İçindekiler Zorbalığın Tanımı Zorbalığın Şiddet ve Saldırganlıkla İlişkisi Zorbalığın Türleri (Fiziksel, Sözel, Duygusal, Cinsel, Siber) Zorbalığın Yapıldığı Yerler Siber Zorbalık Siber Zorbalık Türleri Zorbalığın Nedenleri Zorba, Mağdur ve İzleyen Zorbalığın Zorba Açısından Sonuçları Zorbalığın Mağdur Açısından Sonuçları Zorbalığın İzleyen Açısından Sonuçları Zorbalığa Karşı Yapılabilecekler

Zorbaca yapılan davranışlar aslında çocukça yapılan şakalardır. Zorba kişiyle kavga etmek ve ondan intikam almak en iyi yoldur.

Zorba davranışları görmezden gelirsem, zorba davranışlar azalır. Zorba, kışkırtıldığı için zorbalık yapar, bu yüzden mağdur da suçludur ve hak etmiştir.

Zorbalık Nedir? Bir kişinin, kendisinden daha güçlü bir ya da daha fazla kişi tarafından, kasıtlı olarak, sürekli biçimde olumsuz eylemlere maruz bırakılmasıdır.

Zorbalık Kriterleri Kasıtlı olarak zarar verme amacıyla saldırgan davranışlarda bulunulması Bu olumsuz eylemlerin bir kez değil, sürekli bir şekilde uygulanıyor olması Taraflar arasında güç dengesinin eşit olmaması Genellikle sistematik ve organize davranışlardan oluşması

Zorbalığın Şiddet ve Saldırganlıkla İlişkisi

Zorbalığın Türleri Fiziksel Zorbalık Sözel Zorbalık Duygusal Zorbalık Cinsel Zorbalık Siber Zorbalık

Fiziksel Zorbalık Özellikle bedensel bakımdan güçlü olanların güçsüzlere kasıtlı ve devamlı şekilde fiziksel temas yoluyla zarar verdiği, onların canını yaktığı durumları tanımlar. Tekme-tokat atma Yumruklama Tükürme Saç ya da kulak çekme

Sözel Zorbalık Kişinin duygularını inciten sözcüklerle ya da hareketlerle kişiye sözel olarak zarar vermektir. Alay etme Küfür etme Kötü isim veya isimler takma Küçük düşürücü, rencide edici sözler söyleme Kişinin kendisine veya ailesine hakaret etme

Duygusal Zorbalık Kişinin sosyal konumuna, ilişkilerine ve ait olma duygusuna zarar verme yoluyla gerçekleştirilir. Gruptan dışlama Küçük düşürme Herhangi bir ayrım uygulama.

Cinsel Zorbalık Bir kişinin, diğer bir kişiyi kendi cinsel gereksinim ya da isteklerin doyumu için cinsel nesne olarak kullanması ya da kullanılmasına göz yumulmasıdır. Cinsel taciz Cinsellik içeren sözler Elle sarkıntılık

Zorbalık Nerelerde Yapılmaktadır? Okul içi Spor salonu Soyunma odası Arka bahçe Okul yolu Okul tuvaletleri Okul servisleri

Zorbalığın Yaygınlığı

Siber Zorbalık Bir ya da birden fazla kişinin, elektronik iletişim araçlarını kullanarak, belirli bir zaman süresi içerisinde ve sürekli olarak, kendisini savunma gücüne sahip olamayan birisine yönelik gerçekleştirdikleri kasıtlı saldırgan davranıştır.

Siber Zorbalık Araçları SMS, MMS Sosyal Paylaşım Siteleri (arkadaşlık siteleri, bloglar, internet forumları, internet sözlükleri) Resim/Video Klip Telefon E-Mail Chat Odaları Anlık Mesajlaşma(MSN, ICQ) Web Siteleri

Siber Zorbalığın Türleri Çevrimiçi kavga etme Zarar verme İftira Başka bir kimliğe bürünme Bilgilerini izinsiz kullanma Ortaya çıkarma Sanal dışlama Siber taciz

Siber Zorbalık Yaygınlığı

Zorbalığın Nedenleri Yetiştiği ortam Aile ortamı ve aile içi ilişkiler Arkadaş çevresi Kitle iletişim araçları Okul ortamı Öğretmenlerin tutumları

Yetiştiği Ortam Çocuğun yaşadığı yerin özellikleri, yetiştiği çevrenin sosyo-ekonomik düzeyi, o bölgedeki işsizlik ve suç oranı, zorba davranışlara sebep olabilmektedir.

Aile Ortamı ve Aile İçi İlişkiler Aile ortamının yapısı, aile üyelerinin birbirleriyle ilişkileri, çocuğun zorbalık davranış sergilemesinde rol oynayabilir.

Arkadaş Çevresi Ait olunan ya da olunmak istenen arkadaş grubu zorba davranışın gerçekleşmesinde rol oynayabilmektedir.

Kitle İletişim Araçları Yazılı ve görsel medya araçları, kişinin zorbalık eylemini gerçekleştirmesinde önemli bir etkendir.

Okul Ortamı Okul iklimi, personelin ve yönetimin öğrencilere yönelik tutumları okuldaki zorbalık oranını etkileyebilmektedir.

Öğretmenlerin Tutumu Öğretmenlerin öğrencileriyle olan ilişkileri, zorbalığa karşı tutumları; zorbalığın ortaya çıkması ve devam etmesinde etkilidir.

Zorba- Mağdur- İzleyen

Zorbanın Özellikleri İntihar girişimi Otoriter bir aileye sahip olma Zayıf aile içi iletişim Okula uyum düzeyi ve akademik başarının düşük olması Okula bağlığının zayıf olması Örnek rol model eksikliği Zorba olan arkadaşlara sahip olma Suç unsuru taşıyan eylemlerde bulunma Kavgacı davranışlar sergileme Disiplin aracı olara cezayı kullanan ebeveynlere sahip olma

Zorba Açısından Sonuçları Öğrencinin okuldan uzaklaştırılması ya da atılması Benzer davranışların yetişkinlik döneminde de devam ederek suç unsurları taşıyan davranışlara dönüşmesi Öğrencinin verilen görevden kaçması, sorumluluk almaması

Arkadaşlık kurmada sorun yaşama Daha az popülerlik Mağdurun Özellikleri Kaygılı olma Arkadaşlık kurmada sorun yaşama Daha az popülerlik Genel olarak yalnız kalma eğilimi Kendi başlarına sosyal aktivitelere katılmasını desteklemeyen ebeveynler Okulla etkileşim içinde olan ebeveynlere sahip olma Fiziksel sağlık problemleri yaşama Okul devamsızlığını yüksek olması Okul ile ilişkilerinin zayıf olması Okula uyum güçlüğü Yalnızlık duygusu Özgüven Eksikliği

Mağdur Açısından Sonuçları Okula ilginin azalması Depresyon Okuldan kaçma ya da okulu bırakma Disiplin problemleri Geri çekilme Kendine saygının azalması, gururun incinmesi Kendini kişisel olarak suçlama Diğerlerine zorbalık yapma Öç alma planları yapma, intikam davranışları sergileme Diğerlerine karşı şiddet kullanma İntihara teşebbüs etme ya da intihar etme

Daha çok Zorbalık Düşük Özgüven Daha çok pasiflik Daha çok zorbalık Pasif kalma

İzleyenin Özellikleri Kavgalarda aktif davranmama Zorbayı suça yönelme konusunda cesaretlendirme Okul yönetiminden ve alabileceği suçlardan çekinme Zorbayı alkışlayan tarafta olma

İzleyen Açısından Sonuçları “Sıra bana da gelecek” kaygısı Okuldan kaçma ya da okulu bırakma Yetersizlik hissi Disiplin problemleri Depresyon Özsaygıda düşüş

kötülük yapanlar değil, seyirci kalıp hiçbir şey yapmayanlar “Dünya; kötülük yapanlar değil, seyirci kalıp hiçbir şey yapmayanlar yüzünden tehlikeli bir yerdir.” Albert Einstein

Peki Siz Ne Yapabilirsiniz?

Öğretmen- Öğrenci İlişkisi Zorbayı, mağdurların bakış açısını anlaması için teşvik etme Zorbalık konusunda öğrencileri bilinçlendirme Her öğrencinin okulda mutlu olmaya hakkı olduğu mesajını verme Öğrencilerin paylaşım sorumluluklarını geliştirme Öğrenciler arası arkadaşlık ilişkisine önem verme Kişisel ve sosyal gelişimi destekleme Öğrencilerin alay konusu olma, fiziksel ya da duygusal hasara uğrama korkularını yaşamayacakları güven ortamını oluşturma Kültürel farklılıkların günlük hayat üzerindeki etkileri hakkında bilgilendirme  

“Zorbalık başkasının hakkına saldırıdır, güvenli değildir ve bu okulda yasaktır.” mesajını sınıflarda açıklama Öğrencileri okul kuralları hakkında bilgilendirme Kabul edilmeyen davranışların ne olduğunu net olarak ortaya koyma Ödül ve yaptırımları net olarak belirleme Öğrencilerle birlikte uyulması gereken kuralları belirleme Cesaret, düşünme, adalet, sorumluluk, iş birliği gibi konuları müfredatla kaynaştırarak öğrencilerin içselleştirmesini sağlama Öğrencilere saygılı ve hoşgörülü davranarak örnek olma

Şiddet gibi kabul edilmeyen davranışların, olumsuz sonuçları için düşmanca olmayan tavırlarla fiziksel olmayan yaptırımlar uygulama Zorbalara karşı şiddet uygulamama Zorbalığın devam etmesine katkı sağlayan izleyici öğrencilerin farkında olma Zorba öğrencilerin sınıf içinde popüler olabilme çabalarına tepkisiz kalmama Öğrencileri siber zorbalık ve güvenli internet kullanımı konusunda bilinçlendirme Siber zorbalık yaşayan öğrencileri, bu konuyu paylaşmaları konusunda teşvik etme

Öğretmen- Veli İlişkisi Velilere zorbalık hakkında bilgi verme, toplantı düzenleme Yetişkinlikleri olumlu rol modeller olmaları konusunda destekleme Zorbalık hakkında duyarlı olan velileri sürece dahil etme

Öğretmen-Okul İlişkisi Zorbalık hakkında okul yönetimini bilgilendirme Zorbalığın tüm okulu ilgilendiren bir sorun olduğunun farkına varma ve tüm personeli çözüm sürecine dahil etme Okulda uygulanan yaptırımların tüm olaylar için tutarlı ve adil olmasına dikkat etme Okul çapında zorbalığı inceleme Zorbalık riskini azaltıcı okul politikalarına destek olma Zorbalığa sıfır tolerans gösterme Tüm öğrencilerin katılabileceği etkinlikler düzenleme

“Zorbalığa uğramış olman Anahtar Mesajlar “Zorbalığa uğramış olman senin suçun değil!” “Bunlarla kendin yüzleşmek zorunda değilsin.”

Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmeni Teşekkürler… BAYDİĞİN ORTAOKULU Rehber Öğretmeni Gülenay KUNDOGDU BAYDİĞİN ORTAOKULU Bilişim Teknolojileri Rehber Öğretmeni Cengiz DÖKMETEPE