Nükleik Asid Metabolizması Prof.Dr.Tülay Akçay

A Ş T Ş P P Ş G S Ş P P Ş T A Ş P P S G Ş Ş A+G=T+S

Nükleotidlerin Metabolizması -Pürin nükleotid’lerinin yapım ve yıkımı -Primidin nükleotid’lerinin yapım ve yıkımı -Nükleotid metabolizması ile ilgili bozukluklar

Pürin Nükleotid’lerinin Biyosentezi De nova Sentez Endojen pürin sentezinde kullanılan maddeler; -Karbon kaynağı olanlar: Glisin, Format, Karbondioksit -Azot kaynağı olanlar: Glisin, Glutamin, Aspartik asid CO2’den Glisin’den 7 6 N C Aspartat’dan 5 N C 1 C Format’dan (N 10 –formil tetrahidrofolat) 8 C C 2 4 Format’dan N N 9 3 Glutamin’den

Riboz-5-fosfat PRPP 5-fosforibozilamin IMP AMP GMP ADP GDP ATP GTP Denova pürin nükleotid Sentezinin düzenlenmesi Riboz-5-fosfat PRPP 5-fosforibozilamin IMP AMP GMP ADP GDP ATP GTP 1 2 1 PRPP sentetaz 2 PRPP amidotransferaz

A) PRPP sentetaz B)PRPP amidotransferaz

Nükleotidler, sadece RNA ve DNA nın önemli yapı birimleri değildir, biyokimyada bir çok anahtar biomoleküllerin yapısına da girerler. NAD,FAD ve Koenzim A, ATP den sentezlenir

Pürin Nükleotidlerinin Katabolizması AMP GMP H2O H2O Nükleotidaz Pi Nükleotidaz Pi Adenozin Guanozin Adenozin H2O Nükleozid Pi Deaminaz NH3 Fosforilaz Riboz-1-P İnozin Guanin Nükleozid P Guanaz H2O Fosforilaz Riboz-1-P NH3 H2O + O2 H2O2 H2O + O2 H2O2 Hipoksantin Ksantin Ürik asid (keto şekli) Ksantin Oksidaz (enol şekli) Ksan.Oks. İnozin: Hipoksantin + Riboz Kanda normal ürik asid miktarı: 2-7 mg/dl (Kadında; 2.2-6.0 mg/dl Erkekte; 3.5-7.2 mg/dl) nükleozidaz nükleozidaz

Dokularda Ürik Asid Birikimi Sonucu Gut Oluşur Gut hastalığı vücut sıvılarında, ürik asid düzeylerinin normalin üzerine çıkması ile oluşur (nomal düzey 2- 7.0 mgdl) Ürik asid ve onun kristalleri suda az çözünürler üratın aşırı birikimleri, iğne şeklinde ürat kristallerinin çökelmesinineneden olur kristaller sıklıkla yumuşak dokuda toplanır.

Pürin Nükleotidleri Metabolizma Bozuklukları I. Ürik asid düzeyi ile ilgili bozukluklar II. Adenozin deaminaz (ADA), yetersizliği ile ilgili bozukluklar III.Nükleozid fosforilaz yetersizliği ile ilgili bozukluklar

Primidin Metabolizması

:

Pirimidin Metabolizmasının Bozuklukları Tip I : orotat fosforibozil transferaz ve orotidilat dekarboksilaz eksikliği; idrarla orotik asit atılmakta, gelişmede gerilik ve anemi görülmektedir. Oral yolla üridin verilerek tedavi edilir. Tip II : orotidilat dekarboksilaz eksikliği;idrarla orotik asid atılır, üridin verilmesi karbomoil fosfat sentetaz II üzerine geri beslenme, inhibisyon yapmakta ve orotik asid oluşumu azalmaktadır.