Viral Hepatitler Prof. Dr. Fehmi TABAK Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Anabilim Dalı
Akut Hepatit Virüsler Karaciğer hücresi nekrozu İkter AST, ALT Bilirubin Karaciğer hücresi nekrozu Virüsler İlaçlar & Alkol İskemik hepatit Otoimmun hepatit
Tarihçe HBV-1963 HAV-1973 HDV-1977 HCV-1989 HEV-1992
HBV (1/3-%5) 3.5-4 Milyon HCV (%1) 600.000 HAV (%80-90)
Epidemiyoloji Tüm dünyada ~350 milyon kişi taşıyıcı Ülkemizde taşıyıcılık oranı : ~%5 Ülkemizde ~3-4 milyon kişi taşıyıcı Ülkemizde yaklaşık yılda 15.000 kişi gelişen komplikasyonlar nedeniyle kaybedilmektedir.
1/3 - %5 KHB – Coğrafik dağılım 1/3-%5 HBsAg Prevalansı ³8% - Yüksek 2-7% - Orta <2% - Düşük 36
Bulaşma Fekal-Oral (HAV, HEV) Parenteral (HBV, HCV, HDV) Horizontal Vertikal
Etkenler HAV HBV HCV HDV HEV Primer hepatotropik virüsler Sekonder hepatotropik etkenler Virüsler Bakteriler Parazitler Mantarlar
Tüm AVH olgularında klinik, laboratuvar ve tedavi benzer olup, özgül tanı farklılıklar gösterir.
Klinik - AVH Asemptomatik seyir Semptomatik seyir Uzamış kolestaz Relapslarla seyreden hepatit Fulminant hepatit
Asemptomatik seyir Sıklık : ~%70 Yaş arttıkça sıklığı azalır. HBV’nde asemptomatik seyreden olgularda kronikleşme daha sık.
Yaş-Seyir ilişkisi Semptomatik enfeksiyon (%) Kronik enfeksiyon (%) 100 100 80 80 60 60 Kronik enfeksiyon (%) Kronikleşme Semptomatik enfeksiyon (%) 40 40 20 20 Semptomatik enfeksiyon Doğum 1-6 ay 7-12 ay 1-4 yıl Yetişkinler Enfeksiyon yaşı 34
Semptomatik seyir Kuluçka evresi Prodromal evre İkterik evre İyileşme evresi
Kuluçka evresi HAV: 2-7 hafta HBV: 2-6 ay HCV: 6-7 hafta HDV: Koenfeksiyonda 2-6 ay Süperenfeksiyonda 2-8 hafta HEV: 2-8 hafta
Prodromal evre İkter öncesi 3-4 gün sürer Halsizlik, iştahsızlık, bulantı, kusma, ishal, ateş, karın ağrısı Grip benzeri tablo : A tipi Serum hastalığına benzer tablo : B tipi
İkterik evre Sklerada ikter, idrar renginde koyulaşma, akolik dışkı Kaşıntı FM : İkter, hepatomegali, splenomegali Ciddiyeti ve seyir süresi etkenin tipi ile değişir
Yakınma B tipi Cerrahpaşa / Enfeksiyon-1992&1997
Fizik muayene bulguları Cerrahpaşa / Enfeksiyon-1992&1997
İyileşme evresi 1-4 hafta sürer. Klinik iyileşme Biyokimyasal iyileşme A tipi : 125 gün B tipi : 208 gün Virolojik iyileşme (2-3 ay) Histolojik iyileşme (6 ay)
Fulminant hepatit Semptomlu olguların %0.1-1’inde görülür. Sıklık etkene göre değişir. İkterden sonraki 12 hafta içinde gelişir. Bilinç bulanıklığı, beklenenden daha hızlı ALT düşüşü, PZ’nda uzama düşündürmeli C tipinde çok nadir, D tipinde en fazla Mortalite yüksek (~%90)
Komplikasyonlar FH Aplastik anemi Esansiyel Mikst Kriyoglobulinemi Glomerulonefrit PAN Kronik hepatit ve HCC
Laboratuvar - AVH Transaminazlarda artış Bilirubinlerde artış x 8-10 ALT>AST Bilirubinlerde artış Direkt>İndirekt AF artışı < x 3 Protrombin zamanı Genellikle değişmeyen parametreler Proteinler, A/G, CPK, GGT, LDH, ESR
Özgül tanı, serolojik testlerle konur TANI Özgül tanı, serolojik testlerle konur
HBV Anti-HBc IgM HBsAg Anti-HBc IgG HBeAg Anti-HBe HBV-DNA Anti-HBs
Hangi serolojik testleri isteyelim? HBsAg AntiHBc-IgM Anti-HAV- IgM Anti-HCV HCV-RNA Anti-HEV- IgM/IgG Kliniğinin düşündürdüğü sekonder etkenler
Ayırıcı tanı Toksik hepatitler İskemik hepatit Otoimmun hepatit Alkolik hepatit Leptospiroz
Tedavi - AVH Semptomatik Yatak istirahati FH gelişirse YBÜ’nde izlenmelidir ve transplantasyon düşünülmelidir. Alkol ve hepatotoksik ilaçlar yasaklanır. Akut HCV enfeksiyonunda özgül tedavi düşünülebilir. Kortikosteroidler yararsız.
Korunma A ve B tipi hepatitten korunmak için pasif ve aktif immunizasyon uygulanmaktadır
fehmitabak@yahoo.com