Otomotiv Sektöründen Temiz Üretim ve Eko-inovasyon Uygulama Örnekleri Prof.Dr. Göksel N. Demirer Orta Doğu Teknik Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Bursa Otomotiv Yan Sanayiine Yönelik Otomotiv Kümeleri için Kapasite Oluşturma Projesi – OKÜMKAP Otomotiv Sektörü için Rekabet Odaklı Enerji ve Çevre Eğitimi Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı 25 Kasım 2008 TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa Şubesi

ATIK SÜLFÜRİK ASİT ÇÖZELTİSİ A.G. SIMPSON CO. LTD. (Oshawa, Ontaria, Kanada) A.G. Simpson Co.Ltd. tampon başta olmak üzere farklı otomotiv bileşenleri üreten bir firmadır. 3300 kişinin çalıştığı tesiste bu bileşenlerin kromla kaplanması ve boyanması da gerçekleştirilmektedir. Hedef: Demir ve nikelle kontamine olmuş, %70’lik atık sülfürik asit çözeltisinin %50 daha az üretimi ve tesis dışında tasfiye gereksiniminin tümüyle ortadan kaldırılması Sonuç: 8000 kg (%50) sülfürik asit atığının üretimi önlenmiş, 4000 kg atığın arıtma tesisine yollanması yerine, yeniden kullanılması sağlanmıştır. Varolan uygulamaların ve atık üretiminin detaylı bir incelemesi sonucu, olası geri kazanım olasılıkları belirlenmiş ve en uygun yöntem basit bir proses modifikasyonu ile hayata geçirilmiştir. Yatırım Maliyeti: 25.000 Dolar Yıllık Kazanç: 212.500 Dolar Kaynak: http://www.on.ec.gc.ca/pollution/third-auto-parts/intro.html Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

DURULUMAMA SUYU AZALTIMI JOHN CRANE CANADA INC. (Bundy of Canada, Bramalea) Bundy Şirketi entegre sıvı ve buhar transfer sistemleri, borulama (tubing) ve montaj sistemleri üreten, dünyanın önde gelen otomotiv endüstrisi tedarikçilerinden birisidir. Tesiste otomotiv yakıt ve fren sistemlerinin elektrokaplamasının yapıldığı bir proses yer almaktadır. Hedef: Elektrokaplama işlemlerinden taşan durulama suyunun birim parça üretimi başına %20 azaltılması Sonuç: Kullanılan debi kontrolü ve geliştirilmiş proses yönetimi ile tesisteki su kullanımı ile arıtma tesisindeki kimyasal kullanımı azaltılmıştır. Gerçekleştirilen çalışma sonrasında, iki yıl boyunca üretim %20 artmasına karşın, su kullanımı sabit kalmıştır. Yatırım Maliyeti: Yok Yıllık Kazanç: Toplam su kullanımı ve arıtma maliyetinin % 20’si Kaynak: http://www.ec.gc.ca/cppic/En/refView.cfm?refId=722 Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

METAL İŞLEME SIVI GERİ DÖNÜŞÜMÜ BURLINGTON TECHNOLOGIES INC. (Burlington, Kanada) Burlington Inc. aliminyum pres döküm işleri yapan ve hassas makina parçaları (precision machined components) üreten bir otomotiv firmasıdır. Bu işlemlerde ısı giderimi ve sürtünmenin azaltımı için yoğun olarak metal işleme sıvıları (soğutucu, yağ, vd.) kullanılmaktadır. Hedef: Çeşitli makina işlemlerinden kaynaklanan metal işleme sıvılarının geri kazanımı ve yeniden kullanımı Sonuç: Atık metal işleme sıvıları üretim miktarında %90, yeni metal işleme sıvıları satın alım miktarında %50 azaltım. Bu uygulama sonrasında atık sıvı tasviyesi için harcanan miktar %98 oranında azaltılmış, buradan edilen tasarrufla bu işlemi yapan firmadan kullanılmış (atık) yağ geri dönüşümü için hizmet alınmıştır. Yatırım Maliyeti: Yok Yıllık Kazanç: 25.000 Dolar. Kaynak: http://www.ec.gc.ca/cppic/en/search.cfm?txtSearchString=automotive Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

YAŞ ALMA İŞLEMİNDE KULLANILAN ÇÖZÜCÜNÜN AZALTIMI LONG MANUFACTURING LTD. (Mississauga, Kanada) Long Manufacturing Ltd. Motor ve şanzıman yağ soğutucuları, klima buharlaştırıcıları ve radyatör üreten, toplam dört fabrikada üretim yapan ve 700 kişinin çalıştığı bir firmadır. Mississauga fabrikasındaki üretim işlemleri elektrokaplama, metal baskı (stamping), yağ alma, kaynak, boyama ve montajı içermektedir. Hedef: Yağ alma çözücüsü olarak kullanılan 1,1,1-trikloroetan kaynaklı hava emisyonlarını ve atık 1,1,1-trikloroetanın tasfiye için tesis dışına gönderilmesini önlemek Sonuç: 1,1,1-trikloroetan satın alımında %100’lük azaltım. Baskı işleminde kullanılan yağın bir sonraki işlem öncesi parçaların üzerinden temizlenmesi gerektiği için, yapılan proses modifikasyonu ile yağ alma işlemi metal baskı işlemi sonrasında gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Bunun için ise baskı kalıpları yağ alma işlemi gerektirmeyen biçimde alternatif bir yöntem çerçevesinde modifiye edilmişlerdir. Yatırım Maliyeti: 42.000 Dolar. Yıllık Kazanç: 77.000 Dolar. Kaynak: http://www.ec.gc.ca/cppic/en/search.cfm?txtSearchString=automotive Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Örnekler sadece bunlarla sınırlı değil ! Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

ABD’DEN BÜYÜK ÖLÇEKLİ BİR ÖRNEK UYGULAMA Azaltım % -26,7 % -63,1 % -21,0 % -60,1 GLPT: Great Lakes Persistent Toxic Substances TRI: Toxic Release Inventory Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

OTOMOTİV SEKTÖRÜNDE KİRLİLİK ÖNLEME OLANAKLARI Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara

TEŞEKKÜRLER Prof. Dr. Göksel N. Demirer Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi Tel: 210 58 67, 210 26 41 Faks: 210 26 46 e.posta: goksel@metu.edu.tr Prof. Dr. Göksel N. Demirer, Çevre Mühendisliği Bölümü Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara