TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA DERSİ 1.HAFTA Yrd. Doç. Dr. H. Eylem POLAT

Tanım ve Kapsam Ziraat mühendisliğinin önemli bir uzmanlık alanı olan, bazen Tarımsal İnşaat Mühendisliği olarak da tanımlanan KÜLTÜRTEKNİK, toprak ve su kaynaklarından optimum bir biçimde yararlanılması, bu kaynakların korunması ve geliştirilmesi, üretimin çeşitli aşamalarında uygun çevre ortamının yaratılmasında gerekli olan tüm yapı ve tesislerin planlanması, projelenmesi ve yapımı, tarım işletmelerinin yapısal ve fiziksel yönden gelişmelerini sağlayan ve etkileri uzun dönemli olan önlemlerin alınması ile uğraşan bir bilim dalıdır.

TEMEL KONULAR Su kaynakları ve yönetimi Sulama Drenaj Tarımsal yapılar Çevre kontrolü

I. Su Kaynakları, Sulama, Drenaj Toprak ve su kaynakları sistemlerinin analiz, projeleme ve işletilmesinde mühendislik prensipleri ve ilkeleri uygulanır. Suyun sağlanması, tarımsal faaliyetlerde kulanılması ve korunması, su kalitesi, tarla sulama ve drenaj sistemlerinin projelenmesi, su hukuku, hidroloji ve hidrolik konularını ele alır.

II. Tarımsal Yapılar ve Çevre Kontrolü Tarımsal üretime doğrudan veya dolaylı biçimde etki yapan yapıların analiz ve projelenmesi üzerinde durulur. Tarımsal yapılar, fonksiyonel etkinlikleri, alan ve işgücü kullanım randımanı ve üretim süresince ekonomik katkısı açısından analiz edilir. Bitkisel ve hayvansal ürünlerin üretilmesi ve depolanmasında optimum çevre koşullarının sağlanması amaçlanır. Kırsal planlama, yerleşme ve altyapı sorunlarının çözümlenmesi, çevre modifikasyonları, mikro meteoroloji ve tarımsal atık yönetimi konularını ele alır.

Kırsal Yerleşmeler ve Altyapı Yerleşmenin tanımı Kırsal yerleşmelerinin özellikleri Kırsal yerleşme şekilleri Kırsal Altyapı (yol, içme suyu, kanalizasyon, elektrik hizmetleri) Ülkemizde kırsal yerleşmelerin durumu ve sorunları

Arazi Toplulaştırması Arazi toplulaştırmasının tanımı ve kapsamı Ülkemizde arazi toplulaştırması çalışmaları

Tarımsal Yapılar İşletme avlusunun planlanması Kırsal konutlar Tarımsal yapılarda çevre koşullarının denetimi Hayvansal üretim yapıları Tarım işletmelerinde atık yönetimi Bitkisel üretim yapıları Tarımsal yapılarda planlama, projeleme, uygulama

Su Kaynakları ve Yönetimi Ülkemizde ve dünyada su kaynaklarının durumu Su kaynaklarının korunması ve geliştirilmesi Ülkemizde sulamaya ilişkin bilgiler ve gelecekteki durum Sulama yönetimi Sulama şebekelerinde izleme ve değerlendirme

Toprak ve Su Yapıları Su alma yapıları Su depolama yapıları Su iletim ve dağıtım yapıları Taşkın koruma ve akarsu yatağı düzenleme yapıları

Hidrolik Durgun veya hareket halindeki suyun davranışlarının incelenmesi Su yapılarının tasarımında kullanılan temel eşitlikler ve prensiplerin açıklanması

Hidroloji Dünyadaki suyun döngüsü ve dağılımı Suyun fiziksel ve kimyasal özellikleri Suyun çevre ve canlılarla olan ilişkileri Yağış şekilleri, özellikleri ve ölçülmesi Buharlaşma, yüzey akış ve sızmaya ilişkin temel prensipler Kuraklık ve iklimlerin sınıflandırılması

Toprak – Bitki – Su İlişkileri Sulamanın tanımı ve önemi Önemli toprak nemi sabiteleri (tarla kapasitesi, solma noktası) Bitki su tüketiminin belirlenmesi

Sulama Sistemleri Sulama sisteminin tanımı Sulama sisteminin unsurları ve seçimi

Sulama Yöntemleri Sulama yönteminin tanımı Yüzey sulama yöntemleri (salma, tava, karık sulama) Basınçlı sulama yöntemleri (yağmurlama, damla, mikro yağmurlama, sızdırma sulama) Uygun sulama yönteminin seçimi ve tasarımı

Sulama Suyu Kalitesi ve Sorunlu Topraklar Sulamada su kalitesinin önemi Sulama suyunda yapılan analizler Sulama sularının sınıflandırılması Sulama sularında tuz yükü ve dengesi Sorunlu toprakların özellikleri (tuzlu, sodyumlu topraklar) Sorunlu toprakların ıslahı

Tarımsal Drenaj Drenajın tanımı Drenajın yararları Drenaj sistemleri Yüzey drenaj sistemleri Yer altı drenaj sistemleri Drenaj ve çıkış ağzı yeri etüdleri (hidrolojik, ekonomik, topoğrafik, hidrojeolojik, jeolojik v.b.)

KAYNAK KİTAPLAR* TARIMSAL YAPILAR SULAMA SULAMA SUYU KALİTESİ VE TUZLULUK KÜLTÜRTEKNİĞE GİRİŞ HİDROLİK HİDROLOJİ TOPRAK SU YAPILARI DRENAJ VE ARAZİ ISLAHI *Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları