tepki; “Eyvah matematiğin zayıf yerine matematikle biraz daha fazla ilgilen” gibi bir yaklaşımda bulunabiliriz. Çalışma odası; Odanın düzenlenmesinde yardımcı olun, Uygun masa ve sandalye ayarlayın…….. Çalışma planı yapmasını sağlayın Bilgisayar,Müzik;TV izlemeyi çalışma sonunda ödül olarak sunun Düzenli olarak okul hayatını takip edin.

MOTİVASYON VE AİLE

Gencin yaşadığı dönemin zorluklarını anlamaya çalışın ve bu zorlukları ona yansıtmamaya çalışın. Gencin yapamadıklarının değil yapabildiklerinin üzerinde durulmalıdır ki,takdir edildiğini,desteklendiğini gören genç o davranışı daha sık sık göstersin. Başarısını başkalarıyla kıyaslamayın. Gereğinden fazla “ÇALIŞ” uyarısında bulunmayın. ÖSS’yi kazanmamayı felaket olarak sunmayın. Hedef koymasına yardım edin. Ödüllendirmelerde bulunun. “Bireysel beceri ve ilgilerini destekleyin.”Bu onun kendine olan saygısını artıracaktır.

SINAV KAYGISI VE AİLE

Kaygı nedenleri; Gerçekçi;Büyük bir yarışta yer almak…. Akılcı değil;Anneme ve babama ne diyeceğim Arkadaşlarımın yüzüne nasıl bakacağım. Sınav bildikleri,öğrendiklerini kullanabileceği amaçlarını kolaylaştıracak bir fırsat olduğu söylenmelidir.

Kaygının kendisiyle ilgili nedenleri; ÖSS’yi kazanacak kadar zeki ve çalışkan değilim. Herkes benden fazla çalışıyor. Başarılı olamayacağım. Başkalarından daha fazla başarılı olmalıyım

Sınavla ilgili; Bu sınav benim değerimi ve yeteneklerimi belirleyecek. Sınavda başarılı olursam hayatım kötü olacak. Hayatta başarılı olmanın tek yolu bu sınav.

DİKKAT EDİLECEKLER Olumsuz mesajlar vermeyin. “Bu kafayla gidersen…….” “Ali’nin kızı…………………….” Gencin sınırlarını zorlamayın. Sınavın araç olduğunu belirtin. Kıyaslama yapmayın. Çalışma isteklerini artırmaya çalışın. “Sen bizim evladımızsın.Sana sevgimiz sınavla ilgili değil,kazanamasan da seni yine seveceğiz.”

Şartlandırmayın. “Bizi mahçup etme,mutlaka kazanmalısın” Sağladığınız imkanları gözüne sokmayın. “Dershaneye bir sürü para verdik” Öğretmenleriyle diyalog kurun. Konuşarak sorunları çözmeye çalışın. Yeteneklerinden büyük hedefle göstermeyin.