İnternet

İnternet... dünya çapında bir bilgisayar ağı bilgi süper otoyolu (information super highway)

İnternet... istemci (client): İnternet’e bağlanmak için kullandığımız kişisel bilgisayarlar sunucu (server): İnternet üzerinde bilgi içeren bilgisayarlar

İnternet dünya çapında herkese açık bir haberleşme ağıdır. İnternet: Birbirlerine bağlı ağlardan oluşan küresel bir ağ İnternet, milyonlarca bilgisayarı birbirine bağlayarak dünya çapında iletişim yapma olanağı sağlayan uluslararası bir bilgisayar ağıdır. İnternet dünya çapında herkese açık bir haberleşme ağıdır. İnternet, merkezi bir otoriteden yoksun, kontrolsüz bir ağdır. 2 2

İnternet’e Bağlanma (1) Kişisel Bilgisayarınız 33.6 Kbps dial-up Octal omurga (155 Mbps) İnternet Servis Sağlayıcısı T1 hattı ulaşımı (1.544 Mbps) 3 3

İnternet’e Bağlanma (2) Bireysel İnternet servisi veren kuruluşlara “İnternet Servis Sağlayıcıları” (İSS) denir. İnternet’e bağlanmak için bilgisayar donanımına ve yazılımına ve ayrıca bir telefon hattına sahip olmak gerekir. Bunun yanında ayrıca bir İnternet Servis Sağlayıcısı (ISS) gereklidir. Bilgisayar+Modem+İletişim Yazılımı+Telefon Hattı => İSS => Dünya

İnternet Servis Sağlayıcısı Bir İnternet Servis Sağlayıcısı (İSS) Seçme İnternet Servis Sağlayıcısı 1 Numara Kurma ücreti Müşteri hizmetleri Saatlik Ücretler Aylık Ücret Aylık Sabit Ücret 14 16

İnternet’in posta servisi İnternet’in çoklu ortam bölümü İnternet’i Tanıma (İnternet Kaynakları) E-Posta İnternet’in posta servisi IRC FTP Telnet Gopher Web (World Wide Web) İnternet’in çoklu ortam bölümü 4 4

Elektronik posta... İnternet’e bağlı bilgisayarlar arasında mesaj alışverişine olanak tanır

İnternet Servisleri: E-Posta (1) E-posta (e-mail), İnternet’in posta sistemidir. E-posta, bireylerin bilgisayar ağına bağlantısını sağlayan bir araçtır. Bu sistem, bireylerin bir veya birden fazla alıcıya mesaj yollayabilmelerine olanak verir. Günümüzde modern e-posta servisleri e-posta mesajlarına ses, video ve grafiklerin eklenmesine olanak vermektedirler. E-postanın işleyişi normal postanın işleyişiyle bir paralellik taşır. Bireyler başkalarına, onların e-posta adreslerini kullanarak mesaj yollarlar. Mesaj alan bireyler de mesajı yollayan bireyin adresine yanıt yollarlar.

İnternet Servisleri: E-Posta (2) E-postanın üstünlükleri: En açık avantajı hızlılığıdır. Normal posta ile bir mesaj yollama işi günler alabilir. E-posta ile ise dünyanın öbür ucuna yollanan bir mesaj bir kaç dakika veya saniye içinde yerine ulaşabilir. E-postanın bir başka avantajı da kullanıcının e-postayı kullanarak veritabanlarına ve dosya arşivlerine/kütüphanelerine ulaşabilmesidir. E-postanın telefona da üstünlüğü vardır. Birine bir mesaj yollanmak istendiği zaman, gönderici mesaj yollama işini kendisine uygun olan bir zamanda yapar ve alıcı da mesajı kendisine uygun olan bir zamanda okur ve yanıtlar. E-posta, sistemin geneli için yapılan genel harcamalar göz önüne alınmazsa ücretsizdir.

E-Posta: Herkesin kendine özgü bir adresi ve posta kutusu vardır sadi@hacettepe.edu.tr destek@ibm.com.tr İnternet president@whitehouse.gov tuketici@hurriyet.com.tr cankaya@tccb.gov.tr

World Wide Web (WWW)... İnternet üzerinde bilgi erişimi için kullanılır.

World Wide Web (WWW, Web, W3): Grafik Arayüzü Web İnternet’in çoklu-ortam bölümüdür. İnternet’in bu bölümünde metinlerin yanında grafikler, hareketli resimler, sesler, video ve film klipleri, çeşitli canlandırmalar, yazılım programları vb. şeyleri gözlemek mümkündür. NASA Web Tarayıcıları

Web sayfaları/siteleri... resmi kurumlara ait sayfalar müzelere ait sayfalar okullara ait sayfalar kütüphanelere ait sayfalar danışma kaynaklarına ait sayfalar uluslararası kurumlara ait sayfalar

İnternet’te Adresler İnternet’te herkesin kendine özgü bir adresi vardır. Adresler hiyerarşik bir yapıya sahiptir (özelden genele doğru gider) ve adresin yapısı, servisin ne tür bir servis olduğunu ve hizmetin ne tür bir kuruluştan alındığını bildirir. İnternet adreslerinde her bölüm nokta işareti ile ayrılır. E-Posta sisteminde adreslerin yapısı aşağıdaki gibidir: <kullanıcı.kimliği@ana.sistemin.adresi.tür> Web’de adreslerin yapısı: Yöntem://servis.kurum.alanadı.tür/bilgidosyası Örnekler: http://www.hacettepe.edu.tr/ http://www.yok.gov.tr/

WWW... WWW’de bilgi, Web sayfaları üzerinde bulunur Bu Web sayfalarına erişmek için web tarayıcılar (web browser) kullanılır. Netscape İnternet Explorer Lynx

WWW... ana sayfa (home page): bir dizi Web sayfasının ilk sayfasıdır Web sitesi: web sayfalarının bir araya konması ile oluşur bağlantılar (hyperlinks): bir sayfadan başka sayfaya/siteye geçmemize olanak tanır

Web sayfaları... gezinme butonları sayfanın yaratıcısı ziyaretçi sayısı son güncelleme tarihi e-posta adresi arama motoru

WWW adresleri... URL (Universal Resource Locator) hatasız ve eksiksiz yazmamız gerekir büyük ve küçük harfler semboller (%, /, ~) boşluk ve nokta

WWW adresleri... .edu educational (eğitim kuruluşları-üniv.) .com commercial (ticari kuruluşlar) .gov governmental (kamu kuruluşları) .org nonprofit organizations (kâr amacı gütmeyen vakıflar, dernekler, sivil toplum örgütleri vb.) .mil military (askeri kuruluşlar) .k12 Kindergarten-12th Grade (İlköğretim okulları ve liseler)

WWW adresleri... http://www.hacettepe.edu.tr http://www.netmuseum.org http://www.ksc.nasa.gov/ksc.html http://duke.usask.ca/%7Escottp/free.html

WWW arama araçları... arama motorları ileri arama motorları İnternet rehberleri

Arama motorları... Web sayfalarını taramak için geliştirilmiş bilgisayar programlarıdır WWW’nin indeksleridir anahtar sözcüklerle taranır Boole bağlaçlarını kullanma olanağı tanır yakınlık belirteçleri kullanılabilir kesme işareti kullanma olanağı tanır

Arama motorları... kullanmaya karar vermeden önce tanımak gerekir her arama motorunun üzerinde kendisi ile ilgili bilgi vardır tips advanced search about how to search

Arama motorları ne zaman kullanılır? araştırma konusu net olduğu zaman birden fazla kavram ile tarama yapmak gerektiğinde

Arama motorlarını kullanmadan önce... kapsamı nedir? tarama özellikleri nedir? tarama sonuçlarını nasıl gösteriyor?

Arama motorları: AltaVista WebCrawler Excite Lycos InfoSeek Arabul Netbul

İleri arama motorları... Birden fazla arama motorunu aynı anda tarayıp sonuçların toplu listesini veren İnternet araçlarıdır.

İleri arama motorları... farklı arama motorları ile aynı taramayı tekrar tekrar yapmak zorunda kalmayız ayrı ayrı elde ettiğimiz listeleri birleştirmek zorunda kalmayız

İleri arama motorları: MetaCrawler SavySearch

MetaCrawler AltaVista Excite Infoseek Lycos WebCrawler Yahoo Thunderstone LookSmart The Mining Co.

İnternet rehberleri... Web sayfalarını konuya göre düzenleyen erişim araçlarıdır.

İnternet rehberleri... kullanıcılar başlıkları seçerek alt başlıklara ve sonuçta web sayfalarına erişirler uzmanlar tarafından hazırlanır kapsamları ve özellikleri hakkında bilgi içerirler konu hakkında fazla bilgimiz olmadığı durumlarda kullanılmaları uygundur

İnternet rehberleri: Yahoo

Web kaynaklarının değerlendirilmesi... doğruluk güvenirlik tarafsızlık güncellik kapsam

Doğruluk... bilgiler doğru mu? tutarlı mı, çelişki var mı? inandırıcı mı, şaşırtıcı mı? bilginin kaynağı belli mi? yazım ve gramer hataları içeriyor mu?

Güvenirlik... yazar belli mi? yazar tanınmış mı? bağlantı adresi var mı? URL uzantısı nedir?

Tarafsızlık... objektif mi? taraf tutuyorsa bu açık mı? gerçekleri mi, görüşleri mi aktarıyor?

Güncellik... güncel mi? tarih var mı? Ne tarihi? en son ne zaman güncelleştirilmiş? güncelliği amaca uygun mu?

Kapsam... kapsamı nedir? amacı belli mi? kapsam amaca uygun mu? konumuzla ilgili mi?

Web kaynaklarının değerlendirilmesi... şüpheci olalım soru soralım

IRC: Bütün Dünya İle Etkileşimli (İnteraktif) İletişim > Türkiye’de Bilgisayar Destekli Eğitimin Durumu. > Eğitimde Yeni Yapılanma? > Yaz tatili ile ilgili planlarımız? 12 12

Real Audio: Geçmişi ve Geleceği Dinlemek İnternet CD - Depo Sunucusu 12 13

İnternet Telefonu: Bütün Dünya İle İletişim 12 14

Tartışma Listeleri Tartışma listeleri belli konuların tartışıldığı ortamlardır. Tartışma listelerinin isimleri ve adresleri vardır ve listeler belli tür makinalarda yer almaktadırlar. Bu makinalara “listserv” (veya listprotocol) denilmektedir. Bir tartışma listesine yollanan mesajlar bir sunucu bilgisayar aracılığıyla çoğaltılarak listeye üye olan herkesin posta kutusuna gönderilmektedir. . İlgi duyulan bir konuyla ilgili olarak kurulan bir tartışma listesine üye olunarak dünyanın değişik yerlerinde o ilgi alanında çalışanların (meslektaşların) ya da ilgili diğer kişilerin fikirlerini öğrenmek ve bu arada kendi düşüncelerimizi de onlarla paylaşmak mümkün olabilmektedir.

USENET: Ortak İlgi Alanlarının Buluştuğu Yer alt.magic rec.sport.weightlifting sci.chem clari.news.education clari.news.usa.gov.misc soc.culture.turkish 6 6

Telnet... İnternet’e bağlı bir bilgisayarı kendi kişisel bilgisayarımız aracılığı ile uzaktan kullanmamıza olanak tanır

Telnet: Uzaktaki Bilgisayara Bağlanma Kişisel Bilgisayarınız Octal omurga (155 Mbps) Uzaktaki Bilgisayar 33.6 Kbps çevirmeli arama İnternet Servis Sağlayıcısı(ları) T1 hattı ulaşımı (1.544 Mbps) Telnet, bir kullanıcının İnternet üzerinden başka bir bilgisayara (oradaymış gibi) bağlanmasına olanak veren bir sistemdir.

Dosya Transfer Protokolü (FTP) : Dosya Yükleme/İndirme Dosya aktarımı (FTP) iki bilgisayar arasında dosya aktarımına olanak sağlayan bir sistemdir. Nüfus Sayımı 7 7

İnternet Servisleri: Gopher (1) Gopher, hiyerarşik bir menü yapısına sahip, İnternet’teki değişik bilgisayarlarda bulunan dizinleri ve dosyaları gösteren ve kullanıma sunan metin-tabanlı bir sistemdir.

İnternet Servisleri: Gopher (2) Gopher, hiyerarşili menü sistemine dayanan bir bilgi bankasıdır.