TÜRKÇE DERSİ TAMLAMALAR

TAMLAMALAR A) SIFAT TAMLAMASI: Sıfatın olduğu her yerde sıfat tamlamsı vardır. Sıcak havalarda , soğuk su içmemelisin.

B) İSİM TAMLAMALARI: İsim tamlamalarında iki unsur vardır. Tamlayan da tamlanan da isimdir. isim / zamir ( ilgi hali eki ) isim / zamir( iyelik eki ) tamlayan (-ın/-in/-un/-ün) tamlanan (-ı/-i/-u/-ü) (-nın/-nin/-nun/-nin) (-sı/-si/-su/-sü)

1) Belirtili İsim Tamlaması: isim( ty eki ) + isim ( tn eki ) ty tn Bahçenin kapısı rüzgardan açılmış. ty tn Sevginin gücüne inanmak lazım. İstanbul’un havasına alışamadım. ty tn

2) Belirtisiz İsim Tamlaması: isim + isim ( tn eki ) ty tn Dönem ödevini bitirdin mi? ty tn Türkçe dersi çok zevklidir. ty tn Annem tarhana çorbası yapmıştı. ty tn

3) Takısız İsim Tamlaması: isim + isim al ty tn neye benzediği tilki adam aslan çocuk sırma saç kömür göz ty tn neden yapıldığı tahta kaşık elmas yüzük yün hırka taş duvar ty tn

4) Zincirleme İsim Tamlaması: ( + ) + ( ) Su sesinin nağmesi insana huzur veriyor. ty tn ( ) + ( + ) Bahçenin taş duvarı rüzgardan yıkılmıştı. ty tn

Özellikler: Cümle öğeleri bulunurken tamlamalar tek bir öğe olarak alınır. İsim tamlamalarında ty’la tn’nan yer değiştirebilir. Hala dilimdedir tuzu engin denizlerin. İsim tamlamalarında ty’la tn’nan arasına sözcük ya da sözcük grubu girebilir. İyi olacak hastanın doktor ayağına gelir. Ankara’nın adını yeni duyduğum semtleri var.

Özellikler: Zamirlerle isim tamlaması kurulabilir. Onun kardeşini daha önceden tanıyorum. Resimlerin hangisini beğendin? Bunların hepsini sen mi yaptın? -den /-dan ekiyle isim tamlaması kurulabilir. Sorulardan bazıları çok zordu. Adlaşmış sıfatlarla isim tamlaması kurulabilir. Zenginin malı züğürdün çenesini yorar.

Özellikler: İsim tamlamalarında ty şahıs zamiri olursa bazen ty bazen de tn düşebilir. Kardeşi dün yanıma geldi. ( onun kardeşi ) Bu kalem benimdi. ( benim kalemimdi ) Bir sıfat bir isim tamlamasını niteleyebilir. Soğuk kış gecelerinde bu evde kalıyordu.

Özellikler: İsim tamlaması bir ismi niteleyebilir. Gökyüzü kül rengi bulutlarla kaplıydı. Bir isim birden çok ismi tamlayabilir. Çocuğun annesi, babası bizi aradı. Birden çok isim bir ismi niteleyebilir. Patlamda evlerin, büroların camları kırıldı.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir isim tamlaması vardır? A) Kardeşimin böyle bir şey yapacağını sanmıyorum. B) Okulunun ne zaman açılacağını bile bilmiyordu. C) Arkadaşının kitabını bulamayınca çok üzüldü. D) Evinin düzenli olmasına özen gösterirdi.

Aşağıdakilerin hangisinde tamlayanı zamir olan bir isim tamlaması vardır? A) Senin geldiğini nasıl fark etmedik? B) Onun kardeşi bu köyde öğretmenmiş. C) Yolcuların hepsi şoföre yardım etti. D) Kapının önünde yaşlı bir adam duruyordu.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme ad tamlaması vardır? A) Filmdeki olaylar İsviçre sınırında geçiyor. B) Kitapları, türlerine göre ayırarak kitaplığa yerleştirdim. C) Gelecek yıl yaz tatilini Antalya’da geçireceğiz. D) Serüven romanlarının okuyucusu her yıl artıyor.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ad takımı arasına, tamlananın sıfatı girmiştir? A) Yeni aldığı güneş gözlüğünü kaybetmiş. B) Mavi çizgili gömleğinin düğmesi kopmuş. C) Ağacın pencereye değen dallarını kesmek gerekiyor. D) Türkçe kitabını yarın okula getirirsen iyi olur.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, birden fazla belirteni (tamlayanı) olan bir ad takımı kullanılmıştır? A) Havada resimleri bozulur çocukların. B) Çocukların çığlıkları ve ağlayışları duyulur. C) Yalnızlığın, sonsuzluğun çizgisi nerededir? D) Küçük, nazlı, rengarenk laleler açmış tepelerde.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, tamlananı tamlayandan önce söylenmiş bir belirtili isim tamlaması kullanılmıştır? A) Beni, sokağımıza dönen eski, tahta köprüden geçirin. B) Müjdeye koşsun komşu çocukları evimize. C) Sımsıcak tarhana çorbasının içimiyle başlasın sabah. D) Kağıtlarla camlarını örteyim pencerelerin.

A) Denize dökülenlere canavarlar saldırıyor paslı dişleriyle. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisi, ad tamlamasının sıfatı olarak kullanılmıştır? A) Denize dökülenlere canavarlar saldırıyor paslı dişleriyle. B) Her pencereden bir kahkaha, konuşmalar geliyordu. C) Kavun, karpuz kabukları, ölü balıklar kıyıya vurmuş. D) Eski bir kırmızı çocuk hırkası suda sallanıp duruyor.

Aşağıdakilerin hangisinde isim tamlaması bir ismi nitelemiştir? A) Siyah bir not defteri almış kendine. B) Üzerinde gök mavisi bir kazak vardı. C) Çocukça davranışlarıyla ev halkını bıktırdı. D) Yazı tahtası biraz yukarıda kalıyor.

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı adlaşmış sıfat olan bir isim tamlaması kullanılmıştır? A) Adamın iyisi iş başında belli olur. B) Bir elin nesi var, iki elin sesi var. C) Alma mazlumun ahını, çıkar aheste aheste. D) Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı var.