OKULDA STRATEJİK PLANLAMA MEB Ercan EROĞLU Yalova-2006

OKULDA STRATEJİK PLANLAMA Stratejik planlama, bir örgütün ne olduğu, ne yaptığı ve bunu niçin yaptığını şekillendirmek ve buna rehberlik etmek için temel kararlar üretmeye yönelik disiplinli bir çaba olarak tanımlanabilir.

Stratejik planlamada etkili bilgi toplama, yorumlama, arşivleme, kullanma, stratejik alternatiflerin gelişimi ve keşfi ile şu andaki kararların gelecekteki etkileri önemlidir.

Stratejik planlama; etkili iletişim ve katılımın sağlanmasına, farklı ilgi alanları ve değerlerin yerleşmesine yardımcı olmayı, analitik karar almayı hızlandırma ve başarılı işlevselliği teşvik eder. Kısaca stratejik planlamada örgütler yaratıcılığa teşvik edilir.

Stratejik planlama, örgütte çalışan insanlara da yararlı olabilir Stratejik planlama, örgütte çalışan insanlara da yararlı olabilir. Politika yapıcılar ve karar alıcılar, rollerini daha iyi yerine getirir, sorumluluklarını gerektiğinde uygulayabilirler. Ekip çalışması ve uzmanlık, örgüt üyeleri arasındaki ilişkiyi güçlendirir.

Stratejik planlama kısaca; lider, yönetici ve planlayıcıların stratejik olarak hareket etmelerine ve düşünmelerine yardımcı olmak üzere tasarlanan kavram, prosedür ve araçlar dizisidir.

Okul için oluşturulan bir stratejik planının ise ayırt edici 4 özelliği vardır Uzun dönemli olması Bütünleştirilmiş bir anlayışla okulun geleceğinin tasarlanması Okulun dışındaki dünyanın gelecekteki eğilimlerinin dikkate alınması Okulun var olan ve gelecekte olabilecek kaynaklarının dikkate alınması

STRATEJİK PLANLAMA MODELİ VE KILAVUZU (Örnek) Çevresel Değerlendirme (İç ve Dış) (4) Okul Liderliği (3) Misyon Vizyon Değerler (5) Sonuçların Değerlendirilmesi (12) Yetkililer Yöneticiler (2) Plan İçin Plan (1) Anahtar Çıktı ve Ölçüler Değerlendirme ve Analiz (6) Anahtar Hedefler ve Ölçüler Değerlendirme ve Analiz (7) Stratejiler (8) Bütçe (10) Yasama (11) Eylem Planı (9)

İyi düşünülmüş ve organize edilmiş planlama kurumun stratejik planının geliştirilmesinde önemlidir. En üst düzey yöneticilerin (OGYE bileşenleri) stratejik yönetim ve planlama sürecine uyumu sağlanmalıdır. Planın gelişimindeki temel görevler ana hatları ile ortaya çıkarılmalıdır.

Bir kurumun stratejik plan gelişimine dahil olan bireylerin her aşamadaki süreçte gerekli kaynaklara sahip olması gereklidir. Etkili olmayan bir planlama, planlama sürecin başarısızlığına neden olacaktır.

Şekil 1. Stratejik Planlama Süreci Plan ve Programlar PEST ve SWOT Hedef Kitle/ İlgili Tarafların Belirlenmesi DURUM ANALİZİ  NEREDEYİZ? Kuruluşun var oluş gerekçesi Değerler MİSYON VE İLKELER  NEREYE ULAŞMAK İSTİYORUZ?   Arzu edilen gelecek VİZYON Orta vadede ulaşılacak amaçlar Spesifik, somut ve ölçülebilir hedefler STRATEJİK AMAÇLAR VE HEDEFLER Amaç ve hedeflere ulaşma yöntemleri Detaylı iş planları Maliyetlendirme FAALİYETLER VE PROJELER GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ?   Raporlama Karşılaştırma İZLEME BAŞARIMIZI NASIL İZLER VE DEĞERLENDİRİRİZ?   Geri besleme Ölçme yöntemlerinin belirlenmesi Performans Göstergelerinin Belirlenmesi DEĞERLENDİRME VE PERFORMANS ÖLÇÜMÜ

Stratejik planlamanın işleyiş süreci ve öğeleri aşağıda verilmiştir Stratejik planlamanın işleyiş süreci ve öğeleri aşağıda verilmiştir. Kısaca özetlemek gerekirse, stratejik planlama, bir kuruluşun aşağıdaki dört temel soruyu cevaplandırmasına yardımcı olur.

NEREDEYİZ? NEREYE GİTMEK İSTİYORUZ? GİTMEK İSTEDİĞİMİZ YERE NASIL ULAŞABİLİRİZ? BAŞARIMIZI NASIL TAKİP EDER ve DEĞERLENDİRİRİZ?

“Neredeyiz?” sorusu, kuruluşun faaliyetini gerçekleştirdiği iç ve dış ortamın kapsamlı bir biçimde incelenmesini ve değerlendirilmesini içeren durum analizi yapılarak cevaplandırılır.

“Nereye gitmek istiyoruz “Nereye gitmek istiyoruz?” sorusunun cevabı ise; kuruluşun varoluş nedeninin öz bir biçimde ifade edilmesi anlamına gelen misyon; ulaşılması arzu edilen geleceğin kavramsal, gerçekçi bir ifadesi olan vizyon; kuruluşun faaliyetlerine yön veren ilkeler ve değerler; ulaşılması için çaba ve eylemlerin yönlendirileceği genel kavramsal sonuçlar olarak tanımlanabilecek stratejik amaçlar ve amaçların gerçekleşmesi için ulaşılması gereken ölçülebilir sonuçlar anlamına gelen hedefler ortaya konularak verilir.

Stratejik amaçlar ve hedeflere ulaşmak için kullanılacak yöntemler olan stratejiler ve faaliyetler “Gitmek istediğimiz yere nasıl ulaşabiliriz?” sorusunu cevaplandırır.

Son olarak, yönetsel bilgilerin derlenmesi ve plan uygulamasının raporlanması anlamındaki izleme ve alınan sonuçların daha önce ortaya konulan misyon, vizyon, ilkeler, amaçlar ve hedeflerle ne ölçüde uyumlu olduğunun, kısaca performansın değerlendirilmesi ve buradan elde edilecek sonuçlarla planın gözden geçirilmesini ifade eden değerlendirme süreci ise “Başarımızı nasıl izler ve değerlendiririz?” sorusunu cevaplandırır.

Yukarıda belirtilen sorulara verilen cevaplar, Stratejik Planlama Sürecini oluşturur.

Asla unutulmamalıdır ki;, Stratejik planlama çalışmalarına en geniş katılım sağlanmalı, bu kapsamda kuruluşun değişik birimleri ve seviyelerindeki çalışanlar planlama sürecine dahil edilmelidir. Gerektiğinde kapsamlı bir durum analizi için kuruluşun faaliyet alanıyla ilgili diğer kuruluşların ve kesimlerin görüşleri alınmalıdır.

Böylece kuruluş, ortak aklı devreye sokarak bir bütün olarak kendisini tanıma fırsatı bulacak ve bu sürecin bir sonucu olarak kurum içi iletişim ve motivasyon güçlenecektir.

Planlama Ekibinin Oluşturulması Aşamasında Cevaplandırılması Gereken Temel Sorular Planlama ekibinde kuruluşun temel birimleri temsil ediliyor mu? Ekip üyeleri stratejik planlama sürecinin gerektirdiği bilgi ve becerileri taşıyor mu? Ekip üyeleri kuruluş hakkında yeterli bilgiye sahip mi?

Ekip üyeleri kuruluşun hedef kitlesi veya müşterilerini (Örn Ekip üyeleri kuruluşun hedef kitlesi veya müşterilerini (Örn. Veli ve öğrenci profilini) yeterince tanıyor mu? Ekip üyeleri stratejik planlama çalışmalarına yeterli zaman ve enerji ayırabilecek durumda mı? Planlama süreci boyunca ekipte süreklilik ve uyum sağlanabilecek mi?

Stratejik planlamanın bütün aşamalarında önemli rol üstlenecek planlama ekibinin, ÖRGÜTE İLİŞKİN durum analizi yapması yapılacak çalışmaların başarısı için kritik bir öneme sahiptir. Bu amaçla kullanılabilecek tekniklerden biri SWOT Analizidir.

SWOT ANALİZİ Stratejik Planlama açısından örgüt ile çevresi arasındaki ilişki, iki farklı noktada odaklaşmaktadır: SWOT analizi incelenen kuruluşun, tekniğin, sürecin veya durumun güçlü ve zayıf yönlerini belirlemekte ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamakta kullanılan bir tekniktir.

SWOT, aşağıdaki yer alan İngilizce kelimelerin baş harflerinden oluşturulmuş bir kısaltmadır. S : Strength (Örgütün güçlü/üstün olduğu yönlerinin tespit edilmesi demektir) W :Weakness (Örgütün güçsüz/zayıf olduğu yönlerin tespit edilmesi demektir) O :Opportunity (Örgütün sahip olduğu fırsatları ifade etmektedir) T :Threat (Örgütün karşı karşıya bulunduğu tehdit ve tehlikeleri ifade etmektedir)

SWOT Analizi Örnek Uygulaması Güçlü Yönler Tarihsel bir birikime sahip olması, İnsan ve malî kaynaklarının yeterli olması, Okulun fizikî kapasitesinin yeterli olması, Sınıf öğrenci mevcutlarının standarda uygun olması, Veli okul iş birliğinin gelişmiş olması, Okulda bulunan OGYE sürecinin etkili ve verimli çalışması. Zayıf Yönler Bazı yöneticilerin ve çalışanların değişime karşı direnci, Ders araç gereçlerinin yetersizliği, Öğretmenlerin bilgi iletişim teknolojilerini etkili kullanmamaları, Okulda etkili bir performans değerlendirmenin yapılamayışı, Öğretmenler arasında yeterli iş birliğinin olmaması, Okulda olumlu bir örgüt kültürü ve iklimin olmaması. ERDEM LİSESİ Fırsatlar EARGED ile iş birliğinin güçlü olması, Okulun üniversitelerle iş birliğinin gelişmiş olması, EARGED ve Üniversite iş birliği nedeniyle okulun personeline yönelik hizmet içi eğitim ihtiyacının hemen karşılanabilir olması, Öğrencilerin üniversiteye giriş oranının yüksek olması, Okula yönelik veli ve toplum desteğinin güçlü olması. Tehditler Okulun şehir merkezine uzaklığı, İl ve ilçe millî eğitim müdürlüğü ile koordinasyon eksikliği, Okulun bulunduğu bölgede tek lise olması, Personel değişiminin sık olması, Okulun bulunduğu bölgenin sosyal ve ekonomik düzeyi.

Örgütün Stratejik Planı yapılırken çevre değişkenlerinin de (Politik, ekonomik, sosyal, teknolojik) dikkate alınması gereklidir. Bunun için PEST Analizi yapılabilir.

PEST ANALİZİ Politik, Ekonomik, Sosyal ve Teknolojik faktörlerin incelenerek, önemli ve hemen harekete geçirilmesi gerekenleri tespit etmek ve bu faktörlerin olumlu veya olumsuz etkilerini ortaya çıkarmak için yapılan bir analizdir.

EĞİTİM BAKANLIĞI PEST ANALİZİ SOSYAL EĞİLİMLER Şehirler arası göçler dolayısıyla artan okul çağındaki çocuk sayısı, Kentlerin hızla genişlemesi, tesisleşmesi ve bunun yol açtığı yeni okullara olan talebin artması Bazı kırsal ve uzak bölgelerdeki nüfusun azalması Yeni istihdam tarzları, artan hareketlilik ve yoksulluktaki yeni yoğunlaşma etkisiyle değişen aile yapısı ve sosyal yapı Birçok geleneksel sosyal yapının etkisinin azalması

BİLGİ VE EKONOMİ EĞİLİMLERİ Bilginin, refaha ve mutluluğa ulaşmada ana itici güç olarak belirmesi Toplumsal yaşamda, internet kullanımı sonucunda meydana gelen değişiklikler Çalışanlarda değişik becerilerin ve daha fazla esnekliğin aranmasına yol açan küreselleşme ve rekabetin gittikçe arttığı ekonomi İstihdamda geleneksel alanlardan bilgi ve hizmet sektörüne kayış Vasıfsız işlerdeki düşüş ve istihdam için gerekli nitelik ve becerilerdeki artış Kariyer yönü ve istihdamda değişiklikler içeren yeni kariyer yapıları İşgücünde yarı-zamanlı işgücü oranın artması

POLİTİK EĞİLİMLER · Çocukların değişik ihtiyaçlarına, doğal yeteneklerine ve ilgi alanlarına odaklanma · Erken eğitimin çocukların gelişimi ve örgün eğitimdeki başarıları üzerindeki önemli etkilerinin uluslar arası farkındalığındaki artış · Mezuniyete yakın yıllarda katılım tarzlarındaki değişiklikler · Toplumun, eğitime ve öğretime erişebilirlik hakkında zorunlu eğitimi aşan beklentileri · Eğitimdeki başarı seviyesinin OECD ülkelerine göre düşük olması Yurt dışına “öğrenci “göçü” Kamu yönetimi reformu çalışmaları Eğitimin yerinden yönetim anlayışına doğru evrilmesi

TEKNOLOJİK EĞİLİMLER Teknolojinin ilerlemesinin, yakınmasının ve benimsenmesinin artması Bilginin hızlı üretimi, erişilebilirlik ve kullanılabilirliğinin gelişmesi Teknolojinin sağladığı yeni öğrenme ve etkileşim/paylaşım olanakları

GELECEĞE BAKIŞ ( Misyon ve Vizyon Bildirilerinin tanımlanması ve hazırlanması) Okullar, bu aşamada, misyon ve vizyonlarını ifade edecek, ilkelerini-değerlerini belirleyecek, stratejik amaçlarını ve hedeflerini ortaya koyacaklardır.

Misyon, vizyon ve ilkeler-değerler bir kuruluşun kurumsal kimliğini oluşturan öğelerdir. Kuruluş sadece isim, amblem ve iş akışı ile tanımlanamaz. Kuruluşun oluşturduğu bilgi birikimi, tecrübesi, uzmanlığı ve geliştirdiği kurumsal tavrı belli bir kurumsal kimlik yaratır. Stratejik planlamanın bir işlevi de kuruluşun kurumsal kimliği ile sunduğu hizmetler arasında daha güçlü bir ilişki kurmaktır.

MİSYON BİLDİRİSİ Misyon bir kuruluşun varlık sebebidir; kuruluşun ne yaptığını, nasıl yaptığını ve kimin için yaptığını açıkça ifade eder. Misyon bildirisi stratejik plan dokümanının diğer kısımlarına da temel oluşturur.

Kısa, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilmelidir. Misyon bildiriminde aşağıdaki hususlara dikkat edilmelidir Kısa, açık ve çarpıcı şekilde ifade edilmelidir. Hizmetin yerine getirilme sürecini değil, hizmetin amacını tanımlamalıdır. Yasal düzenlemelerle kuruluşa verilmiş olan görev ve yetkiler çerçevesinde belirlenmelidir. Kuruluşun hizmet verdiği kişi ve kuruluşlar belirtilmelidir. Kuruluşun sunduğu hizmet ve/veya ürünler tanımlanmalıdır.

Misyon Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular Kuruluşun var olma nedeni nedir? Kuruluş kimlere hizmet sunuyor? Kuruluş hangi alanda çalışıyor? Kuruluş hangi ihtiyaçları karşılıyor? Kuruluşun yerine getirmek zorunda olduğu yasal görevler nelerdir? Kuruluşun amacı ilk kurulduğundan bu yana değişti mi?

Misyon: Okul çevresine ve öğrencilerimize güvenli bir ortamda nitelikli eğitim vermektir.

VİZYON BİLDİRİSİ Vizyon kuruluşun geleceğini simgeler Kuruluşun uzun erimde neleri yapmak istediğinin güçlü bir anlatımıdır. Vizyon bir kuruluşun farklı birimleri arasında birleştirici bir unsurdur. Bundan dolayı, bir çok işlevi yerine getiren kuruluşlarda önemli bir role sahiptir.

Güçlü bir vizyon aşağıdaki özelliklere sahiptir ·İdealisttir; yürekten gelmesi, hissedilmesi gerekir. ·Özgündür; kuruluşa aidiyeti belirgindir. ·Ayırt edicidir; okulu diğer okullardan farklı kılar.. · Çekicidir; kuruluş içinden olan ve olmayan kişilerin ilgisini çeker, sinerji yaratır.

Vizyon Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular Kuruluşun ideal geleceği nedir? Kuruluş; vatandaşlar, diğer kuruluşlar ve siyasi otorite tarafından nasıl algılanmak istiyor? Kuruluşun bir vizyon ifadesi var mı? Varsa, yenilenmesi gerekiyor mu?

VİZYON BİLDİRİMİ ÖRNEKLERİ Vizyon: Ülke düzeyinde; eğitimde bir adım önce, bir adım önde olmaktır.. Vizyon: Çocuklarımızın Düşlerinin Buluştuğu Bir Okul Yaratmak.

İLKELER BİLDİRİMİ Bir okulu diğer okullardan ayıran özelliklerden bir tanesi okulun benimsediği yönetim eğitim felsefesidir. Okulun benimsediği felsefe okulun temel yaklaşımlarını ve gelişim hedeflerini belirler. Okulun benimsediği felsefe ile değerleri arasında anlamlı bir ilişki olmalıdır. Benimsenen değerler okulun iç ve dış hedeflerini desteklemeli, kurumsal misyon ve vizyonu temsil etmelidir.

İyi ifade edilmiş bir ilkeler bildirimi aşağıdaki gibi olmalıdır: ·Temel değerleri ve inançları açık ve kesin bir dille ortaya koymalıdır. ·Çalışanların işlerini en iyi şekilde yapacakları şartlara ilişkin temel düşünceyi belirtmelidir. ·Kuruluşun vizyonunu gerçekleştirmesini sağlayacak sistem ve süreçleri desteklemelidir.

·İlkeler bildirimi üç temel alana ilişkindir: ·Kişiler: Kuruluş çalışanları ve kuruluş dışındaki kişiler ·Süreçler: Kuruluşun yönetim, karar alma ve hizmet üretimi süreci ·Performans: Kuruluşun ürettiği hizmet ve/veya ürünlerin kalitesine yönelik beklentiler

İlkeler Bildirimi İçin Cevaplanması Gereken Sorular Okulun benimsediği yönetim ve eğitim felsefesi nedir? Okulun çalışmalarına temel teşkil eden değerler, standartlar ve idealler nelerdir? Okulun çalışanları tarafından benimsenen değerler ve inançlar nelerdir?

DEĞERLERİMİZ Erdem Ege İlköğretim Okulu olarak, paydaşlarının istek ve beklentilerine yönelik olarak, paydaşlarıyla açık iletişim ve empati kurar, okulun tüm süreçlerine okul toplumun üyelerinin katılımını sağlayarak okulumuz ile özdeşim kurmasını sağlar, güvene ve işbirliğine dayalı, sürekli gelişim anlayışı içinde öğrenci merkezli eğitim okul merkezli yönetim anlayışını benimseyerek öğrenci başarısını temel alır ve eğitimin niteliğinden ödün vermeyiz.

STRATEJİK AMAÇLAR Amaç, bir örgütün gelecekte ulaşmayı düşündüğü durumu ifade eder. Amaç belirleme, stratejik yönetim sürecinin başlangıcından önce gelen bir aşamadır. Amaçlar, örgüt kaynaklarını gelecekte erişilen durumu gerçekleştirmek üzere düzenlenmesine, yani strateji oluşumuna temel teşkil eder, strateji ve misyon amaçlarının gerçekleştirilmesinde bir araç konumundadır.

Stratejik amaçlar belirli bir zaman diliminde kuruluşun ulaşmayı hedeflediği kavramsal sonuçlardır. Stratejik amaçlar ve hedefler stratejik planlama sürecinde kuruluşun “ Nereye ulaşmak istiyoruz?” sorusuna cevap verir.

Stratejik amaç, kuruluşun genel bir çerçevede ulaşmayı düşündüğü noktanın ne olduğunu gösterir. Stratejik amaçlar, genel ve kuruluş işlevini daha ileri bir noktaya götürecek nitelikte olmalı, ama aynı zamanda gerçekçi ve ulaşılabilir bir özellik taşımalıdır. Amaçlar, okulun strateji ve planlarına yol gösteren birer unsur oldukları gibi, hedeflerin oluşmasına da temel oluşturur.

Yol gösterici ve gerçekçi amaçların oluşturulması için gereken ilkeler: 1.Amaçlar açık ve seçik olmalıdır. 2.Amaçlar iddialı, ama gerçekçi, ulaşılabilir ve çekici olmalıdır. 3.Amaçlar esnek olmalıdır. 4.Amaçlar ölçülebilir olmalıdır. 5.Kısa ve uzun dönemde erişilecek amaçlar birbirinden ayrılmalıdır.

6.Amaçlar uygulayıcılar tarafından benimsenmelidir. 7.Amaçlar motive edici olmalıdır 8. Amaçlar her düzeyde birbiriyle uyumlu olmalıdır. 9. Misyon, vizyon ve ilkelerle uyumlu olmalıdır. 10. Kuruluşun misyonunu yerine getirmesine katkıda bulunmalıdır. 11. Kuruluşun şimdiki durumundan gelecekteki arzu edilen durumuna dönüşümünü sağlayabilecek nitelikte olmalıdır.

12.Ulaşılmak istenen noktayı açık bir şekilde ifade etmeli, ancak buna nasıl ulaşılacağını ayrıntılı olarak açıklamamalıdır. 13.Stratejik planlama sürecinin daha sonraki aşamaları için bir çerçeve sunmalıdır. Hedeflerin gerçekleştirilmesinde yol gösterici olmalıdır. 14. Kuruluşun öncelikleri ve durum analizi sonuçlarına göre şekillenmelidir. 15. Orta vadeli bir zaman dilimini kapsamalıdır. 16. Önemli dışsal değişiklikler olmadığı sürece değiştirilmemelidir

Stratejik Amaçların Oluşturulması İçin Cevaplanması Gereken Sorular Kuruluş misyonunu yerine getirmek için neler yapmalıdır? Kuruluş kısa ve orta vadede neleri başarmayı amaçlamaktadır? Kuruluşun şu andaki faaliyetleri dış çevre ile uyumlu mudur, değilse ne değişmelidir? Kuruluş diğer kamu kuruluşları ile ortak amaçlara sahip midir?

STRATEJİK AMAÇ ÖRNEKLERİ Stratejik amaç 1: Güvenli, sağlıklı ve albenisi olan bir çevre yaratılması için okulda istenmeyen davranışlar engellenecek, disiplin olayları ve kirlilik azaltılarak okulumuzdaki yaşam kalitesi yükseltilecektir.

Stratejik amaç 2; Okul veli işbirliği geliştirilecek, veli katılımına yönelik engeller belirlenerek gerekli önlemler alınacak, okul yönetimine veli katılımı arttırılacaktır.

Strateji amaç 3; Öğrenci başarısını geliştirmek için öğrenci merkezli eğitim anlayışı benimsenerek, öğrenme engelleri belirlenecek, eğitim öğretim ortamları ile ilgili süreçler yeniden tasarlanarak eğitim öğretim süreçlerinin niteliği geliştirilecektir.

Örnek olarak verilen stratejik amaç 1’de, ulaşılmak istenen amacın yönü ve varılmak istenen nokta açık bir şekilde ifade edilmiştir. Geleceğe yönelik olarak güçlü bir çerçeve çizilmiştir. Amacın belirttiği hususlar hedeflerin nasıl geliştirileceği konusunda yol göstermektedir. Burada “güvenli, sağlıklı ve albenisi olan bir çevre yaratılması” ile kirliliğin azaltılması arasında bir ilişki kurulmaktadır.

HEDEFLER Hedefler, stratejik amaçların gerçekleştirilebilmesi için ortaya konulan spesifik ve ölçülebilir alt amaçlardır. Stratejik amaçların aksine, hedefler sayısal olarak ifade edilirler ve daha kısa vadeyi kapsarlar. Bir stratejik amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak birden fazla hedef belirlenebilir.

Hedefler, stratejik amaçların tanımlanmış bir zaman dilimi içinde nitelik ve nicelik olarak ifadesidir. Bu nedenle, hedefler ulaşılması öngörülen çıktılara dönük, ölçülebilir alt amaçlardır. Hedeflerin miktar, maliyet, kalite ve zaman cinsinden ifade edilebilir olması gerekmektedir.

Hedefler, — Yeterince açık ve anlaşılabilir ayrıntıda olmalıdır. —  Ölçülebilir olmalıdır. —  İddialı olmalı, fakat imkansız olmamalıdır. —  Sonuca odaklanmış olmalıdır. —  Zaman çerçevesi belli olmalıdır. — Okul için belirlenen hedeflerden herkes aynı şeyi anlamalı, hedeflere ulaşma herkes için istenilir olmalıdır.

Hedef ifadeleri yazılırken aşağıdaki ölçütlerin dikkate alınması gerekir. 1. Ölçülebilirlik; Ölçülebilirlik için zaman, harcama, maliyet gelir, başarı oranı vb. kavramlar kullanılır. 2.  Ulaşılabilirlik; Hedefler gerçekçi ve ulaşılabilir olmalıdır. Belirli bir hedefe ulaşma, yeni bilgiler elde etmeyi, yeni bir beceri ya da süreci öğrenmeyi gerektirebilir ve çevresel belirsizliğin yanı sıra örgütün kendisiyle ilgilidir.

3. Sınırlanabilirlik; Hedefler açık, kapsamlı, ancak sınırlanabilir ve üretim olmalıdır. 4. Kabul edilebilirlik; Örgütsel hedefler, çoğu kez hedef oluşturma biçimi, hedeflerin öncelikleri, hedef oluşturma sürecine ilişkin biçimsel olmayan dinamikler; hedeflerin gerçekleşme yeteneği ve algılanan öneme dayalıdır.

İyi Belirlenmiş Hedeflere Örnekler Hedef 1: Öğrenci başarısı 2007- 2008 eğitim öğretim yılı sonunda %62’den %71 çıkarılacaktır (%9 oranında arttırılacaktır). Neden doğru: Belirli bir hedef, belirli bir zaman çerçevesinde ele alınmaktadır. Hedefe ulaşılması mümkün görünmektedir. Karşılaştırma için gerekli istatistikî bilgiler mevcuttur. Hedef 2: 2007-2008 eğitim öğretim yılında ortalama “11 gün/öğrenci” olan devamsızlık, 2008-2009 eğitim öğretim yılı sonunda “10 gün/öğrenciye”, 2009-2010 eğitim öğretim yılında da “8 gün/öğrenciye” indirilecektir.

Hedef 3: Okulda yaşanan disiplin olayları 2007-2008 eğitim öğretim yılında %12, 2008-2009 eğitim öğretim yılında da %8, 2009-2010 eğitim öğretim yılında da %5 oranında azaltılacaktır. Neden doğru: Hedefler ölçülebilir, anlamlı ve ulaşılabilir niteliktedir, zaman boyutu içermektedir.

Hedeflerin Oluşturulması İçin Cevaplanması Gereken Sorular Hedefler, kuruluşun misyon, vizyon, ilkeler ve stratejik amaçları ile tutarlı mı? Hangi spesifik sonuçlara ulaşmaya çalışılıyor? Sonucu etkileyen faktörler nelerdir? Bir stratejik amaca ilişkin hedefler gerçekleştirildiğinde o stratejik amaca ulaşılabiliyor mu?

Hedefi belirli bir süre içinde gerçekleştirme zorunluluğu var mı? İstenilen sonuçlara ne kadar zamanda ulaşılabilir? Bu hedeflere ulaşmak için sağlanan gelişme nasıl ölçülür? Kıyas noktaları nelerdir? Ne kadar gelişme sağlanabilir?

Öğrenciler ile daha iyi ilişkiler geliştirilecek, Örnek uygulama çalışması Aşağıda yer alan “açık olmayan hedefler” daha açık ve anlaşılır olarak nasıl düzenlenebilir? Öğrenciler ile daha iyi ilişkiler geliştirilecek, Öğretim becerileri geliştirilecek Eğitsel kol etkinlikleri geliştirilecek Okul koruma derneğinin gelirleri arttırılacak Okulumuz çalışanlarının daha fazla hizmet içi eğitim almaları sağlanacak

İlginiz için teşekkür ederiz.