Kaynaştırma eğitimi Bireyselleştirilmiş Eğitim Programının Geliştirilmesi ve Uygulanması
Kaynaştırma eğitimi Bireyselleştirilmiş Eğitim Programının Geliştirilmesi ve Uygulanması
Kaynaştırma nedir? Engelli bireylerin engelli olmayan bireylerle eğitsel ve sosyal olarak bütünleşmesini sağlama işlemidir. Her insanda olduğu gibi özel eğitime muhtaç bireyde sevilmek,takdir edilmek, beğenilmek,değer görmek ve kimseye bağımlı olmadan yaşamak ister.
Bu onların en doğal hakkı olduğu gibi, toplumsal bütünlüğün ve kalkınmanın temelidir. Özel eğitime ihtiyacı olan bireylere verilen eğitimin niteliğine kadar iyi olursa olsun sonuçta onu, içinde yaşadığı toplumunbir üyesi haline getirmiyor ve kabul görmesini sağlamıyorsa verilen eğitim işe yaramayacaktır.
Bu nedenle kaynaştırma eğitimi her türdeki özel eğitime ihtiyacı olan bireyin devam ettiği okullarda bir hizmet alanı olarak görülmesini ve bazı tedbirlerin alınmasını gerektirmektedir.
Kaynaştırmanın Amacı Çocuğu normal hale getirmek değil, Onun ilgi ve yeteneklerini en iyi şekilde kullanmasını sağlamak, Toplum içinde yaşabilmesini kolaylaştırmaktır.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN İLKELERİ Özel eğitime ihtiyacı olan bireyin akranlarıyla aynı kurumda eğitim görme hakkı vardır. Kaynaştırma özel ve genel eğitimin bir parçasıdır. Hizmetler yetersizliğe göre değil, eğitim ihtiyaçlarına göre planlanır.
Karar verme süreci aile-okul-eğitsel tanılama sürecine göre gerçekleşir. Kaynaştırmaya erken yaşta başlamak esastır. Kaynaştırmada bireysel farklılıklar esastır. Duyu kalıntısından yararlanmak esastır. Gönüllülük,sevgi,sabır,gayret gerekmektedir. Eğitim normal insanlarla ve doğal ortamlarda verilmelidir. Eğitim, bireyi toplumun bir parçası haline getirmeyi amaçlar.
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNİN YARARLARI özel eğitime ihtiyacı olan bireylere, Normal gelişen çocuklara, Ailelere, Öğretmenlere yararları vardır.
Özel Eğitime İhtiyacı Olan Bireylere Yararları BEP aracılığı ile kapasite ve öğrenme hızına göre eğitim alır. Kendine güven, takdir edilme, işe yarama,cesaret,sorumluluk gibi sosyal değerleri gelişir. Özelliklerine uygun ortamdan dolayı uyum ve başarısı artacaktır.
Normal gelişen öğrencilerle birlikte çalışmaları daha büyük başarılar için kendilerinde istek ve cesaret uyandırır. Eğitim ortamlarına ek olarak aile eğitimi,sosyal,kültürel ve serbest zaman etkinlikleri sayesinde öğrenmeleri gelişir.
Normal Çocuklara Yararları Farklı gelişen bireye karşı kabul,hoşgörü,yardımlaşma,demokrasi ve ahlaki anlayışları gelişir. Bireysel farklılıkları doğal karşılar ve saygı gösterir. Kendi yetersizliklerini görme,bunları kabul etme ve giderme davranışları gelişir.
Farklı gelişenlerle birlikte yaşamayı öğrenir. Liderlik,model olma ve sorumluluk duygusu gelişir.
Ailelere Yararları Çocuk üzerindeki beklentileri çocuklarının kapasiteleriyle uygunluk göstermeye başlar. Okula bakış açıları değişir. Çocukların ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda daha sağlıklı bilgi edinirler.
Aile içi çatışmalar azalır ve aile sağlığı artar. Çocuklarına nasıl yardım edecekleri konusunda yeni yollar öğrenirler.
Öğretmenlere Yararları Şartsız kabul,sabır,hoşgörü,bireysel özelliklere saygı davranışları gelişir. BEP hazırlama ve uygulamada daha başarılı olurlar. Kaynaştırma öğrencisi ile yapılan çalışmalar sayesinde öğretim becerileri gelişecek ve deneyimleri artacaktır.
Kaynaştırma Eğitiminde Görev Alacak Personelde Bulunması Gereken Özellikler Yeniliklere ve değişmeye açık olmalı, İnsanları önyargısız kabul gösterici olmalı, Tarafsız ve objektif olmalı, Tutarlı,kararlı,dengeli kişilik yapısına sahip olmalı, Özel eğitim alanını öğrenmeye ve öğretmeye hazır ve istekli olmalı,
Sabırlı,sakin,sevgi dolu olmalı, İnsan sevgisi ve insana değer verici olmalı, Empatik bir anlayışa sahip olmalı, Görev aldığı kurumun amaç ve ilkeleriyle bağdaşım içinde olmalı, İşbirliğini seven kişi olmalı….
özetle
KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİNE YÖNELİK HAZIRLIK ÇALIŞMALARI Öğretmeni hazırlama Engelli öğrenciyi hazırlama Diğer öğrencileri hazırlama Aile ve yakın çevreyi hazırlama Okul yönetimini hazırlama Eğitim ortamını hazırlama Eğitim programını hazırlama
Öğretmeni Hazırlama Aile, okul ve çevreyle sürekli işbirliği içinde olun, Yalnız değilsiniz, Öğretmenler,kaynaştırma uygulamasının en önemli öğesi sizsiniz, Özür türleri ve özellikleri hakkında bilgi edinin.
Engelli Öğrenciyi Hazırlama Öğrenciye kendinden beklenen davranışı söyleyin, Bu tür çocuklar için gerekli araç-gereçleri temin edin, Karşılaşabileceği sorunlarla ilgili konuşun, Öğrencinin sağlık durumu ile ilgili bilgi edinin.
Diğer Öğrencileri Hazırlama Özürlü çocuklar hakkında bilgilendirme, Kendilerini özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin yerine koyma çalışmaları yapmak, Olumlu tutum,anlayış ve davranış geliştirme çalışmaları yapılmalı.
Aileyi Ve Yakın Çevreyi Hazırlama Ailelerle düzenli toplantılar yapmak, Ailelere bilgilendirici konuşmalar,seminerler düzenlemek, Her aşamada aileyi de işe katmak, Çocuğundaki gelişmeyi aileyle paylaşmak.
Okul Yönetimini Hazırlama Okul yönetimini kaynaştırmanın gereğine ve önemine inandırma, Kaynaştırma öğrencisine yönelik tutumun olumlu olmasını sağlama, Okul yönetiminin özel eğitim personeliyle olan işbirlikçi tutumu, diğer öğretmenler ve okul personeline model olacak ve onları olumlu yönde etkileyecektir.
Eğitim Ortamını Hazırlama Ortam çocukların kolay hareket edebileceği şekilde olmalıdır. Sınıf mevcutları sınırlı tutulmalıdır. Öğrenci sınıf ortamında en uygun yere oturtulmalıdır. Sınıfta çocuğun engeline uygun araç gereç bulunmalıdır.
KAYNAŞTIRMA EĞTİMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Öğrencinin yetersiz yönleri kadar yeterli yönleri de bilinmelidir, Eğitim okulda olduğu kadar okul dışı ortamlarda da devam ettirilmeye çalışılmalıdır, Çocuklara başarabilecekleri görevler verilmeli,başarılar ödüllendirilmelidir.
Çocuğun güvenini, kişiliğini, ilgisini sarsacak sözlerden kaçınılmalı, Çocuğu normal hale getirmek değil de yeteneklerini en iyi şekilde kullanmalarını sağlamak en önemli hedef olmalıdır. Yapılan etkinlikler bireyin duyu kalıntısına hitap edecek şekilde planlanmalıdır. Ders konularının analizleri yapılmalı,konular parçalara ayrılmalıdır. Sosyal,kültürel,iş ve meslek eğitimi çalışmalarına ağırlık verilmelidir.
Her aşamada çocuklar güdülenmeli ve teşvik edilmelidir. Yetersizlik ne olursa olsun bireyi olduğu gibi kabul etmek esas alınmalıdır. Çalışmalarda çevrenin ve ailenin desteği alınmalıdır. Öğrencinin öğrenciye destek vermesine izin verilmelidir. Etkinlikler sonucunda çocuğa geri bildirimler verilmeli,geldiği durum hakkında bilgiler verilmelidir.
Her kaynaştırma öğrencisi için ayrı BEP hazırlanmalıdır. En iyi öğretim bireyselleştirmeden toplumsallaştırmaya, somuttan soyuta,bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa doğru giden yoldur. Öğretmenlerin öğrenciye sunacakları bilgi alanlarını bu eğitim ilkelerine göre düzenlemeleri yararlı olacaktır.
En iyi öğrenilen şeyler kendi kendine yaparak ve yaşayarak öğrenme durumuyla ortaya çıkar. Öğretmen bu yöntemi tüm etkinliklerin temeline almalıdır. Yaşantı, dramatize, gösteri yöntemlerinin kullanılmasına özen göstermelidir. Öğretim etkinliklerinde görsel-işitsel materyaller kullanılması uygun olur. Çünkü öğrenme işlemine katılan duyu organlarının sayısı ne kadar çoksa öğrenme o kadar iyi, unutma o kadar geç olacaktır.
Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve olgunluk düzeyleri ve bazı özellikleri dikkate alınarak en uygun pekiştireçler seçilmeli ve bunlar başarıyı ödüllendirici olarak kullanılmalıdır. Olumsuz davranışlardan çok olumlu olumlu davranışların, yetersizliklerden çok çocuğun yeterli yönlerinin görülüp pekiştirilmesi daha uygun bir yöntemdir.
BEP NASIL HAZIRLANIR? BEP süreci 7 temel aşamadan oluşur: BEP’i hazırlayacak ekibin oluşturulması, Çocuğun eğitsel performans düzeyinin belirtilmesi, Uygun eğitim ortamları ve bu ortamlarda sunulacak destek hizmetlerin belirlenmesi, Bireyselleştirilmiş eğitim programının hazırlanması, Uzun ve kısa dönemli amaçların belirlenmesi, Uygun öğretim materyalleri ve öğretim yöntemlerinin belirlenmesi, BEP’in uygulanması,izlenmesi ve değerlendirilmesi için sorumluların belirlenerek zaman çizelgesinin hazırlaması ve değerlendirme biçimine karar verilmesi, Aile onayı.
Bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi, okul/kurum müdürü veya görevlendireceği bir müdür yardımcısının başkanlığında; a) Bir gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen, b) Bir rehber öğretmen, c) Bir eğitim programları hazırlamakla görevlendirilen öğretmen,
ç) Öğrencinin sınıf öğretmeni, d) Öğrencinin dersini okutan ilgili alan öğretmenleri, e) Öğrencinin velisi, f) Öğrenci, olmak üzere bu kişilerden oluşur.
Başarının değerlendirilmesi MADDE 24-(1) Kaynaştırma yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde ilgili mevzuatın yanında aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
Bulunduğu okulun eğitim programını veya denkliği olan bir programı izleyen öğrencilerin başarıları, devam ettikleri okulun sınıf geçme ve sınavlarla ilgili hükümlerine göre değerlendirilir. Ancak, değerlendirmelerde öğrencilerin BEP’leri dikkate alınır.
Yazma güçlüğü olan öğrenciler ve özel öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin değerlendirilmesi sözlü, sözlü ifadede güçlük yaşayan öğrencilerin değerlendirilmesi ise yazılı olarak yapılır. Yazılı ve sözlü ifade etme becerilerinde yetersizliği olan bireyler ise davranışlarının gözlemlenmesi yoluyla değerlendirilir.
Yazılı sınavlar öğrencilerin yetersizlik türüne, eğitim performanslarına ve gelişim özelliklerine göre çeşitlendirilir. Sınavlar kısa cevaplı ve az sorulu olarak düzenlenir. Öğrenciler, yetersizliklerinden kaynaklanan güçlüklerini gidermek amacıyla sınavlarda uygun araç-gereç, cihaz ve yöntemlerden yararlandırılır. İhtiyacı olan bireyler için yazılı sınavlarda refakat etmek üzere bir öğretmen görevlendirilir.
Görme yetersizliği olan öğrencilerin yazılı sınavlarda Braille yazı olarak verdiği cevaplar sınavdan hemen sonra öğretmenin öğrenciye okutmasıyla değerlendirilir. Bu öğrenciler, çizimli ve şekilli sorulardan muaf tutulurlar. Az gören öğrenciler için sınav soruları kalın ve büyük puntolu hazırlanır.
İşitme yetersizliği olan öğrenciler ilköğretim ve ortaöğretimde, istekleri doğrultusunda yabancı dil programlarındaki bazı bilgi ve becerilerin öğretiminden veya dersin tamamından muaf tutulurlar. Zihinsel yetersizliği olan öğrenciler; dikkat, bellekte tutma ve hatırlama güçlükleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla değerlendirilirler.
Otistik bireyler ile duygusal ve davranış bozukluğu olan öğrencilerin değerlendirilmesi, iletişim özellikleri ile sosyal-duygusal hazır bulunuşlukları dikkate alınarak yapılır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan öğrencilerin değerlendirilmesi, bu öğrencilerin özellikleri dikkate alınarak daha sık aralıklarla ve kısa süreli sınavlarla yapılır.
Kas ve sinir sistemi bozukluklarına bağlı motor becerilerde yetersizliği olan öğrenciler motor beceri gerektiren derslerin uygulamalı bölümlerinden istekleri doğrultusunda muaf tutulurlar.
Öğrencilerin başarılarının değerlendirmesinde kullanılacak yöntem, teknik, ölçme araçları ve değerlendirme süresi, değerlendirme zamanı, değerlendirme aralıkları, değerlendirmeden sorumlu kişiler ve değerlendirmenin yapılacağı ortam, BEP geliştirme biriminin görüş ve önerileri doğrultusunda belirlenir.