DÜNYA ÜZERİNDE VAR OLAN YÖNETİM BİÇİMLERİ

DEMOKRASİ

Ülkeyi yönetme hakkının millete ait olduğu ve halka bir çok özgürlüklerin tanındığı, çok partili sistemlerin geçerli olduğu, tek anlayışın kabul ettirilmeye çalışılmadığı sistemlerdir. Şu tanımlamalarda demokrasi ile ilgilidir,

Halka, hak ve özgürlükler tanınması Çok partili düzen (Liberal demokrasi) Halkın yönetime ortak olması Bağımsızlık, Özgürlük, eşitlik gibi kavramlar Tanzimat, Islahat, I. ve II. Meşrutiyet.

CUMHURİYET

ilk öğe devlet başkanının seçilerek iş başına gelmesidir. Esas olan ilk öğe devlet başkanının belli bir süre için seçilerek iş başına gelmesidir. Meclis olmalı ve halka seçme-seçilme hakkı tanınmalıdır.

MONARŞİ

“Mutlak Monarşi”de denir. Bir kişinin kayıtsız şartsız egemenliğidir. “Mutlak Monarşi”de denir. Meclis yoktur. Halkın yönetime katılımı yoktur.

OLİGARŞİ

Ülkeyi bir grubun yönetmesidir. (Zengin, Aydınlar, Askerler)

KOMÜNİZM

ve işçi sınıfının sömürülmesine karşı çıkan bir akımdır. Sanayi devriminin getirdiği sorunlar ve işçi sınıfının sömürülmesine karşı çıkan bir akımdır. İlk kez Rusya’da I. Dünya Savaşı sırasında kuruldu. Her şey halk adına devletin denetimindedir. Özel mülkiyet yoktur. Tek Parti ve siyasi görüş vardır. Katı bir devletçi anlayış vardır.

OTORİTER YÖNETİM

Siyasal iktidar yetkilerini tek elde toplandığı yönetim biçimidir (Parti, Şef). Meclis bulunur. fakat yetki devlet başkanındadır.

TOTALİTER YÖNETİM

Hiçbir bireysel özgürlüğe yer vermeyen ve bireyin yaşamını her yönüyle devlet otoritesine tabi kılmayı amaçlayan yönetim biçimidir. İtalyan diktatör Mussolini’nin 1920’lerin başında İtalya da kurulan faşist devleti nitelemek üzere ortaya attığı “totalitario” kavramına dayanır. Anayasa ve meclis kaldırılmış yada etkisiz hale getirilmiştir.

TEOKRASİ

dayanılarak yönetilmesidir. anayasa olarak kullanılır. Devletin, dini kurallara dayanılarak yönetilmesidir. Din kuralları anayasa olarak kullanılır.

TEORATİK EGEMENLİK

Ülkeyi idare etme yetkisinin tanrıdan alındığına ve egemenliğin kaynağının tanrı olduğuna dayanan yönetim anlayışıdır. (Fransız ihtilali ile geçerliliğini yitirdi). Eski çağlarda Mısır’da Firavun aynı zamanda tanrıdır (Tanrı Kral anlayışı), Sümer devletinde Krallar aynı zamanda Rahiptir (Rahip Kral anlayışı). Osmanlıda, 1517 Ridaniye seferi ile Mısır’ın alınması sonucu Padişahlar aynı zamanda Halife unvanını kullanmışlardır. Bunun sonucunda yönetim “teokratik” bir yapıya dönüşmüştür.

FAŞİZM

Baskıcı devlet şeklidir. İlk kez İtalya’da I.Dünya Savaşından sonra ortaya çıktı. Temel felsefesi “ Her şey devlet içindir, hiçbir şey devlete karşı değildir. ” Tek parti vardır. Baskıcı devlet şeklidir.

NASYONAL SOSYALİZM (Nazizim)

Almanya’da ortaya çıktı. Faşizme benzer, Tek Parti ve siyasi görüş vardır. Baskıcıdır.