Orhun abideleri / göktürk yazıtları GÖKTÜRK DÖNEMİ Orhun abideleri / göktürk yazıtları Türkçenin yazılı en eski kaynağı. Türk adının,Türk milletinin isminin geçtiği ilk Türkçe metin. Tarihe ışık tutan önemli belgelerdir.Bir Hakanın halkına hesap vermesi ,halkın devlete millete görevlerini hatırlatması,düşmanın entrikalarına nasıl karşılık verileceğinden söz edilmesi açısından önemlidir.
kültigin
UYGUR DÖNEMİ Budizmin esaslarını anlatır.10.yy
Irk bitig 9.Yy a ait FAL KİTABI
Sekiz Yükmek, (Sekiz Tomar, Sekiz Yığın) Uygurlar arasında yayılmış olan Budizm dini öğreti, düşünce veya inancını başkalarına tanıtmak, benimsetmek ve yaymak amacı ile yazılmış bir eserdir.
KARAHANLI DÖNEMİ KUTADGU BİLİG Aruz vezniyle yazılan ilk türkçe eser Edebiyatımızdaki ilk mesnevi Didaktik bir eser Eserde ADALET/BAHT(DEVLET)/AKIL/AKIBET i temsil eden dört sembolik kişi var .Bunlarla idarecilerin,devlet adamlarının taşımaları gereken ideal özellikleri anlatmış Edebiyatımızda ilk siyasetname örneğidir.
Divânu Lügati't-Türk
Kutadgu Bilig (Günümüz Türkçesi ile: Mutluluk Veren Bilgi ya da Devlet Olma Bilgisi) , 11. yüzyıl Karahanlı Uygur Türklerinden Yusuf Has Hacib‘in eseri
Divânu Lügati't-Türk Türkçe - Arapça bir sözlüktür. Türkçenin bilinen en eski sözlüğü Türkçenin ilk sözlüğü, antolojisi, ansiklopedisi ve dil bilgisi kitabıdır. Araplara Türkçe öğretmek, Türkçenin yaygınlığını göstermek için yazılmıştır. 1072 yılında Kaşgarlı Mahmut
ATABETÜL HAKAYIK Gerçeklerin Eşiği Öğüt ve ahlak kitabıdır/didaktiktir. 12.Yy Edip Ahmet Yükneki Cömertlik ilim doğruluk gibi konular işlenmiş.Ayet ,hadis,islamın genel ilkelerine rastlanır.
Ahmet Yesevi 12.yy Divan-ı Hikmet Tekke edebiyatının ilk yapıtı Didaktik şiir kitabı / sade bir halk türkçesiyle yazılmıştır.