Hazırlayan Filiz SÜTCÜ Memleketi :Ordu Doğum tarihi: 1993 Lise: Esatpaşa Anadolu Ticaret M.L. Bilgisayar Bölümü Üniversite: Yeni yüzyıl Üniversitesi Tıbbi Görüntüleme Teknikleri

Nükleer Tıp Tanımı, İçeriği ve Tarihçesi

Tanımı En basit tanımıyla nükleer tıp hastalıkların tanı ve tedavisinde radyoaktif maddelerin kullanımıdır. Nükleer tıp bölümlerinde hemen her organ sistemiyle ilgili hastalıklarda fonksiyon (işlev) görüntülemesi yapılmaktadır.

Tarihçesi Nükleer tıp tarihçesi 1800`lü yılların başında İngiliz kimyager John Dalton`un atom teorisini ortaya atmasından, Wilheim Conrad Roentgen`in 1895`de X ışınlarını bulması, 1928`de Amerika`da Ernest Lawrence`ın siklotronu yapması süresince devam etmektedir. Nükleer tıp gelişimindeki en önemli adım 1934 yılında Marie Curie`nin yapay radyoaktiviteyi keşfetmesidir. Ancak birçok tarihçi nükleer tıbbın gerçek başlangıcı olarak radyoaktif iyodun toksik guatr (zehirli guatr) tedavisinde kullanılmaya başlandığı 1940`lı yılları göstermektedir.

Halen nükleer tıp görüntülemelerinde en sık kullanılan radyoaktif madde olan teknesyum yapay olarak 1937 yılında üretilmiş, 1965 yılından sonrada ticari üretim, dağıtım ve kullanımı başlamıştır. Takip eden yıllarda karaciğer-dalak, ve beyin görüntülemesinde kullanılan ajanlar bulunarak nükleer tıp günümüze kadar süren hızlı gelişmesine başlamıştır. Nükleer tıp alanında ilk uzmanlar 1972 yılında Amerika Birleşik Devletleri`nde yetişmeye başlamıştır.

Kullanılan Bazı Terimler: Troid Sintigrafisi Kullanılan Bazı Terimler: Sintigrafi: Nükleer tıpta yapılan işleme verilen isimdir. Etkin radyoaktif bir maddenin genellikle damardan verilmesinden sonra "Gamma kamera" denen görüntüleme aygıtıyla işlev bilimsel bir durumun (organdaki kanlanma vb. değişim) görüntülenmesi tekniği olup, kemik, kalp, beyin ve dinamik böbrek sintigrafisi gibi türleri bulunmaktadır.

Radyofarmasötik: Nükleer tıpta hastalara çeşitli yollarla verilebilen (enjeksiyon veya ağızdan) çok düşük miktar radyoaktivite ve buna bağlanan kimyasal ilaçlardan oluşan maddelere denilir. Planar Görüntü: Nükleer tıpta çekilen filmler eğer tek düzlemde ve 2 yönde çekiliyorsa planar yöntemle elde edilir. Organın iki boyutlu görüntüsü ve fonksiyonu hakkında bilgi verir.

Kullanılan Görüntüleme Yöntemleri SPECT (Single Photon Emission Tomography- Tekli Foton Emisyon Tomografi): Filmi alınacak organın çevresinden 180 veya 360 derecelik açı boyunca görüntüler alınır. Çekim sonucunda bilgisayar yardımıyla ham görüntüler işlemden geçirilir. Bu yöntemde çekilen organlar 3 boyutlu olarak incelenir. PET: Burada kullanılan radyoaktivite pozitron yayan ışınlardır. Spesifik bir organ ,tümör veya herhangi bir aktif metabolik alanda fonksiyon hakkında bilgi verirken aynı zamanda üç boyutlu görüntüleme sağlar.

PET-CT SPECT

Diğer teşhis ve tedavi yöntemleriyle karşılaştırıldığında genellikle daha güvenli ve ekonomik olduğu söylenebilir. Teşhiste radyolojik tetkiklerden farkı, Nükleer tıbbın organların özellikle fonksiyonuna veya çalışmasına has bilgiler vermesidir. Nükleer Tıpta hastalıkların tanı ve tedavisi için çok düşük miktarda radyoaktif madde içeren ve radyofarmasötik adı verilen maddeler kullanılır.

Radyofarmasötikler spesifik olarak organlara veya dokulara yönlenebilen maddelerdir. Nükleer Tıpta kullanılan radyofarmasötikler özel cihazlarla (gama ve PET kameraları) belirlenebilen gama ışını yayarlar. Bu kameralar bilgisayarla beraber çalışarak incelenen vücut bölgesinin görüntüsünü oluştururlar. Nükleer Tıp işlemlerinden alınacak radyasyon, tanısal X ışını ile alınan radyasyon ile karşılaştırılabilir düzeydedir. Verilen radyasyon miktarı bazı durumlarda hamilelerde bile kullanılabilecek kadar düşük düzeydedir. SPECT Görüntü

En Sık Kullanılan Radyofarmasötikler Tc-99m perteknetat: Tanı amacıyla en sık kullanılan radyoaktif maddedir. Bu biçimiyle tiroid sintigrafisinde kullanılır. Iyot-131: Tedavi amaçlı, tiroid sintigrafisinde kullanılır. Tedavi amacıyla en sık kullanılan radyoaktif maddedir. Hipertiroid ya da tiroid kanseri tedavisinde kullanılır. Galyum-67: Tümör ve enfeksiyon görüntülemesinde kullanılır. Talyum-201: Miyokard perfüzyon görüntülemesinde kullanılır.

Nükleer tıp genellikle tanısal amaçlı kullanılmakla birlikte ,bazı hastalıkların tedavisinde önemli bir yere sahiptir.Nükleer izotopların tedavide en sık kullanıldığı durumlar ; tiroid ve prostat kanserleri ,hipertiroidizm , polistemia vera (kanda anormal kırmızı hücre artışı) ve kemik kanseri ağrılarıdır. 

Dinlediğiniz İçin Teşekkürler..