ZEYNEP HATUN ÜNAL MAÇ ANADOLU LİSESİ ERGENLİK DÖNEMİ ZEYNEP HATUN ÜNAL MAÇ ANADOLU LİSESİ

ERGENLİK ; Buluğ çağı Genç kızlık Delikanlılık Gençlik çağı olarak da bilinmektedir.

Ergenlik Hızlı büyüme ve gelişmenin olduğu, Kız-erkek cinsel özelliklerinin belirlendiği ilk gençlik dönemini kapsar ERGENLİK yaşamın ilk iki yılı dışında, büyüme ve olgunlaşmayla ilgili en yoğun değişimlerin yaşandığı bir gelişme dönemidir.

Ergenlik Dönemi Nasıl Başlar? Endokrin bezlerinin damarlara hormon salgılamasıyla birlikte ergenlik dönemi biyolojik olarak başlar, Kandaki hormonlar erinlik süreci olarak bilinen bedensel ve cinsel değişimleri başlatır ergenlik dönemi, fizyolojik değişikliklerin ortaya çıktığı erinlik dönemi ile başlar.

Erinlik dönemi: Ergenliğe bir temel hazırlayan, İnsanın cinsiyet yeteneklerini kazandığı, Bir yönden çocukluk, diğer yönden ergenlikle çakışan, Kısa ve çabuk bir değişme dönemidir

ERGENLİK, ÖNCELİKLE BİR FİZYOLOJİK DEĞİŞİM DÖNEMİDİR. BU DEĞİŞİM; DUYGUSAL, SOSYAL VE ZİHİNSEL OLGUNLUĞA ELVERİŞLİ BİR TEMEL HAZIRLAR..

Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olan ergenlik 12-21 yaşlarını kapsar ERGENLİK DÖNEMİNDE FİZİKSEL GELİŞİMİN İKİ BOYUTU BULUNMAKTADIR: 1. CİNSEL GELİŞİM 2. BEDENSEL GELİŞİM

1. CİNSEL GELİŞİM: HORMONLAR Hormonlar, ergenlik döneminde bedensel ve cinsel gelişmeyi başlatırlar Beynin hipotalamus bölgesinden gelen uyarılarla hipofiz bezi hormonlar salgılamaya başlar Hipofiz bezinden gelen uyarılar doğrultusunda cinsiyet bezleri ve adrenal bez korteksi aktif hale gelir

Cinsiyet Hormonları: Östrojen Ve progesteron (Kadın cinsiyet hormonları) Testesteron (Erkek cinsiyet hormonu )

Ergenin Fiziksel Değişiminde Hormonların Rolü: Östrojen hormonu kızlarda göğüslerin büyümesi, tüylenme ve kilo artışını etkiler. Progesteron hormonu yumurtalıklarda hücre yenilenmesini sağlar.

Ergenlik döneminde bir genç kız anne olabilir, ancak bebeğine gerçek anlamda annelik yapacak bilgi birikimi, olgunluk ve ekonomik özgürlüğe sahip değildir.

2. BEDENSEL GELİŞİM: Boy gelişimi Boy uzaması, özellikle 11-16 yaşlarında hızlanır. Daha sonra yavaşlayarak 18-20 yaşlarına kadar sürer. Büyüme: Bedende büyüme tüm organlarda değişik hızla gerçekleşir. Önce eller ve ayaklar büyür. Yüzde önce burun ve çene büyür. Kalçalar omuzlardan önce büyür. Kızlar da kalçalar, erkeklerde omuzlar genişler.

BÜYÜMEDE CİNSİYET FAKTÖRÜ: Erkekler ve kızlar için büyüme farklı zamanlarda başlamaktadır. Ortalama olarak kızlar büyümeye erkeklerden 2 yıl önce başlarlar ve büyüme sürecini erklerden daha önce tamamlarlar. Boyun uzamasıyla birlikte ağırlık da artar. Yaklaşık 14 yaşlarına kadar kızlar erkeklerden daha fazla kilo alırlar. Daha sonra erkekler kızları geçer

Beden şekli ve oranları: Çocukluk döneminde erkek ve kızların bedenlerinde şekil açısından çok az fark varken, ergenlik döneminde bu farklılıkların giderek arttığı görülür. Ergenlik döneminde erkeklerin bacakları düz, kalçaları dar, omuzları geniştir. Kızların bacakları eğimli, kalçaları geniş, omuzları dardır

Büyümeye bağlı sorunlar: Ergenlik dönemi öncesinde uzamaya başlayan kol ve bacaklar ergenin vücudunda bir orantısızlık yaratır. Erinlik döneminde vücudunda meydana gelen büyümeye uyum sağlamaya çalışan ergenin davranışlarında sakarlıklar görülür. Çünkü büyümesini sürdüren ergenin davranışları kendi kontrolünden çıkmıştır

Kilo ile ilişkili sorunlar: Kilo kaybı (aneroksiya nevroza) Dış görünüşleriyle aşırı ilgili olan ergenler, şişmanlamaktan kaygılandıkları için yemeyi reddetme veya aldıkları herhangi bir besini kusma eğilimine girişebilmektedir. Aşırı şişmanlık (obezite) Ergenlerin en sevdikleri yiyeceklerin yüksek kalorili yiyecekler olması onların aşırı kilo alma riskini arttırmaktadır

Hormonlarla ilişkili sorunlar Aşırı terleme, Deride yağlanma, Vücut ve yüzde sivilcelenme görülür. Bu da ergenin bedeninden memnuniyetsizlik duymasına yol açar

Ergenlik Döneminde Temizlik Ter ve yağ bezlerinin hızlı çalışması sebebiyle ergenler sık sık duş almaya ihtiyaç duyarlar. Tüylenme, vücutta meydana gelen kötü kokular ve vücut temizliğine özen göstermeleri önemlidir. Ergenlerin kendilerine özel temizlik malzemeleri olmalıdır.

Kızlara özel değişimler Ergenlik dönenimde genç kızlarda öncelikle göğüsler belirginleşir. Daha sonra cinsel bölgelerde kıllanmalar oluşur, ve en son olarak da adet görülmeye başlanır.

Ergenlikte Göğüslerin Büyümesi Kızların çoğunda ergenlik dönemi göğüslerin büyümesi ile başlar. Göğüslerin büyüdüğünü genelde meme uçlarının birisinin veya her ikisinin üzerinde küçük ve hassas bir kabarıklık meydana gelmesi ile fark edilir. Bu kabarıklık birkaç yıl içinde giderek büyüyecektir. İlk başta bir göğüs asimetrik yani diğerinden daha büyük olabilir ve bu durum bazen göğüsler son şeklini alıncaya kadar sürebilir.

Ergenlikte Kılların Oluşumu Ergenlikle birlikte koltuk altında ve cinsel bölgelerde yumuşak kıllar görünmeye başlayacaktır. Bu kıllar zaman içinde sık ve kıvrımlı bir şekle girecektir. Cinsel bölgelerdeki kıllanmalar ile birlikte kol altlarında ve bacakların üzerinde de kıllar görünecektir. Vücutta görülen bu kıllar; ağda, epilasyon, ıslak traş ve tüy dökücü kremler kullanılarak temizlenmelidir. Bu durum vücut temizliği açısından önemlidir.

REGL DÖNEMİ (Adet Görme) İlk adet görme kız çocuklarının gelişimi sırasında üreme çağına geçişin bir işareti olarak kabul edilir. Kızların çoğu 9-16 yaşları arasındayken ilk adet kanamasını yaşarlar. Adet kanamaları aylık periyotlar şeklinde gerçekleşir.Ergenliğe yeni geçmiş olan bir kızda adetler düzenli olmayabilir. araları oldukça uzun veya kısa olabilir. Yumurtlamanın tam olmamasından kaynaklanan bu adet düzensizlikleri 16 yaşına kadar devam edebilir; bu durumlar normal kabul edilir ve genellikle tedaviye gerek yoktur. Ergenlik döneminde çok miktarda, uzun ve sık adet görmeler kişilerde kansızlığa (anemi) sebebiyet verebilir ve bu durumda ise kısa süreli ilaç tedavileri uygulanabilir. Onun haricindeki düzensiz adet görmelerde hormon tedavilerine gerek bulunmamaktadır.

Adet Düzensizlikleri Adet kanamalarının 21 günden daha sık aralıklarla olması Adet kanamalarının 35 günden daha uzun aralıklarla olması Kanamaların 1 günden kısa ya da 7 günden uzun sürmesi İki adet arasında çeşitli kanamalar olması Adet kanamalarının aşırı miktarda olması Menopoz: Âdetin artık görülmediği döneme verilen isim’dir

ERGENLİKTE GÖRÜLEN HASTALIKLAR Alt ve üst genital sistem enfeksiyonları İleri derecede zayıflama / Kilo alma Spora bağlı adet düzensizlikleri Erken adet görme, hiç görmeme, aşırı adet kanaması, düzensiz adet kanaması, seyrek veya sık adet görme, ağrılı adet ve adetten önceki gerginlik hali Aşırı tüylenme Göğüslerde gelişim bozukluğu Gebelik / Doğum kontrolü AIDS ve cinsel temasla geçen hastalıklar Uyuşturucu bağımlılığı Cinsel taciz Kasık ağrısı Adneksial kitle

ERGENLİKTE KARŞILAŞILAN RUHSAL VE BEDENSEL SORUNLAR İÇİN BAŞVURULACAK YERLER 1. Basamak: Okulda; - Okul doktoru, - Özel eğitimli hemşire, - Rehber öğretmen. 2. Basamak: Bu amaca göre düzenlenmiş; - AÇSAP merkezleri, - Tüm hastanelerin poliklinikleri. 3. Basamak: Adolesan Jinekoloji Klinikleri - Üniversite, Eğitim ve Araştırma hastaneleri - Çocuk Psikiyatristi ve Psikiyatri Poliklinikleri

Sakınmam gereken tehlikeler (alkol, sigara, uyuşturucu, sorumsuz cinsel ilişki, şiddet) Hedeflerim (eğitim, kariyer, yaşam kalitesi) Kendime karşı sorumluluklarım Yeteneklerim ve becerilerim Değer ve yaklaşımlarım (tutumlarım) Cinsellikle ilgili bilgilerim ve gereksinimlerim Duygusal gereksinimlerim (sevgi, ilgi, empati) Fiziksel gereksinimlerim (beslenme, barınma, hareketlilik BEN - BEN - BEN - Toplumsal gereksinimlerim (Ev ve okuldaki ilişkilerim)

Ergenlik dönemi genel itibariyle kendinizi yalnız, umutsuz, özgüveni düşük ve sıkıntılı hissettiğiniz bir dönemdir. Bunlar bedensel, hormonsal ve ruhsal değişimin beraberinde getirdiği bir sonuçtur.Bu durumun normal ve geçici bir süreç olduğunu sizinle birlikte tüm akranlarınızda yaşandığını düşünerek kendinizi endişelerden uzak tutmaya çalışın.