İŞLETME BÜTÇESİNİN HAZIRLANIŞI
İŞLETME BÜTÇESİ İşletme bütçesi; belirli bir amaca erişmek amacı ile belirli bir süre ardınca gidilecek politikayı gösteren, önceden hazırlanmış finansal bir hesap cetvelidir.
İŞLETME BÜTÇESİNİN ÖZELLİKLERİ İşletme bütçesi basit bir öngörü olmayıp bir plandır, belirli bir zaman süresi için gelecekteki uğraşların önceden hazırlanmış planıdır. Planlamada ve uygulamada gerçekleşen sonuçlar ile öngörülen sonuçların karşılaştırılıp ölçülmesinde kullanılan bir ölçü aracıdır. İşletme bütçesi uygulandığı alanda işletmenin politikasını belirtir. İşletme bütçesinin bir değere sahip olması için değişmez olması gerekirse de değiştirilemez bir araç değildir.
KAR PLANLAMASI ve KONTROLÜ Kar planlaması ve kontrolünün temel prensipleri aşağıdaki gibidir: Yönetimin Desteği Prensibi Organizasyon ve Hesap Planlama Prensibi Sorumluluk Muhasebesi Prensibi Tam Haberleşme Prensibi Gerçekçi Bekleyişler Prensibi Zamanlama Prensibi Esnek Uygulama Prensibi Ferdin ve Grubun Tanınması Prensibi İzleme Prensibi Katılma Prensibi
İŞLETME BÜTÇESİNİN YARARLARI Temel politikaların erken ele alınmasını sağlar. Yönetimde mantıklı ve sistemli karar alma geleneğini yerleştirir. Genel ekonomi ve iş kollarında beklenen trendlerin etkisinin zamanında ve etkince alınmasını sağlar. Çeşitli bölüm yöneticileri arasında karşılıklı sorunlara ilişkin ortak görüş birliğinin yaratılmasına yardımcı olur. İşletme yönetimini, yeterli sonuçlara ilişkin hedefleri rakamsal olarak saptamaya zorlar. Yönetimi, üretim faktörlerinden ve diğer kaynaklardan en ekonomik biçimde yararlanmaya ve planlamaya zorlar.
İŞLETME BÜTÇESİNİN YARARLARI Faaliyetlerin dönemsel analizlerinin yardımları ile verimsizliği zamanında saptama olanağı verir. Tüketici taleplerinin eğilimlerini öngörür. Üretim araçlarını maksimum kapasitede kullanmayı sağlar; eskimeyi, aşınmayı minimuma indirir. Sermayenin en iyi şekilde kullanılmasını planlar ve kontrol eder. Fona gereksinim duyulan zamanı ve tutarı ile ödeme zamanı ve tutarını saptamaya yardımcı olur. Harcamaların belirli bir amaç için ayrılan ödeneklerini kontrol ederek gereksiz ödemelere engel olur.
İŞLETME BÜTÇESİNİN YARARLARI Gelir ve giderler arasında denge kurarak işletme kaynaklarının korunmasına olanak verir. Bilgisayar desteği sağlanarak üretim, satış, stok, muhasebe entegrasyonu ile bütçe olanaklarının izlenmesini sağlar.
İŞLETME BÜTÇESİNDEN BEKLENENLER Bütçeden çok şey beklenmemeli. Kısa bir zaman sürecinde hazırlanması ve uygulanması sakıncalıdır. Uygun olmayan yönetim ve denetim şekilleri kullanılmamalıdır. Organizasyon bu iş için yeterli olmalıdır. Yetersiz genel muhasebe ve maliyet muhasebesi sistemleri bütçelemede sıkıntı yaratır. Geçmişe yönelik istatistiki bilgilerin bulunmadığı hallerde bütçe, yeterli düzeyde hazırlanamaz. Sonuca çabuk ulaşma isteği sıkıntı yaratır. Hatalı işbirlikleri hatalı sonuçları ortaya çıkarır.
İŞLETME BÜTÇE SİSTEMİ
İŞLETME BÜTÇELERİNİN ÇEŞİTLERİ Satış bütçesi Üretim bütçesi Direkt İlk Madde ve Malzeme (DİMM) bütçesi Direkt İşçilik bütçesi Genel Üretim Giderleri (GÜG) bütçesi Satışların Maliyeti bütçesi Faaliyet Giderleri bütçesi Yatırım bütçesi Nakit bütçesi
NAKİT BÜTÇESİ Nakit girişleri bütçesi Nakit çıkışları bütçesi
PROFORMA BİLANÇO ve GELİR TABLOSU Yıllar itibariyle proforma bilançolar Yıllar itibariyle proforma gelir tabloları
İŞLETME SERMAYESİ İHTİYACI TABLOSU Döner varlık kalemleri Kısa süreli borç kalemleri İŞLETME SERMAYESİ İHTİYACI