20 NİSAN 2013 İSTANBUL PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK SERVİSİ BORUSAN ASIM KOCABIYIK TEKNİK VE ENDÜSTRİ MESLEK LİSESİ -ERGENLİK DÖNEMİ -ŞİDDET ÖNLEMEDE AİLENİN YERİ -GENÇLİK ÇAĞI SORUNLARINDA AİLENİN GENCE YARDIMI -GENÇLERLE İLETİŞİM 20 NİSAN 2013 İSTANBUL PSİKOLOJİK DANIŞMA VE REHBERLİK SERVİSİ

Kişisel olarak başlangıç-bitişi farklıdır. Ergenlik Nedir? Kişisel olarak başlangıç-bitişi farklıdır. (10-20 yaş arası)

Gençlik Çağı Genç Kızlık Delikanlılık Dönemi Buluğ Çağı

ERGENLİK Toplumdan topluma, Devirden devire, Kişiden kişiye, Farklı özellikler gösterir. Aynı toplumun çeşitli kesimlerinde bile bu farklılıklar söz konusudur.

ZAMANI FARKLI OLSADA HERKES ERGENLİĞİ YAŞAR

“Bu günün gençleri lüks ve gösteriş düşkünü “Bu günün gençleri lüks ve gösteriş düşkünü.saygısız,başkaldıran,geveze ve obur yaratıklar!” SOKRATES Çağımızdan 2400 yıl önce bu söz,yetişkinlerin gençlere bakışı açısından hala geçerliliğini koruması ne ilginç değil mi? Şimdi yetişkin olan anne ,babaların ebeveyni de onlar için aynı sıfatları kullanmışlar. Ne kıtalar,ne sınırlar buna engel olamamış ! Yıllar içinde ebeveynlerimizin bizleri eleştirdiği konular biçim değiştirse de altta yatan tartışmanın özü hep aynı kalmış.

“Artık büyü. Okuluna git, oku. Sokaklarda aşağı yukarı dolaşma “Artık büyü.Okuluna git, oku.Sokaklarda aşağı yukarı dolaşma.Sen sabah akşam bana eziyet ediyorsun.Sabah akşam eğlence uğruna zamanı boşa harcıyorsun!” SÜMERLER (İÖ 3500-1900) Tapınak Yazıtı Ortalama 4000 yıl önce söylenmiş bu sözlerin güncelliğini koruması şaşırtıcı değil mi? Gençler her çağda her medeniyette anlaşılamadıklarını düşünmüş,aileler ise hep onların bu dönemde gelecekleri için kaygı duymuşlardır. Bu konuyu kavrayabilmek için bu dönemi biraz tanımaya çalışalım mı? Ne dersiniz?

İnsanın içinde fırtınaların koptuğu Sosyal Psikolojik Fiziksel değişimlerin bir arada yaşandığı Çocuklukla erişkinlik arasında yer alan Hızlı bir BÜYÜME, GELİŞME ve OLGUNLAŞMANIN olduğu Gelecekteki yaşantıyı belirleyen dönem olarak tanımlayabiliriz.

Çocuklar sadece büyürler, Ergenler ise hem büyürler hem değişirler. Ergenlik; ikinci doğum olarak da adlandırılır.

ERGENLİĞİN TANIMI Büyük bocalamalar Aristo, Platon, Sokrates zamanından beri Ergenlik ; Büyük bocalamalar Fırtınalarla dolu bir dönem olarak adlandırılır.

ERGEN BENCİLLİK UYUM ÇOCUKLUK NEŞE İSYAN ETME İTEN REDEDEN D YARDIMSEVERLİK UYUMSUZLUK CİDDİYET KEDER BOYUN EĞME İSTEYEN BEKLEYEN

ERGENİN PROBLEMLERİ Fiziksel görünüş ve sağlık Evde ve dışarıda toplumsal ilişkiler Karşı cinsle olan ilişkiler Okul ödevleri, gelecekle ilgili planlar Cinsel ve törensel davranışlar Mali durum

ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ Büyüme ve değişim evresidir. Yeni arayışlar içinde olduğu bir çağdır. Kendini aramaktadır. Kendi kişiliğine çeki düzen vermeye çalışır.

Cinsel uyanışla birlikte yeni ruhsal özellikler ve davranışlar kendini gösterir. Zor beğenen ve çabuk tepki gösteren bir genç olur.

OLAYLARA BEKLENMEDİK TEPKİ GÖSTEREBİLİRLER Duyguları hızlı bir iniş çıkış gösterir. Çabuk sevinir çabuk üzülür, Çabuk sinirlenir, Olur olmaz şeyleri sorun yapar. Tepkileri önceden kestirilemez olur. OLAYLARA BEKLENMEDİK TEPKİ GÖSTEREBİLİRLER

Derslere ilgisi azalmış, çalışma düzeni bozulmuştur. İstekleri artmıştır. Kendisine tanınan hakları yetersiz bulur. Ana babanın uyarılarına birden tepki gösterir, ters yanıtlar verir.

Bağımsızlık çağıdır Evde pek durmak istemez Dönüş saatine aldırmaz Yemeğe geç kalır Gece dışarı çıkmak ister Evde oturmak ona işkence gibi gelir

Ana-babasını eleştirir Öğütlerle davranışlar arasındaki tutarsızlığı yüze vurur. Ana-babasının hoşuna gitmeyecek davranışlarda bulunur. Ana- babasına karşı çıkmış olmak için , karşı çıkar. Saçmada olsa bazı fikirleri savunmaktan zevk alır.

Dağınık ve savruk olur. Sık sık bir şeyler devirip kırar, sakarlardır. Kendisini arkadaşlarıyla karşılaştırır, gruplaşmalar olur.

Ana, babasından değişik olma çabası, onu boşluğa itmiştir Ana, babasından değişik olma çabası, onu boşluğa itmiştir. Bu boşluğu arkadaşlarıyla doldurmak ister. Argo konuşur. Kendine dert ortağı ve sırdaş seçer. Grup dışına itilmemek için kendisine aykırı davranışlarda bulunur.

Hayranlık ve tutkuların bol olduğu dönemdir İlgileri artmış , gelgeç hevesleri çoğalmıştır. İdealler geliştirir ,kendilerine bir rol-model seçerler- öğretmen, sporcu, bir şarkıcı gibi. Kahramanlarına ya da idollerine benzemek isterler, odasına, eşyalarına resimlerini, posterlerini asar. Duvarlara astığı renkli resimlere ve posterlere karışılmasını istemez. Gürültülü müziğe bayılır.

Hayran olduğu kişilere fanatiklik derecesinde bağlanır. Gizliliğe önem verir. Odası varsa saatlerce odasına kapanır, hatta kapısını kilitli tutmaya özen gösterir. Arkadaşlarıyla gizli konuşmaları ve fısıldaşmaları olur

Günlük tutmaya başlar. Şiir ve öykü yazmaya özenir. Kendinden habersiz yazdıklarının okunmasına büyük tepkiler gösterir.

Toplumsal olaylara ve politikaya ilgi artar. Kulaktan dolma ya da ödünç alınmış düşünceler savunulur. Büyüklerle tartışmaya girişir. Özet düşüncelere sahip olurlar.

ERGENLİK DÖNEMİNDE DAVRANIŞ BOZUKLUKLARI Kaygılar Depresyon İntihar davranışı-teşebbüsü Saldırganlık, Aşırı uygunsuz ve toplumsal normlarla uyuşmayan hareketler, Toplumsal ilişkilerden geri çekilme Kişisel bakımda düşme,

YEME BOZUKLUKLARI Aşırı kilo kaybı, Aşırı yeme ve kusma, Vücut ağırlığı ilgili algıda bozukluk

GENCİ; İLAÇ, MADDE VE ALKOL KULLANIMINA GÖTÜREN YOLUN KALDIRIM TAŞLARI ! Bu maddelere kolay ulaşılabilmesi ! Yeni şeylere olan merakları ! Kolay tehlikeye atılabilmeleri ! Risk alabilmeleri ! Ana-babanın etkisi ! Arkadaş baskısı ve etkisi ! Yaşamın zorluklarından kaçma ! Duygusal bozukluklar ! Toplumsal reddedilmedir !

SUÇ VE ŞİDDETE EĞİLİM : Çocuklukta ihmal edilen, Aşırı katı veya dengesiz, Fiziksel cezalandırmaya- dayağa dayalı yetişen, Ana-baba-çocuk ilişkisinde karşılıklı düşmanlığın yaşandığı, Aile kaynaşmasının yok olduğu, Ana-babanın ilgisizliği, Ana-babanın çocuğu reddi durumlarında olabiliyor.

ERGENLİĞİN SONLANMASI Dengeliliğin artması Problemleri karşılama yöntemleri Yetişkinlerin müdahalelerinde azalma Duygusal sakinliğin artması Gerçekçiliğin artması Olgunluk sembollerine karşı ilgi Topluma karşı sorumlu bir davranış kazanmayı istemek ve buna ulaşmak

ERGENLİĞİN SONLANMASI Evlilik ve aile hayatına hazırlanması Bilimsel bir dünyaya ayak uyduracak değerleri geliştirmesi Kişinin kendi fizik yapısını, erkek ya da kadın cinsel rolünü kabul etmesi bu role uygun davranış geliştirmesi Ana babasından ve diğer yetişkinlerden duygusal olarak kopup bağımsızlığını kazanması

ERGENLİĞİN SONLANMASI Bir meslek seçebilmesi Toplumsal yetişkin bir birey olabilmek için gerekli bilgi ve yetenekleri kazanması Duygusal bağımsızlığı kazanma ve kendisi ile ilgili önemli kararları kendi başına verebilmesi,

ERGENLİĞİN SONLANMASI Arkadaş ilişkilerinde kabul görmesi Arkadaşlık becerileri, işbirliği, liderlik yeteneklerini geliştirebilmesi, Çatışan değerleri uzlaştırma ve kendi yaşına özgü bir yaşam felsefesi geliştirebilmesi,

ERGENLİK DÖNEMİYLE BAŞ ETME Ana baba olarak ana görevimiz, Çocuklarımızı bağımsız, verimli ve sorumlu bir şekilde yaşayabilecek duruma getirmek olmalıdır.

Ailelerin baş etme hazırlıklarına ERKEN başlaması, çocukları ve kendileri için en iyi yoldur.

Bebeklik döneminden itibaren ; -Sağlıklı, -Karşılıklı sevgi ve saygıya dayalı, -Tutarlı, ilişkiyle yetişen gençlerde ERGENLİK DAHA RAHAT YAŞANIR...

Bu konularda önceden bilgi sahibi olma tıpkı AŞI gibi, koruyucu ve rahatlatıcı olur.

Çocuğun doğumundan itibaren ilişkiye zaman ayrılması sağlıklı iletişim için önemlidir.

SORUNLARA YAKLAŞIM Sorunlara ortaklaşa yaklaşınız. Diyalog kurmada istekli olunuz Diyalogu siz başlatın. Objektif olun, Ergenin gözüyle görmeye çalışın.

UNUTMAYINIZ; İyi tarafları hatırınızda kalsa da, sizler de aynı sorunları yaşamışsınızdır ! Bunu düşünerek iki kuşağın düşüncelerini birleştirmek için çaba harcayınız.

bir kişi olarak düşünmek oldukça zordur. BEN SENİN YAŞINDAYKEN.... “Ben senin yaşındayken” diye başlayan ve kendinizi öven konuşma biçiminden sakınmalısınız. Gerçekçi olmaya özel çaba sarf ediniz. Genç için; yetişkinleri ,kendi yaşlarında ve sürekli çalışkan, başarılı, düşünceli, saygılı, anlayışlı, çok sevilen,her türlü kusurdan uzak !!!! bir kişi olarak düşünmek oldukça zordur.

ERGENLİK DÖNEMİYLE NASIL BAŞ EDECEKSİNİZ ? Ergenlik dönemi özellikleri hakkında bilgilenin ve bu bilgilerinizi çocuklarınızla paylaşın.

DİSİPLİN ! Sınırları ve özgürlükleri hakkında çocuğunuza bilgi verin. Yaşlarına uygun,yeteri kadar özgürlük sağlamak, gelişmelerini olumlu yönde destekleyecektir. Onlara nefes alma imkanı tanıyın. Severken boğmayın.

DENETİM ! Sürekli denetim altında tutmayın.Bunu isteseniz de başaramazsınız. Kendisine güvendiğinizi ,samimi olarak davranışlarınızla gösterin. Yapacağı yanlış bir davranışın, her şeyden önce kendi kişiliğine saygısızlık olacağı temasını işleyin. Otokontrolün gelişmesi için ailede ve toplumda bazı sorumluluklar verin.

GÖRÜŞLERİNİ ALIN ! Ailede herhangi bir sorun olduğunda gencin de görüşlerini alın. Onu aile içi sevinçlerden ve üzüntülerden ne kadar soyutlarsanız, o kadar yetişkinlikten uzaklaştırırsın.

SEVGİ !!! Anlamı bilinen ve yerinde kullanılan “SEVGİ” ilacı, gerçekten birçok sorunun çözümünde çok etkilidir. Sevginizi gizlemeyin. “İçinden sevmek” şeklinde bir sevgi türü yoktur. Sevgi saydam olmalıdır.

SEVGİ Sevgi ön şartlı ve koşullu olmaz Sevgi şartsız olduğu zaman anlam taşır. Sevgi ekmek , su ve hava gibi temel ihtiyaçlardan birisidir.

SEVGİ Sevginin en anlamlı ifadelerinden birisi hoşgörüdür. Gencin kendisini tanıyıp,yeteneklerini geliştirmesine yardım eder.

İLETİŞİM ! Çocuklar ve gençler sizin söylediklerinize değil, yaptıklarınıza dikkat eder. Bu açıdan kuru kuruya nasihat eden bir anlayışı benimsemeyin. Onu duyun,dinleyin ne dediğini anlamaya çalışın.

İLETİŞİM Mutsuz ve üzgün olduklarında bile, sizlerle konuşmalarını yüreklendirecek ilişki tarzı geliştirin

İLETİŞİM Ergenin sağlıklı eğitimi ancak okul ile ailenin iletişimi ile gerçekleşir. Tek başına okul ya da tek başına aile onun eğitiminden istediği sonucu alamaz. Okul başta olmak üzere her türlü sosyal kuruma sorumluluk düşmektedir. *Ancak en büyük pay yine aileye düşmektedir.

ÖZELLİK ! Özel hayatına kesinlikle saygı gösteriniz. *Örneğin; kapısını vurmadan odasına girmeyiniz. Ona gelen bir mektubu açmayınız. Günlüğünü karıştırmayınız. *Bazen günlük en iyi arkadaş olabilir. Yaşadıklarını yazdıkça rahatlarlar. İleride bu anılara, tıpkı çocukluk resimlerine baktığı zaman gibi gülümseyerek bakacak ve hatırlayacaktır.

SEVGİLİ VELİLER ; Ergeni hiçbir zaman tanık aracı veya hakim olarak kullanmayınız . Ondan kesinlikle mükemmel olmasını beklemeyiniz . Ufak tefek hataları görmezden geliniz. Onu iyi komşu çocukları ile kıyaslamayınız. Tenkitte cömert olduğunuz kadar övgüde ve takdirde de cömert olunuz.” Gence bir davranışı öğretmenin en iyi yolu ; ondan beklediklerimizi ona vermektir

ONLARLA BERABER YAŞAMAYI, ONLAR İÇİN YAŞAMAYA TERCİH ETMELİ

Kesin ama adil olmalı, Onların haklarına saygılı olmayı onların bize saygısından önde tutmalıyız .

Ona çok kızdığınızda hemen bağırıp cezalandırmayın Kızdığınızda derin derin soluk alın ya da koşun, bisiklete binin... Rahatlayın. Bir şekilde enerji harcayın,çünkü enerji harcamak içimizdeki duyguları atmaya yardım eder. Olaylar henüz sıcakken doğru düşünemeyebiliriz  

 Yetişkinler bile bir problemle karşılaştığında sağduyulu ve sakin davranmakta zorlanırlar, Bizim yapamadıklarımızı ergenden beklememeliyiz.

BEN ERGENİM Geliştirebileceğim yeteneklerim var, Hatalarımı görebileceğim algılarım, Onları düzeltebileceğim aklım. Enerji doluyum, Kendimi en yalnız hissettiğimde bile ; Yanımda ben varım.

BEN ERGENİM Yalnızlıkla ilgili; Paylaşılmayan, Ancak güzel tarafları olan Bir şey olduğunu düşünüyorum

BEN ERGENİM Şu an yaşadığım güçlükler , Geleceğe yatırım, Kendimi ve olanaklarımı geliştirme yolundaki İnancım bana hep destek.

BEN ERGENİM Evet bunlarla beraber ; Yüzümde sivilcelerim olabilir, Elimin kolumun sürekli büyümesine alışamadım, Kararsızlık yaşadığım anlar olabiliyor, Ani tepkiler veriyorum, Eleştiriden pek hoşlanmadığımda oluyor,

BEN ERGENİM Ama gelişiyorum Kendime yardım etmeliyim Kendi kendime konuşurum İyi bir şeyler olduğunda kendimi ödüllendiririm Hata pek yapmam ama yapınca da uzun uzun düşünmem

Artık çocuk değilim, GENCİM. BEN ERGENİM Bazen kendime mükemmel biri gibi gelirim Bazen de çok berbat göründüğümü düşünürüm Başkalarına hoş görünmek Benim için önemlidir Kendime güvenirim İstersem aşamayacağım güçlük yoktur. Artık çocuk değilim, GENCİM.

BENİM İÇİN , BU GÜN BURADA OLDUĞUN İÇİN TEŞEKKÜRLER ANNECİĞİM & BABACIĞIM! !