DÜNYADA SAĞLIK SORUNLARI VE SAĞLIK DÜZEYLERİ
ÇEVRE SORUNLARININ NEDENLERİ I-Nüfus artışı - 1800’lerde nüfusun ikiye katlanma süresi 130 yıl iken, bugün 15 yıla inmiştir. A- Beslenme sorunları - Yeni tarım alanları açma - Kimyasal gübre, pestisit, insektisit B- Hızlı ve sağlıksız şehirleşme - Hava kirliliği, gürültü kirliliği
Çevre Sorunlarının nedenleri II- Sanayileşme A- Kömür ve petrol tüketimindeki artışlar 1- Sera olayı 2- Asit yağmurları B- Sanayi atıkları ve çöplük sorunu - Tüketimin özendirilmesi(Sınai ürünlerin % 92 sini nüfusun % 25 i tüketiyor) C- Savaş sanayii ve nükleer kirlenme
SAVAŞ SANAYİİ Bir askerin donatımı ve eğitimi= 100 çocuğun eğitimi Bir nükleer denizaltı= 500 bin ev Bir jet savaş uçağı= 50 000 köyün temel ilaçları Temel sağlık hizmetlerinden yoksun olan insanların ihtiyacının karşılanması= silahlara harcanan paranın 1/ 15 i
Dünyada en çok görülen hastalıklar (1) Barsak parazitleri ( 1 milyar kişide askaris, 1 milyar kişide ankilostoma, 500 milyon kişide kamçılı kurt, amipli dizanteri İshaller (yılda1.5 milyar ishal olgusu, 3milyon çocuk+1 milyon yetişkin ölüm) ASYE (yılda 2 milyar ASYE olgusu, 4 milyon ölüm) Aşıyla önlenebilir hastalıklar (kızamık, boğmaca, tetanoz, hepatit B den 3.5 milyon ölüm) Deri hastalıkları
Dünyada en çok görülen hastalıklar (2) Tüberküloz (2 milyar kişi infekte, 8 milyon yeni olgu, 3 milyon ölüm) Sıtma (yılda 100 milyon olgu, 1 milyon ölüm) Cinsel yolla geçen hastalıklar (trikomonas, klamidia,HPV, gonore, genital herpes, sifiliz, şankroid, yılda 300 milyon yeni olgu) HIV-AIDS (40 milyon HIV, 10 milyon AIDS) Hepatit B (2 milyar kişi infekte, % 15’i kronikleşiyor)
Dünyada en çok görülen hastalıklar (3) Lepra ( 3.5 milyon olgu, 500 bin yeni olgu) Kalp-damar hastalıkları (500 milyonu hipertansiyon) Kronik akciğer hastalığı (500 milyon KOAH) Diabet (yetişkinlerde % 2-10) Kanserler (14 milyon olgu- yarısı yeni olgu) Mental ve nörolojik hastalıklar (300 milyon) Yaralanmalar (En çok trafik kazaları,başlıca neden alkolizm, 35 milyon iş kazası)
SAKATLIKLAR Dünya genelinde sakatlık sıklığı % 10 Sakatlık nedenleri Konjenital % 19 (Sy,Kızamık(çık) Malnütrisyon % 19 (İyot, A vit yetm) Enf. olmayan h. % 19 (Katarakt,retinopati..) Kazalar % 16 Enfeksiyonlar % 11 Alkol vb bağıml. % 8 Psikiatrik % 8
DÜNYADA ÖLÜM NEDENLERİ Kalp-damar hastalıkları (sigara) Enfeksiyon hastalıkları (aşıyla önlenebilir) Kanserler (sigara) Kazalar ve travmalar (alkolizm) Perinatal nedenler (çoğu önlenebilir) KOAH (sigara)
GLOBAL SAĞLIK DÜZEYİ Göstergeler geri ülkelerde ileri ülkelerde Sağ. Hiz. Alan % 69 % 100 Gebelikte izlen. % 56 % 99 Bebeklikte izl. % 56 % 100 Modern AP % 27 % 74 Düşük doğ.ağ. % 18 % 7 Anne ölümü(yüzbinde 700 15 Bağışıklama % 30-70 % 80-90
GLOBAL SAĞLIK DÜZEYİ 2 Göstergeler geri ülkeler ileri ülkeler BÖH (binde) 98 5 Doğuşta bek. Ömür 49 yıl 78 yıl Top.Doğurganlık 5.1 1.7 HİV+ 35 milyon 2 milyon Malnütrisyon % 10+36 - Kişi başına gelir 300 Ş 28300 Ş Günde 1 Ş dan az % 39 -