KALDIRAÇLAR www.egitimcininadresi.com www.egitimcininadresi.com
KALDIRAÇLAR Sabit bir destek üzerinde hareket edebilen çubuklara KALDIRAÇ denir. www.egitimcininadresi.com
KALDIRAÇLAR Kaldıraçlarda uygulanan kuvvetin yaptığı iş,yükün kazandığı potansiyel enerjiye eşittir.Destek noktasının,yükün ve kuvvetin bulunduğu yere göre üç çeşit kaldıraç vardır. www.egitimcininadresi.com
KALDIRAÇLAR 1-) ÇEŞİT KALDIRAÇLAR : Destek noktasının arada,yükün bir tarafta,uygulanan kuvvetin ise diğer tarafta olduğu kaldıraçlardır.Bu tür kaldıraçlara çift kaldıraç da denir. www.egitimcininadresi.com
KALDIRAÇLAR Makas,tırnak makası,kerpeten,keser,eşit kollu terazi ve tahterevalli 1.çeşit kaldıraçlara örnek verilebilir.Makas,keser ve kerpeten de yükün yerini direngen alır. www.egitimcininadresi.com
KALDIRAÇ Tahterevallide yük kolu,kuvvet koluna eşittir.Bu nedenle,aynı ağırlıktaki iki kişi tahterevallinin karşılıklı uçlarına oturursa birbirini dengelemiş olur.1.çeşit kaldıraçta destek noktasının yeri değiştirilirse kuvvet kolu da değiştirilmiş olur.Bu durumda ,yükü dengelemek için uygulanması gereken kuvvetin şiddetinin de değiştirilmesi gerekir.Kuvvet kolu uzadığında yük daha az kuvvetle dengelenebilir. www.egitimcininadresi.com
KALDIRAÇLARA ÖRNEK www.egitimcininadresi.com
KALDIRAÇLAR 1.çeşit kaldıraçlarda kuvvet kolu,yük kolundan uzun ise kuvvetten kazanç sağlanır.Kaldıraçlarda kuvvetin yönü ile yükün hareket yönü birbirine zıttır.Örneğin;tahterevallinin karşılıklı uçlarına oturan iki kişiden birinin ağırlığını yük,diğerinin ağırlığını ise kuvvet alarak kabul edelim.bu kişilerden biri aşağıya inerken,diğeri yukarıya çıkar. www.egitimcininadresi.com
KALDIRAÇ 2.ÇEŞİT KALDIRAÇLAR : Yükün arada,destek noktasının bir tarafta,uygulanan kuvvetin ise diğer tarafta olduğu kaldıraçlardır.El arabası,ceviz kıracağı,menteşeli kapılar,gazoz açacağı 2.çeşit kaldıraçlara örnek verilebilir. 2. çeşit kaldıraçlarda kuvvet kolu,yük kolundan uzundur.bu nedenle bu tip kaldıraçlarda daima kuvvetten kazanç vardır. Bu tür kaldıraçlarda kuvvetin yönü ile yükün hareket yönü aynıdır. www.egitimcininadresi.com
KALDIRAÇ 3.ÇEŞİT KALDIRAÇLAR : Uygulanan kuvvetin arada,yükün bir tarafta,destek noktasının ise diğer tarafta olduğu kaldıraçlardır.Tenis raketi,maşa,kürek,cımbız 3.çeşit kaldıraçlara örnek verilebilir.3.çeşit kaldıraçlarda kuvvet kolu,yük kolundan kısadır.bu nedenle bu tip kaldıraçlarda daima kuvvetten kayıp vardır. Bu tür kaldıraçlarda kuvvetin yönü ile yükün hareket yönü aynıdır. www.egitimcininadresi.com
FORMÜL YÜK = P KUVVET = F YÜK KOLU = [AO] KUVVET KOLU = [BO] F . [BO] = P.[AO] SORULARDA SİZE YARDIM OLACAK FORMÜL !!! www.egitimcininadresi.com
SORULAR 1-) Çift taraflı bir kaldıraçta yük kolu kaldıraç uzunluğunun 2/5’i kadar olduğunda,kuvvetin şiddetinin yük cinsinden değeri ne olur ? www.egitimcininadresi.com
CEVAP [AO] = 2/5 [AB] [BO] = 3/5 [AB] P . [AO] = F . [BO] eşitliği kullanılarak, P. 2/5 [AB] = F . 3/5 [AB] F = P. 2/5 . 5/3 F = 2/3 P bulunur. www.egitimcininadresi.com
SORULAR 2-) Bir el arabasında yükün tekerlek eksenine olan uzaklığı 0,6 metre,uygulanan kuvvetin yüke olan uzaklığı ise 1,8 metredir.Bu el arabası ile 3000 N ağırlığındaki yük,kaç N’ luk kuvvet ile taşınabilir ? www.egitimcininadresi.com
CEVAP [AO] = 0,6 m [BO] = 1,8 + 0,6 = 2,4 m P = 3000 N F = ? F . [BO] = P . [AO] eşitliğinden yararlanılarak F . 2,4 = 3000 . 0,6 F = 3000 . 0,6 / 2,4 F = 750 N bulunur. www.egitimcininadresi.com
SORULAR 1-)kuvvetin arada olduğu tek taraflı kaldıraçta,kuvvet kolu kaldıraç uzunluğunun 2/5’i kadardır.Bu kaldıraçta yükün kuvvetin şiddetine oranı kaçtır? www.egitimcininadresi.com
CEVAP [BO] = 2/5 . [AO] P/F = ? F.[BO]=P . [AO] eşitliğinde yararlanılarak, F . 2/5 [AO]=P.[AO] P/F = 2/5 bulunur. www.egitimcininadresi.com
SORULAR 4-)3 metre uzunluğundaki bir demir çubuğun,bir ucundan 15 cm uzağa bir destek konulmuştur.Diğer uçtan aşağıya doğru 180 N şiddetinde bir giriş kuvveti uygulanırsa diğer yönde ne kadar bir yük kaldırılabilir? www.egitimcininadresi.com
CEVAP Önce yük kolu 15 cm olduğuna göre kuvvet kolunun uzunluğunun bulmalıyız. 3m – 0,15m=2,85 m sonra formülümüzdeki rakamları yerine koyalım. kuvvet*kuvvet kolu = yük * yük kolu 180*2,85 = yük * 0,15 513=yük*0,15 yük =513/0,15 yük = 3420 N bulunur. www.egitimcininadresi.com
SORULAR 5-)50 cm uzunluğunda bir cetvelin bir ucuna 4 N ağırlığında bir kalem kutusu konmuştur.40 cm uzağına da bir destek yerleştirilmiştir. A.)Cetvelin diğer ucuna ne kadar kuvvet uygulanmalıdır ki kalem kutusunu kaldırabilelim? www.egitimcininadresi.com
CEVAP Soruda yük kolu 40 cm olduğuna göre 50 cm’ lik cetvelin kalan 10 cm’si kuvvet kolu olacaktır. Kuvvet*kuvvet kolu=yük*yük kolu Kuvvet*10=4*40 Kuvvet * 10 = 160 Kuvvet = 160/10 Kuvvet = 16 N bulunur. www.egitimcininadresi.com
www.egitimcininadresi.com www.egitimcininadresi.com