BALKANLAR VE BOSNA – HERSEK’İN JEOPOLİTİĞİ Prof. Dr. Hasret ÇOMAK Kocaeli Üniversitesi Rektör Yardımcısı

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ KARA SINIRI KUZEYDE TUNA, SAVA VE KUPA NEHİRLERİ İLE AVRUPA ALPLERİ VE KARPATLARLA ORTA AVRUPA’DAN AYRILMAKTADIR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ ÜÇ BÜYÜK SEMAVİ DİN, 19 TOPLUM 16 DİL 12 BAĞIMSIZ DEVLET 800.000 KM2 75 MİLYON

BALKANLARDA; EN YAYGIN OLARAK 9 VEYA 10 KONUŞMA DİLİ VARDIR.

BALKANLARDA 5 ETNİK GRUP VARDIR; ARNAVUTLAR YUNANLILAR BULGARLAR GÜNEY SLAVLAR SIRPLAR HIRVATLAR SLOVENLER KARADAĞLILAR TÜRKLER

BALKANLARDA ; 1,5 MİLYON TÜRK VE TÜRKLERİN DAHİL OLDUĞU 9 MİLYON MÜSLÜMAN NÜFUS YAŞAMAKTADIR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BALKANLARIN STRATEJİK ÖNEMİ; ÜS VE DESTEK BÖLGESİ; ORTA AVRUPA - DOĞU AVRUPA TÜRK BOĞAZLARI SÜVEYŞ BÖLGESİ ORTADOĞU

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ ALTI DENİZE AÇILMAKTADIR KARADENİZ AKDENİZ MARMARA DENİZİ EGE DENİZİ ADRİYATİK DENİZİ TİRAN DENİZİ

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BALKANLAR’DAKİ 19’UNCU YÜZYIL AKTÖRLERİ; OSMANLI İMPARATORLUĞU AVUSTURYA – MACARİSTAN İMPARATORLUĞU RUS İMPARATORLUĞU

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ 21’İNCİ YÜZYILDA BALKANLAR’DAKİ AKTÖRLER; ABD RUSYA FEDERASYONU ALMANYA İNGİLTERE TÜRKİYE FRANSA

21’İNCİ YÜZYILDA BALKANLARDA GELİŞMELER

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ ROMALILAR, “DIVIDE ET IMPERA” BÖL VE YÖNET BİZANSLILAR, SLAVLAŞTIRMA OSMANLILAR, HOŞGÖRÜ

AVRUPA’NIN BÜTÜNLEŞMESİ AVRUPA’NIN GÜVENLİĞİ JEOPOLİTİK KONUM

BALKANLAR; SLOVENYA 2004 AB ÜYESİ BULGARİSTAN 2007 ROMANYA

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ AVRUPA ASYA ANADOLU YARIMADASI KÖPRÜ

BALKANLAR COĞRAFİ KÖPRÜ

KÖPRÜ

BALKANLAR KAFKASLAR TÜRKİYE ORTADOĞU

TÜRKİYE TARİHSEL SOSYAL İLİŞKİ EKONOMİK POLİTİK BALKANLAR

BALKANLAR 7 MİLYON BALKAN KÖKENLİ NÜFUS YAŞAMAKTADIR. TÜRKİYE

TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ’NE ÜYELİĞİ; BALKAN YARIMADASINDA AVRUPA BİRLİĞİ’NİN SİYASİ GÜCÜNÜN ARTMASINI SAĞLAYACAKTIR.

TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİ’NE ÜYELİĞİ; MAKEDONYA , ARNAVUTLUK , BOSNA-HERSEK’İN , AVRUPA BİRLİĞİ’NE ADAY ÜLKE OLMASINA KATKI SAĞLAYABİLECEKTİR.

ARNAVUTLUK MAKEDONYA BOSNA HERSEK

TÜRKİYE ; AVRUPA BİRLİĞİ BARIŞ GÜCÜNE KATILMIŞTIR ; HIRVATİSTAN BOSNA-HERSEK DOĞRUDAN / DOLAYLI KOSOVA KATKI MAKEDONYA’YA KATILMIŞTIR AVRUPA BİRLİĞİ BARIŞ GÜCÜ ASKER VE POLİS

GÜNEY AKIM DOĞALGAZ HATTI 28.04.2009 BULGARİSTAN KISMININ İNŞASI İÇİN ANLAŞMA PARAF EDİLDİ RUSYA NABUCCO PROJESİNE KARŞI ÖNLEM ALDI.

GÜNEY AKIM PROJESİ

BURGAZ – DEDEAĞAÇ PETROL BORU HATTI MART 2007’DE İMZALANDI YUNANİSTAN – BULGARİSTAN - RUSYA 2009’DA BİTİRİLMESİ PLANLANIYOR 285 KM UZUNLUĞUNDA YILLIK 35 – 50 MİLYON TON RUS PETROLÜ TAŞINACAK.

NABUCCO BORU HATTI PROJESİ RUS ENERJİ KAYNAKLARINA BAĞIMLILIĞI AZALTMAK 3300 KM YILLIK 30 MİLYAR METREKÜP TÜRKİYE - BULGARİSTAN – ROMANYA – MACARİSTAN - AVUSTURYA

NABUCCO PROJESİ

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ 1 MART 1992 BM TARAFINDAN TANINAN 187’NCİ BAĞIMSIZ DEVLET

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ AVRUPA’NIN GÜNEY-BATI, BALKAN YARIMADASI’NIN KUZEY BATISI’NDA; 45° 15’ KUZEY 42° 45’ GÜNEY KUZEY ENLEMLERİ 15° 54’ BATI 19° 30’ DOĞU DOĞU BOYLAMLARI

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ NERETVA NEHRİ 22 KM LİMAN YOK KUZEY VE BATI HIRVATİSTAN SIRBİSTAN, KARADAĞ DOĞUDA YÜZÖLÇÜMÜ 51.129 KM2

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ KARA SINIRI 1459 KM 932 KM. HIRVATİSTAN 302 KM. SIRBİSTAN 225 KM. KARADAĞ

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ KITA SAHANLIĞI 200 MİL KARASULARI 12 MİL

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ AVRUPA GÜNEY AVRUPA GÜNEYDOĞU AVRUPA BALKANLAR ADRİYATİK TUNA NEHRİ ÇEVRESİ ORTA AVRUPA

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ GÜNEY AVRUPA KUZEY BATI BALKANLAR KARA YOLU HAVA KORİDORU BATI AVRUPA ORTA DOĞU

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ NATO DOĞU AVRUPA

HIRVATİSTAN NATO ÜYESİ -2009 ARNAVUTLUK

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ JEOPOLİTİK KONUM BATI - DOĞU ÇIKAR İLİŞKİLERİ

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ RUSYA FEDERASYONU; SIRBİSTAN DESTEKLİYOR HIRVATİSTAN

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ RUSYA FEDERASYONU + SIRBİSTAN YUNANİSTAN MEZHEP BİRLİĞİ ORTODOKS

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ İLİŞKİ BOSNALI HIRVAT HIRVATİSTAN İLİŞKİ BOSNALI SIRP SIRBİSTAN

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ HIRVATİSTAN; ÜÇÜNCÜ ÜLKEYE ÇIKIŞ, ORTA, KUZEY VE BATI AVRUPA’YA ÇIKIŞ, PLOÇE LİMANININ KULLANILMASI,

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ SIRBİSTAN KARADAĞ; DOĞU İLE İLETİŞİM, BU ÜLKELERİN DEĞİŞİK BÖLGELERİNDE VE SANCAK’TA YAŞAYAN BOŞNAKLARIN HAK VE ÇIKARLARININ KORUNMASI, TİRAN, BELGRAD, PRİŞTİNA VE PODGORİCA İLE KÜLTÜREL VE DİĞER ALANLARDA İŞBİRLİĞİ,

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ ADRİYATİK DENİZİ’Nİ KUZEYDEN, SIRBİSTAN İLE KARADAĞ’I BATIDAN, KONTROL ETMEKTEDİR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ DOĞUYU - BATIYA BATIYI - DOĞUYA KUZEYİ - GÜNEYE GÜNEYİ - KUZEYE KARŞI KAPATAN İKİ EKSENİN KESİŞTİĞİ NOKTADA YER ALMAKTADIR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BATI AVRUPA BALKANLAR KÖPRÜ TÜRKİYE

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ İTALYAN HIRVAT MACAR SIRP KARADAĞ ARNAVUT MAKEDON

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BOSNA – HERSEK’TE; BOŞNAKLAR HARİÇ; SIRPLARI SIRBİSTAN HIRVATLARI HIRVATİSTAN

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ REKABET AB ABD GÜNEYDOĞU AVRUPA İSTİKRAR PAKTI

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ DESTEK ABD AB İSTİKRAR PAKTI AGSP

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ SLAV DAYANIŞMASI RUSYA FEDERASYONU BALKAN POLİTİKASI ROMANYA SIRBİSTAN YUNANİSTAN BULGARİSTAN

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ RUSYA FEDERASYONU KARADENİZ DENİZ ULAŞIMI TUNA

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ İSTİKRAR PAKTI 10 HAZİRAN 1999 (AB DIŞİŞLERİ BAKANLARI TOPLANTISI) EKONOMİK VE SİYASİ REFORMLARIN YAPILMASI, DEMOKRATİK YAPILANMANIN HIZLANDIRILMASI, ÖZEL SEKTÖR YATIRIMLARININ TEŞVİK EDİLMESİ, BÖLGESEL PROJELERE KATKIDA BULUNULMASI,

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ ABD’NİN BOSNA-HERSEK POLİTİKASI; BOSNA-HERSEK ÜZERİNDEN POLONYA VE MACARİSTAN’I ETKİ ALANINDA TUTMAK, DOĞU AVRUPA’DA VARLIĞINI DEVAM ETTİRMEK, İSTEMEKTEDİR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ ALMANYA’NIN BOSNA-HERSEK POLİTİKASI; ETKİ SAHASINI VE PAZARLARINI; DOĞU AVRUPA’YA, GÜNEYDOĞU AVRUPA’YA, GENİŞLETMEKTİR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ ALMANYA; BALKANLARDA VE BU KAPSAMDA BOSNA-HERSEK’TE, RUSYA FEDERASYONU’NUN NÜFUZ BÖLGESİ OLUŞTURMASINI İSTEMEMEKTEDİR BOSNA-HERSEK’LE İLGİLİ OLARAK; BALKANLAR’DA ETKİ ALANI YARATMAK, AKDENİZ VE ORTA DOĞU’DAKİ ÇIKARLARINI KORUMAK, EKONOMİK VE KÜLTÜREL ETKİ ALANINI GENİŞLETMEK, AVRUPA’DA SORUNLARI KENDİSİNİN ÇÖZEBİLECEĞİ İRADESİNİ GÖSTERMEK, İSTEMEKTEDİR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ İNGİLTERE’NİN BOSNA-HERSEK POLİTİKASI; DOĞU AVRUPA’DA VARLIĞINI DEVAM ETTİRMEK, DÜNYA’DA ETKİNLİĞİNİ SÜRDÜRMEYE ÇALIŞMAK, BALKANLARDA MÜSLÜMAN AĞIRLIKLI BAĞIMSIZ BİR DEVLETİN KURULMASINA ENGEL OLMAK, AVRUPA SORUNLARINI ABD İLE BİRLİKTE ÇÖZMEK, RUSYA FEDERASYONU’NUN MÜDAHALESİNE ENGEL OLMAK’TIR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ FRANSA’NIN BOSNA-HERSEK POLİTİKASI; ALMANYA’NIN NÜFUZ ALANININ BALKANLARDA FRANSA ALEYHİNE GENİŞLEMESİNE ENGEL OLMAK, AVRUPA’DAKİ SORUNLARI ÇÖZEBİLECEĞİNİ GÖSTERMEK, AB İÇİNDE LİDERLİĞİNİ SÜRDÜRMEK, BALKANLARDA MÜSLÜMAN BİR DEVLETİN OLUŞMASINA ENGEL OLMAKTIR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ RUSYA FEDERASYONU’NUN BOSNA-HERSEK POLİTİKASI; BALKANLARDA NÜFUZ ALANLARINI TEKRAR KAZANMAK, EKONOMİK ÇIKARLARINI KORUMAK, TÜRKİYE’NİN BÖLGEDEKİ ETKİNLİĞİNİ AZALTMAK, NATO’NUN BÖLGEDEKİ ETKİNLİĞİNİN ARTMASINA ENGEL OLMAKTIR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ TÜRKİYE’NİN BOSNA-HERSEK POLİTİKASI; EKONOMİK YATIRIMLAR YAPMAK, KREDİ OLANAKLARI SAĞLAMAK, EĞİTİM DESTEĞİNDE VE KATKISINDA BULUNMAK, BURSLAR VERMEK, İSTİKRAR PAKTI’NDA AKTİF ROL ALMAK’TIR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ YUNANİSTAN’IN BOSNA-HERSEK POLİTİKASI; AVRUPA İLE BAĞLANTISINI SIRBİSTAN VE KARADAĞ ÜZERİNDEN EMNİYETE ALMAK, SLAV-ORTODOKS DAYANIŞMASI İLE TÜRKİYE’Yİ BALKANLARDAN DIŞLAMAK, MAKEDONYA’NIN YUNANİSTAN ÜZERİNDEKİ TOPRAK TALEPLERİNE SIRBİSTAN VE KARADAĞ İLE YAKIN İŞBİRLİĞİNİ SÜRDÜREREK ENGEL OLMAK, TÜRKİYE’NİN BÖLGEDEKİ ETKİNLİĞİNİ AZALTMAK’TIR

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ SONUÇ; BALKANLARDA TÜRK ETKİNLİĞİNE KARŞI YUNANİSTAN, RUSYA FEDERASYONU, SIRBİSTAN VE KARADAĞ’IN ORTODOKS İTTİFAKINA DAYALI ORTAK POLİTİKA İZLEDİKLERİ, AB’NİN, ABD’NİN DESTEĞİ OLMADAN AVRUPA SORUNLARINI ÇÖZEMEYECEĞİ , RUSYA FEDERASYONU’NUN BALKANLARDA SIRP ÇIKARLARINI KORUMAYA DEVAM ETTİĞİ, RUSYA FEDERASYONU’NUN BOŞNAK VARLIĞINA VE BALKANLARDAKİ TÜRK ETKİNLİĞİNE KARŞI TARİHİ POLİTİKASINI DEVAM ETTİRDİĞİ, YUNANİSTAN’IN TÜRKİYE’Yİ BALKANLARDAN DIŞLAMAK İSTEDİĞİ,

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ SONUÇ; YUNANİSTAN’IN ORTODOKS BAĞI ÇERÇEVESİNDE BOSNA-HERSEK’TEKİ SIRP ÇIKARLARINI DESTEKLEYİCİ POLİTİKALAR İZLEYEBİLECEĞİ, SIRBİSTAN VE KARADAĞ ÜZERİNDEN AVRUPA BAĞLANTISINI KURMAK İSTEYEBİLECEĞİ, BOSNA-HERSEK’TEKİ TARAFLARDAN SIRPLARIN GELECEKTE SIRBİSTAN İLE BİRLEŞME HEDEFLERİNİN OLDUĞU, BOSNA-HERSEK’TEKİ HIRVATLARIN HIRVATİSTAN’A BAĞLANMAK VE DAHA FAZLA ALANI KONTROL ETMEK İSTEDİKLERİ, DEĞERLENDİRİLMEKTEDİR.

BALKANLAR İÇİN ÖNERİLER; SOSYO EKONOMİK İŞBİRLİĞİ SAĞLANMALI, POLİTİK İSTİKRARSIZLIKLAR GİDERİLMELİ, POLİTİK ANLAŞMAZLIKLAR ÖNLENMELİ,

BALKANLAR İÇİN ÖNERİLER; BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BALKANLAR İÇİN ÖNERİLER; BÖLGE DIŞI AKTÖRLERİN HAKİM OLMA ÇABALARI ÖNLENMELİ, ÇOK TARAFLI TİCARİ ANTLAŞMALAR YAPILMALI, YABANCI YATIRIM TEŞVİK EDİLMELİ,

BALKANLAR İÇİN ÖNERİLER; BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BALKANLAR İÇİN ÖNERİLER; BİRLİKTE YAŞAM PROJELERİ GELİŞTİRİLMELİ, ORTAK POLİTİKALAR ÜRETİLMELİ, TÜRK-BALKAN İLİŞKİLERİ GELİŞTİRİLMELİ, SİVİL TOPLUM PLATFORMU KURULMALIDIR.

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BOSNA-HERSEK İÇİN ÖNERİLER; BOSNA-HERSEK’TE İSTİKRAR POLİTİKALARININ UYGULANMASINA DEVAM EDİLMELİ, SOYKIRIM TEHDİTLERİNE MEYDAN VERİLMEMELİ, TÜRKİYE; BOSNA-HERSEK İLE İLGİLİ ALMANYA VE RUSYA FEDERASYONU İLE İLİŞKİLERİNİ SÜRDÜRMELİ, TÜRKİYE; ABD İLE ÖRTÜŞEN BÖLGESEL ÇIKARLARINI GERÇEKLEŞTİRMEK İÇİN ABD İLE STRATEJİK İŞBİRLİĞİ İÇİNDE OLMALI,

BOSNA-HERSEK İÇİN ÖNERİLER; BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BOSNA-HERSEK İÇİN ÖNERİLER; TÜRKİYE, BOSNA-HERSEK’İN BÖLGEDEKİ ROLÜNÜ ARTIRAN POLİTİKALARI DESTEKLEMELİ, BOSNA-HERSEK’TE KÜLTÜREL VARLIKLAR KORUNMALI, EKONOMİK VE SOSYAL ALT YAPILAR GÜÇLENDİRİLMELİ, TOPLULUKLAR ARASINDA İLETİŞİM ARTIRILMALI VE UZLAŞIM SAĞLANMALI,

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BOSNA-HERSEK İÇİN ÖNERİLER; “BÖLGESEL BAĞIMLILIK” ESASINA DAYALI DİNAMİKLER GELİŞTİRİLMELİ VE BALKANLAR İLE İLGİLİ POLİTİKALARIN KOORDİNASYONU İÇİN “YAKIN HAVZA STRATEJİSİ” YARATILMALI, BÖLGE İÇİ DENGELER GÖZETİLMELİ VE BU DENGELERİ SÜREKLİ İZLEYEN AKTİF VE ETKİN BİR DİPLOMASİ GELİŞTİRİLMELİ,

BOSNA-HERSEK İÇİN ÖNERİLER; BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BOSNA-HERSEK İÇİN ÖNERİLER; BÖLGE İÇİ RİSKLERİ VE ÇELİŞKİLERİ GİDERMEK AMACIYLA TÜM BÖLGEYİ İÇEREN POLİTİKALAR BENİMSENMELİ, TÜRKİYE; BALKAN ZİRVELERİ’NDE VE GÜNEYDOĞU AVRUPA İSTİKRAR PAKTI’NDA AKTİF, BELİRLEYİCİ VE SÜRÜKLEYİCİ ROL ÜSTLENMELİ,

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BOSNA-HERSEK İÇİN ÖNERİLER; BM, AGİT, NATO VE İKT GİBİ TEŞKİLATLARDAN VERİMLİ BİR ŞEKİLDE YARARLANILMALI, BOSNA-HERSEK VE DİĞER BALKAN ÜLKELERİNE YATIRIMLAR TEŞVİK EDİLMELİ, “BALKAN GÜVENLİK VE EKONOMİK İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI (BGEİT)” KURULMALI,

BALKANLAR VE BOSNA - HERSEK'İN JEOPOLİTİĞİ BOSNA-HERSEK İÇİN ÖNERİLER; BALKANLARDAKİ KÜLTÜREL MİRASIN KORUNABİLMESİ İÇİN UNESCO VE İKT’DEN DESTEK SAĞLANMALI, BOSNA-HERSEK, ARNAVUTLUK VE MAKEDONYA’NIN AVRUPA BİRLİĞİ’NE ADAY ÜLKE OLARAK KABUL EDİLMESİ DESTEKLENMELİ, BOSNA-HERSEK’İN NATO’YA ÜYELİĞİ, TÜRKİYE TARAFINDAN ÖNERİLMELİ VE DESTEKLENMELİDİR.

85

86

TEŞEKKÜR EDERİM. 87