GELİŞİM PSİKOLOJİSİ

Gelişim nedir? Gelişim, organizmanın döllenmeden başlayarak bedensel, zihinsel, dil, duygusal, sosyal yönden, belirli koşulları olan en son aşamasına ulaşıncaya kadar sürekli ilerleme kaydeden değişimdir.

Gelişme nedir? Gelişme, olgunlaşma, hazırbulunuşluk ve öğrenme etkileşiminin bir ürünüdür. Gelişim ile gelişme arasında bir fark var mıdır? Gelişim süreçtir. Gelişme ise bu sürecin ürünüdür.

gelişim = büyüme + olgunlaşma + Hazırbulunuşluk + öğrenme

Gelişimin en hızlı olduğu dönemler nasıl sıralanır? Doğum öncesi Bebeklik Ergenlik

Gelişimin Temel Kavramları Büyüme Olgunlaşma Hazırbulunuşluk Öğrenme

Büyüme nedir? Büyüme, bireyde meydana gelen fiziksel ve fizyolojik değişiklikleri ifade etmektedir. Büyüme daima bir artış durumu ifade eder. Boyun uzaması, Ağırlığın artması, iç organların hacminin artması gibi Sayısal olarak ifade edilebilir.(nicel)

Büyümenin en hızlı olduğu dönem hangisidir? Doğum öncesidir.

Olgunlaşma nedir? Bireyin organlarının öğrenmenin etkisi olmaksızın tamamen biyolojik ve kalıtımsal olarak kendilerinden beklenen fonksiyonları yapabilecek düzeye gelmesidir.

Hazırbulunuşluk nedir? Bireyin olgunlaşmasının yanında önceki öğrenmelerinin , ilgilerinin, tutumlarının, güdülenmişlik düzeyinin bir sonucudur.

Hazırbulunuşluk = Olgunlaşma etkileşim Öğrenme

Öğrenme nedir? Öğrenme bireylerin çevresi ile geçirdiği yaşantılar sonucu meydana gelen kalıcı izli davranış değişikliğidir. Öğrenme tüm yaşam boyunca devam eder.

Gelişimin İlkeleri Gelişim süreklidir. Belirli bir sıra izler. Gelişim hızı dönemlere göre değişir Gelişim nöbetleşe devam eder. Gelişimde belli bir yönelim vardır. Gelişim bir bütündür. Gelişim kalıtım ve çevrenin etkileşiminin ürünür. Gelişimde kritik dönemler vardır. Gelişimde bireysel farklar vardır.

Gelişimi etkileyen faktörler Kalıtım Çevre Zaman

Kalıtımla ilgili temel kavramlar Kromozom: Canlılarda kalıtımı sağlayan genetik birimlerdir. Kromozomlar canlılara ait bilgileri genler halinde bulunduran yapılardır. Temel yapısını DNA molekülü oluşturur. insanlarda 23 çift (46 tane) kromozom bulunur.

Otozom: Eşey kromozomu olmayan (cinsiyeti belirleyen x, ve y kromozomları) 22 çift kromozomu kapsayan kromozom grubudur. Gonozom Cinsiyeti belirleyen X ve Y kromozomlarına gonozom ya da eşey kromozomlar denilir. İnsanda bir çift (2 tane) bulunur. Erkeklerde biri X diğeri Y kromozomu bulunurken dişilerde ikisi de X kromozomudur. İnsanlarda sperm erkek gamet, yumurta ise dişi gamettir.

Genotip: Anne babadan çocuğa kalıtım yolu ile geçen genetik yapıya genotip denir. Fenotip: Genetik olarak yüklenen özelliklerin dışarıdan gözlenebilen şeklidir.

Mutasyon: çevresel faktörlerin etkisiyle genlerin yapısında meydana gelen kalıcı değişiklikleridir. Modifikasyon: çevresel faktörlerin etkisiyle genlerin işleyişinde meydana gelen kalıtsal olmayan değişikliklerdir. Çevre koşulları (ısı, sıcaklık, besin) bazı genlerin işleyişini değiştirebilir. Bundan dolayı ortam koşulları eski haline dönünce canlıda eski haline döner veya oluşan karakter oğul döllere aktarılmaz. Yazın güneş banyosu yapan insanların tenleri bronzlaşır, kış aylarında ise beyaz olur.

Adaptasyon: Bir canlı türünün yaşadığı çevreye uyum sağlamasıdır Varyasyon bir canlı türündeki kalıtsal çeşitliliktir. insanların birbirinden farklı olması bir varyasyondur.

Çevre Bireyin genetik özelliklerinin dışında çevre ile etkileşimi ve öğrenmesi sonucunda geçen özelliklerdir. Bunlar; Bazı Fiziksel görünüm özellikleri Zekanın kullanım oranı Eğitim düzeyi Bazı kişilik ve karakter özellikleri

Çevre faktörü üç evrede incelenir Doğum öncesi evre: Anne karnında geçen sürede dış etkilenmeleri kapsar. Annenin kullandığı ilaçlar, sigara ve alkol, radyasyon, kan uyuşmazlığı gibi. Doğum sırası: doğum sırasında yaşanan olumsuzluklar. Göbek bağının çocuğun boynuna dolanması, oksijensiz kalma, kullanılan araçlar vb. Doğum sonrası: Beslenme düzeyi, hastalık ve kazalar, doğuş sırası, anababa tutumları, ekonomik durum vb..

ZAMAN 1. Kritik dönem Gelişimde belli davranışların kazanılması gereken dönemler vardır. İlgili davranış ilgili dönemlerde kazanılmadığı zaman daha sonraki dönemlerde telafi edilemez veya kazanılması çok zor olur. Gelişim açısından önemli olan böyle dönemlere kritik dönem denir.

2. Zaman (tarihsel zaman) Tarihsel Zaman, gelişim döneminde kalıtım ve çevrenin özellikleri ile birlikte yeniliklerin ve değişimlerin oluşturduğu gelişimi etkileyen faktörleri ifade eder. Teknoloji, savaşlar, afetler, moda vb. Günümüzde cep telefonu kullanımı yaygınlaşmaktadır. Mektup yerine sms veya e-posta kullanımı.