AİLE TUTUMLARI VE ERGENLİK Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen Kaan KARAKAYA Psikolojik Danışman ve Rehber Öğretmen

Nasıl Bir Çocuk Yetiştirmek İstiyorsunuz?

02.09.2003 GATA

02.09.2003 GATA

İÇERİK Olumsuz aile tutumları Sağlıklı aile tutumu Ergenlik Döneminde Karşılaşılan sorunlar ve Çözüm Önerileri

Çocuk yetiştirme anne karnında başlar ... Bebekken şekillenir .... 02.09.2003 GATA

KİŞİLİK GELİŞİMESİ VE YAPILANMASINDA TEMEL, ÇOCUKLUK DÖNEMİNDE ATILIR 02.09.2003 GATA

OLUMSUZ AİLE TUTUMLARI

Çocuğun anne-babadan aldığı iki şey vardır: Sevgi ve Eğitim Aile Tutum Modeli Çocuğun anne-babadan aldığı iki şey vardır: Sevgi ve Eğitim

Aile Tutum Modeli SEVGİ Kabullenme, koruma, kollama ve sevecenlik gibi bütün olumlu duyguları içerir.

Aile Tutum Modeli EĞİTİM Öğretilen herşeyi, verilen bilgileri, becerileri, yasakları, kuralları, inançları, değer yargılarını, görgü kurallarını ve insanın sosyalleşmesi için gerekli olan tüm toplumsal değerleri kapsar.

Olumsuz aile tutumlarında ailenin verdiği sevgi ya yetersiz veya aşırı, eğitim ise gevşek ya da sıkı olmaktadır.

Aşırı sevgi tutumunda: aile çocuğu sevgiye boğucu, onu çok koruyucu ve aşırı kollayıcıdır. Bunun sonucu olarak çocukta bağımlılık ve güvensizlik gelişir. Çocuk karşılaştığı her olayda anne-babasına yaslanır, onlara güvenir fakat kendisine güvensizdir.

Sevgi yetersizliği veya yokluğu sonucu ise, çocukta kendine ve çevreye karşı güvensizlik ve olumsuz duygular gelişir.

Sıkı eğitim: Çocuğa olur olmaz yasaklar koyma ve yaşanmaz kurallar ile çocuğu yetiştirmedir.

Çocuğun olumsuz davranışları aşırı hoşgörü ile karşılanır Gevşek eğitimde: Çocuğun olumsuz davranışları aşırı hoşgörü ile karşılanır

Aşırı Sevgi + Gevşek Eğitim OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ Aşırı Sevgi + Gevşek Eğitim Gevşek Eğitim Sıkı Eğitim Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi SORUMSUZ 02.09.2003 GATA

Aşırı Sevgi + Sıkı Eğitim OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ Aşırı Sevgi + Sıkı Eğitim Gevşek Eğitim Sıkı Eğitim Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi NEVROZ

Yetersiz Sevgi + Aşırı Disiplin OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ Yetersiz Sevgi + Aşırı Disiplin Gevşek Eğitim Sıkı Eğitim Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi SALDIRGAN ANTİSOSYAL

Yetersiz Sevgi + Gevşek Eğitim OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ Yetersiz Sevgi + Gevşek Eğitim Gevşek Eğitim Sıkı Eğitim Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi PASİF DONUK

DİĞER OLUMSUZ AİLE TUTUM ŞEKİLLERİ Anne ve babanın tutumları arasında tutarsızlık Aile içindeki kardeşlere farklı tutumlar Aile içi kutuplaşmalar

Sağlıklı Tutum Gevşek Eğitim Sıkı Eğitim Yetersiz Sevgi Aşırı Sevgi SAĞLIKLI TUTUM Biraz olumsuzluk Yeterli sevgi Yeterli hoşgörü Yeterli disiplin 02.09.2003 GATA

Disiplin Uygun sınırlar koymama Disiplin vardır ancak ne zaman, nerede uygulanacağı belirsizdir Anne babalar kendi ruh durumları, çocuğun yapısı ve çevre koşulları nedeniyle çocuklarına karşı tutarsız davranabilirler.

Disiplin Acındırma yolu Bütün gün bağıran, azarlayan, söylenen anneler Çocuğa küsme Korkutma, utandırma, gururunu kırma Dayak 02.09.2003 GATA

Disiplin Bazı anababalar, disiplini, sorun olduğu zamanlarda başvurulacak uygulamalar olarak görürler. Anababaların etkili ve kesin sınırlar koyamamasının bir nedeni de çocuklarının sevgisini kaybetme korkularıdır. 02.09.2003 GATA

Disiplin Tutarlılık ve esneklik gibi temel ilkeleri içermelidir. Araştırmalarda disiplin yöntemi olarak ödüllendirmenin ceza vermekten daha etkili olduğu saptanmıştır. 02.09.2003 GATA

ERGENLİK: Ergenlik; çocukla yetişkinlik arasına kalan bir ara dönemdir. Bu dönemde “BEN KİMİM?” , “NEYE İNANIP DEĞER VERİYORUM?” gibi soruların cevabı aranır.

Ergenlik Döneminde Gelişim Fiziksel Gelişim Bilişsel Gelişim Duygusal Gelişim Sosyal Gelişim

Dünyada ergen olmaktan daha zor bir şey varsa o da ergenlik çağındaki bir gencin anne babası olmaktır.

ERGEN GENÇLERİN ŞİKÂYETLERİ (1) Büyüklerin anlayışsızlığı ve baskısı,onur kırıcı davranışlar Evde dayağın bir eğitim aracı olarak kullanılması Çocuk yerine konmak, ana-babaya karşılık verememek

ERGEN GENÇLERİN ŞİKÂYETLERİ (2) İzinsiz dışarı çıkamamak Ana-babanın arkadaş seçimlerine karışmaları Kendine güven duymamak, sık sık yaptığı hatalardan dolayı eleştirilmek

ANNE BABALARIN ŞİKÂYETLERİ (1) Son derece asi ve hırçın olmaya başladı. Başına buyruk olmak istiyor. Dayak,kötü söz,tatlı söz hiçbiri sonuç vermiyor. Her istediğini yaptırmak istiyor.Siz bana karışamazsınız diyor

ANNE BABALARIN ŞİKÂYETLERİ (2) Ders çalışmıyor. İki kez okula gitmemiş. Arkadaşlarıyla gezmiş. Sorunca yalan söyledi. Bu davranışı bizi çok şaşırttı. İleri derecede alıngan. Olur olmaz her şeye ağlıyor. Durgunlaştı,dalgınlaştı. Çabuk karamsarlığa düşüyor.

ANNE BABALAR ERGEN ÇOCUKLARIYLA NASIL İLETİŞİM KURMALI?

Ergene karşı yetişkinin baskı ve yasaklara dayanan disiplin anlayışı, bu evreyi çatışmalarla dolu, olumsuz bir döneme dönüştürebilir. Zor yoluyla veya sevgi esirgeyerek denetlemek kısa vadede geçerli gibi görünebilir.Otorite olmadığı zamanlar kontrol dışı hareket ve istekler artar.

Aşırı baskı ve aile içi gerginlik, Ergeni evden ve okuldan kaçmaya iten davranış ve uyum bozukluklarına neden olan etkenler arasında sayılabilir.

Aile içinde ergene yöneltilen farklı tutumlar, ergenin dengesizlik ve kararsızlığını arttırır. Örneğin, bir gün:’sen daha çocuksun, bunu bilmezsin.’ diyen bir yetişkinin bir başka gün: ‘kocaman adam oldun, hala bilemiyorsun.’ şeklindeki suçlaması, ergeni dengesizliğe iten bir nedendir.

Ergenlik çağını bilinçli karşılayan anne babalar önemli yanlışlar yapmaktan sakınabilirler. Gencin tepkileri ve çelişkili davranışları karşısında soğukkanlı olabilirlerse onları daha iyi anlayıp hoşgörülü davranabilirler.

Ergen hiçbir zaman başkalarının önünde eleştirilmemeli, davranışları başkalarınınkiyle karşılaştırılmamalıdır.

Ergen, kültürüne özgü toplumsal değerleri kendi arkadaş grubu içinde yaşayarak öğreneceğinden, anne ve babalar, kendileriyle olan bağların zayıflayacağı endişesiyle arkadaş ilişkilerini engellememelidirler.

Bu dönemde ; En azından gencin artık daha fazla kendi adına karar verebilmesi, Kendi sorumluluklarını üstlenebilmesi, Kendi işlerini düzenleyebilmesi beklenmelidir.

Çocukluk döneminde, aileler çocuklarının hemen hemen her şeyinden haberdar olup ilgilenirken Şimdi artık gencin kendine özgü, ailesiyle paylaşmayacağı bir alanı var olmaya başlar. Bu sadece davranış açısından değil düşünsel açıdan da olur. Duygularını daha çok Arkadaşları ile paylaşmayı tercih ederler

Bu dönemde gencin sinirliliğinin, zorluklarının, üzüntülerinin üzerine çok gitmemek, ona bütün bunları atlatacağını söyleyerek, sakin bir tavırla yaklaşmak gerekir. Anne babalar çocuklarına istedikleri zaman yanlarında oldukları mesajını vermelidirler.

ERGENLERLE İLİŞKİLERDE ÖNEMLİ TAVSİYELER

Anlamak için önce aktif şekilde dinleyin Duygu ve düşüncelerini rahatça ifade edebilmesine izin verin Duygularını paylaşın ona inandığınız ve güvendiğinizi gösterin

Empati Kurun Onunla ve sorunuyla ilgilendiğinizi gösterin Ona değer verin ve Önemseyin Her ne yaşarsa yaşasın aile olarak hep yanında olduğunuzu hissettirin Sabredin

Kusursuz genç ve ergen yoktur. DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…

... Çocuklarınızı devriniz için değil, onların devirleri için yetiştiriniz ...

02.09.2003 GATA