KAMU ÖLÇMELERİ ÖDEVİ Ödevin Konusu : ARAZİ DUZENLEME AMAÇLI BILGI ALTYAPISI NASIL OLMALIDIR? Yrd. Doç. Dr. Ali ERDİ Öğrencinin; Adı – Soyadı : Harun KARAPINAR Numarası : 091206066

İÇİNDEKİLER Arazi nedir? Arazi düzenleme Arazi düzenlemesinin amaçları Arazi düzenlemesinin araçları Arazi düzenlemesinin faydaları Arazi düzenleme aşamaları ve bilgi sitemi Arazi bilgi sistemi ve taşınmaz veri bankası Arazi düzenleme bilgi sistemi Kaynakça

Arazi nedir? Türkçe Sözlükte: Arazi, yeryüzü parçası, yerey, yer, toprak. biçiminde tanımlanmaktadır. Birleşmiş Milletler Çölleşme İle Mücadele Sözleşmesi: "Arazi“: toprak, bitki örtüsü ve diğer canlıları kapsayan biyo-üretken karasal sistemi ve bu sistem içinde işleyen ekolojik ve hidrolojik prosesler sistemi, olarak tanımlamaktadır.

Arazi düzenleme Ülkemizde arazi toplulaştırması olarak adlandırılan , çok yönlülüğü nedeniyle Avrupa ülkelerinde artık arazi toplulaştırması yerine kırsal gelişim olarak nitelendirilen kırsal toprak düzenlemesi ; yeryüzü ölçümünü kapsayan , çevreyi biçimlendiren , iyelik koşullarını yeniden düzenleyen sonuçları haritalarla sergileyen bir dizi önlemler bütünü ve aynı zamanda bir kadastro yenileme aracıdır.

Arazi düzenlemesinin amaçları 3. Tarımsal işletmelerin ıslahı ve yeniden düzenlenmesi , işletmelerin rasyonel bir şekilde çalışmalarının temini için gerekli tedbirlerin alınması 4. Tarla içi yol şebekesinin , yüzey tahliye sisteminin ve sulama tesislerinin inşası Çiftçiliği koruyup yaşatarak , köyleri yerleşim alanı olarak geliştirerek , sağlıklı bir çevreyi güçlendirerek , kırsal alanda üretim ve çalışma koşullarını iyileştirerek beslenmeyi güvencelemek , genel tarımsal kültürü geliştirmek , kırsal gelişimi başlatmak , sürdürmek ve güçlendirmek ve başka uzmanlık alanlarının özellikle çevre , yerleşim , küçük sanayi , su ekonomisi , kültür varlıklarını koruma , turizm vb. hedeflerine ulaşmasına da destek olmaktadır. 5. Dağlık yerlerde teraslama ve ağaçlandırma gibi toprak muhafaza tedbirlerinin alınması 6. Arazinin yeniden tanzim ve dağıtımı , mümkün olan hallerde işletmelerin genişletilmesi 7. Yerleşim yerlerinin yeniden düzenlenmesi , iskan elektrifikasyon gibi dağınık arazilerin birleştirilmesi. 1. Fazla parçalanmış arazilerin modern işletmecilik esaslarına göre birleştirilmesi 2. Gerekli arazi ve toprak ıslahının yapılması

Arazi düzenlemesinin araçları 1. Yol yapımı önlemi 2. Sulama önlemi 3 Arazi düzenlemesinin araçları 1. Yol yapımı önlemi 2. Sulama önlemi 3. Toprak ve tarım kültürünü koruma önlemi 4. Köy yenileme önlemi 5. Doğayı ve kırsal görünümü koruma önlemi 6. Dinlenme ve serbest zaman değerlendirme yerleri yapım önlemi 7. Toprak düzenleme önlemi 8. Toprak edinme önlemi

Arazi düzenlemesinin faydaları 1 Arazi düzenlemesinin faydaları 1. Arazi düzenlemesi yapılan sulama projelerinin maliyetinde tasarruf sağlamak 2. Arazi düzenlemesi neticesinde işletme merkezi ile parseller arasındaki mesafe azalmaktadır. 3. Arazi düzenlemesi sonrasında parsel adedi azalmakta , net arazi kullanma alanı ve parsel büyüklüğü artmakta , parsel şekilleri düzenli hale getirilmektedir. 4. Arazi düzenlemesi , miras yoluyla intikal eden veya hisse satın almalarla ortaya çıkan müşterek mülkiyeti büyük ölçüde ortadan kaldırmaktadır. 5. Aynı işletmeye ait parsellerin bir araya getirilmesi , tarla içi geliştirme hizmetlerinden bütün parsellerin yararlanması sonucunda sulama , makine kullanma , toprak işleme , bakım , dikim , hasat işleri kolaylaşmakta ve teknik sulama metotlarının uygulanması sağlanmakta , iş gücü ve zamandan tasarruf sağlanmaktadır. 6. Tarım işletmelerinde verim ve gelir artışı sağlanmaktadır. 7. Arazi düzenlemesi anlaşmazlıklara da çözüm getirdiğinden sosyal huzurun temininde de önemli ölçüde yarar sağlamaktadır. 8. Arazi düzenlemesi ile kadastro da yenilenmektedir.

Arazi düzenleme aşamaları ve bilgi sitemi 1. Tüm tarlaların ve çiftçilerin mülkiyet bilgilerinin temin edilmesi. 2. Tapu kütüğü, kadastro paftası ve arazideki miktar ve ölçülerdeki tüm uyumsuzluklar giderilmesi. 3. Hâlihazırdaki arazi kullanım durumunun, uygun tarım arazileri sınırlarının, sabit tesislerin belirlenmesi, 4. Toprak karakterlerini belirten toprak haritalarının temin edilmesi veya yoksa oluşturulması. 5. Teknik bir ekip ile arazi sahipleri ve mülki idarecilerin de katılımı ile kurulan derecelendirme komisyonu ile tüm arazilerin derecelendirme haritaları çıkarılır. Bu aşamada komisyon tüm arazilerin toprak haritaları ve diğer kıymetlerini de dikkate alarak her parsel için ayrı, ayrı titiz bir puanlama yapmaktadır. Derecelendirme çalışmasında amaç parsellerin birbirlerine göre kıymet faklılıklarını puanlamak suretiyle ortaya koymaktır. 6. Yeni, yol, sulama ve drenaj ağına uyumlu, blok (ada) planlamasının hazırlanması. 7. Arazi sahiplerinin toplulaştırma sonrasında tarlalarını nerede istediklerine ilişkin tercihlerinin alınması, Bu işlem esnasında maliklere, eski parsellerinin ve yeni blokların olduğu bir pafta gösterilerek tercihleri alınır.

8. Yeni parselasyon planlaması yapılır 8. Yeni parselasyon planlaması yapılır. Yeni parselasyon planlamasında; çiftçi tercihleri de dikkate alınarak; • Tarla içi hizmet yolu, sulama, drenaj gibi kamu ortak alanları için gerekli yerler ayrılır. • Her parselin yol ve sulama suyuna cephe alması sağlanır. • Sabit tesis içeren parseller eski sahiplerine verilir. • Tüm maliklerce önem içeren veya kötü konumdaki yerler aynı sahiplerine verilir. • Büyük olan parçanın yanına diğer küçük parçalar getirilir. • Hasım ve hısım ilişkileri gözetilir. • Aynı yeri almak isteyenler arasında yukarıda sayılan hususlar doğrultusunda haksızlığa uğratılmayacak bir planlama yapılır. 9. Yeni parselasyon planlaması ve yeni mülkiyet listeleri mahallinde asılmak suretiyle ilan edilir. 10. Yeni planlamaya ilişkin parsel sahiplerinin itirazları varsa incelenir. Yeni yapılan planlama tekrar her kesin görebileceği şekilde ilan edilir. 11. Kesinleşen yeni planlama kadastroca tescil edilerek yeni tapular oluşturulur. 12. Yeni tapular ve yeni parseller, yeni parsel sahiplerine teslim edilir.

ARAZİ BİLGİ SİSTEMİ VE TAŞINMAZ VERİ BANKASI Kırsal ve kentsel alanlardaki planlama ve yeniden düzenleme problemleri için bir yandan topoğrafik alımlara, hesap yöntemlerine ve kartoğrafya tekniğine gereksinilirken öte yandan da taşınmazlara ilişkin teknik ve tüzel verilere gereksinilmektedir. Teknolojik gelişmelerin ve donatıların, bu verilerin işlenmesinin yanı sıra yönetimini de sağlayabilmesi bir TVB oluşturma düşüncesini yaratmıştır. TVB için, "tüze, yönetim, planlama, istatistik ve ekonominin gereksinimleri için, çeşitli kurumların taşınmazlara ilişkin verilerinin hazır bulundurulduğu bir bilgi sistemidir" tanımlaması yapılabilir. Başlangıçta, ATBS de veri ban-kası adı verilmiş olan ama özde kadastro ve tapu sicili bilgilerinin oluşturduğu bir bilgi sistemi olan TVB‘ nin kullanıcıları arasında görülmüştür. TVB ile, AT sürecinde işlenen taşınmaz verilerinin güvenirliliği artacaktır. Buna göre AT yönetimi, uygulama alanına ilişkili kadastro ve tapu sicili verilerini TVB‘ dan kısa sürede kendi sistemine yükleyebilecek, kolaylıkla değişiklikleri izleyebilecek aynı biçimde ürettiği yeni bilgileri aktarabilecektir.

Arazi Düzenleme Bilgi Sistemi Bir veri işlem süreci olarak AT'nin işlem akışı onun, kadastro tekniği ve taşınmaz tüzesi ile yakın ilişkisi olan bir toprak düzenlemesi olduğunu gösterir. Toprağın yeniden düzenlenmesinde kadastro başlangıç verileridir. AT süresince bu veriler değişime uğrarlar. Bu yüzden toprağa dayalı bilgi sistemlerinde AT hem kullanan hem de oluşturandır. Özellikle bilgi-sayar destekli çalışmaların AT de kapsamlı bir yer tutması sonucu Arazi Bilgi Sistemi Uluslararası Harita Mühendisleri Birliği toplantısından buyana AT için bir bilgi sisteminin kurulması önerilmektedir. FIG'in ABS için yaptığı tanıma dayanarak Arazi Toplulaştırması Bilgi Sistemi (ATBS), planlamaya, gelişmeye, kırsal alanı yeniden düzenlemeye ilişkin kararların hazırlanması ve yürütülmesi doğrultusunda bir araç olmaktadır. ATBS'ni var olan yapıya ilişkin yararlı verilerin elde edilmesi, bu verilerin bilgi sistemine uygun adreslerde belleklenmesi, planlama ve uygulama sırasında ve sonucunda üretilen yararlı bilgilerin arşivlenmesi işlemleri oluşturur. Dolayısıyla ATBS hem belirli bir alanın veya çevresinin arsa ve arazisine, onların ayrılmaz parçalarına ve işlevlerine ilişkin bilgiler toplamını hem de verileri sistemli olarak elde etme, işleme, genişletme ve güncelleştirme yöntemlerini içerir. ATBS deki veriler baz ve sonuç olmak üzere iki bölümde ele alınabilir. Baz bilgiler, bölgenin var olan yapısına ilişkin önceden hazır bulunan kadastro verileri ve tapu sicilleri ile işlemler için gereksinilen sormaca, inceleme, derecelendirme, hava resimleri yardımıyla elde edilen bilgilerdir. Bunların bir bölümü doğrudan elde edilirken bir bölümü de kimi işlemler sonucun-da dolaylı olarak sağlanır. Bazı bilgilere dayanarak tasarımlanan AT'nin gerçekleştirilmesi var olan yapıyı değiştirir. Bu değişim sonuçda yeni bilgileri oluşturur.

1- Planlama haritası üzerinde gösterilen var olan durumla ilgili olarak, ağaçlar, ağaçlıklar, çalılıklar, eski eserler ve onların niteliği, durumu, korunmasına ilişkin değerlendirmeler ve ökolojik denge öğeleri gibi kırsal alanın görünümüne etki eden bilgiler, su kaynaklarına, akan ve duran sulara, biotop, ökotop ve onların işlevlerine, durumlarına, kullanımına, haklarına, korunmasına iyeliğine ve bütçesine ilişkin bilgiler, varolan yol ağına, önemine, öteki bağlantılarına, yüküne, durumuna; yapışma ilişkin bilgilerle, topoğrafik yapıya, alt yapıya ve başka ortak yapılara ilişkin bilgiler. 2. Köye ilişkin var olan durum ve köy yapı düzeni planı ile ilgili olarak, kırsal kesimin yaşam alanı, köyün işlevi, trafik bağlantısı, konumu, yapıların yaşı ve durumu ile ilgili bilgiler. 3- Taşınmazlara ilişkin bilgiler yolarak, arsa ve araziye ilişkin bilgilerin yanı sıra iyelere, hak ve yükümlülüklerine, ortak kullanım alanlarına ve haklarına, toprağın kullanım türüne ve başka kullanım olanaklarına, nemliliğine, eğimine ve toprağın, geometrik yapısına ilişkin sayısal bilgiler. 4- Yeni oluşan bilgiler olarak, planlamanın uygulanmasından sonra kırsal alan-da, peyzajda, köyün yapısında ortaya çıkan yeni duruma ilişkin bilgiler. Baz veri ve bilgilerin işlenmesinden sonuç veri ve bilgilerin üretilmesinden sonra ATBS, merkez bölümü tüm geodezik ölçü ve hesap sonuçları ile harita ve hava resimlerini içeren bir veri kaynağına "verici sistemi" dönüşür.

Kaynakça Selçuk Üniversitesi Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Öğretiminde 30. Yol Sempozyumu, 16-18 Ekim 2002, Konya Ali ERDİ, Tayfun ÇAY, Gülgün ÖZKAN Kırsal Alan Düzenlemesinde Yeni Yaklaşımlar (Kamulaştırma Amaçlı Arazi Düzenlemesi) Kadastro İlişkisi  Y. Doç. Dr. Ali ERDİ, Prof. Hüseyin ERKAN Dr. Zerrin Demirel Yıldız Üniversitesi 5403 Sayılı Toprak Koruma Kanununun Kapsamında Yürütülen Çalışmalar Ankara Üniversitesi Taşınmaz Geliştirme Ana Bilim Dalı Başkanlığı Dr. Metin TÜRKER