Shigella

Enterobacteriaceae ailesindedirler. Gram olumsuz basillerdir. 2-4m boyunda 0.6 m enindedirler Hareketsiz Sporsuz Kapsülsüzdürler Fimbriaları yoktur (S. flexneri hariç)

Antijen yapıları ve mannitole etki durumlarına göre türler S. dysenteriae (Grup A) 12 serotip S. flexneri (Grup B) 6 serotip S. boydii (Grup C) 18 serotip S. sonnei (Grup D) 1 serotip

Üreme özellikleri Fakültatif anaeropturlar 8-40oC de optimum 37oC’de ürerler. Buyyonda homojen bulanıklık Kanlı agarda düzgün, gri, 2-3mm çapında koloniler oluştururlar EMB ve ENDO by kolonileri renksizdir.

Glukozu yalnız asit yaparak parçalarlar Laktozu kullanmazlar (S. sonnei hariç) Sitratlı by üremezler. Üreaz oluşturmazlar MK olumlu, VP olumsuzdur H2S oluşturmazlar A,B,C serotiplerindeki kökenler indol oluşturur, S.sonnei oluşturmaz.

Antijen Yapıları O antijenleri vardır. Bazı suşlarda K zarf antijeni vardır. H antijenleri yoktur. S.flexneri’nin serotip 1,2,3,4,5 fimbria antijeni vardır

Direnç Durumları Fiziksel ve kimyasal etkenlere duyarlıdır 55oC’de 1s %1’lik fenolde 15 dk da ölürler. İçme suyunda 1-2 ay, Nemli toprakta 15-20 gün kalabilirler Dışkıda birkaç saatte ölürler. Sülfonamid, streptomisin, tetrasiklin, ampisilin, neomisine direnç

Virülans ve Patojenite Yüzey özellikleri Dokuya yayılabilme (invazyon) Kolon mukozasındaki hücrelere girebilirler. Toksin S.dysenteria tip1 Shiga toksin Kolon damarlarının hasrına, enflamatuvar yanıta neden olur. Sitotoksik, enterotoksik, nörotoksik Plazmitler Bakteriyosin S.sonnei ve S.boydi

200’den az basilin ağızdan alınmasıyla infeksiyon başlar Kolon epiteline invaze olarak hücrelerde çoğalırlar Lamina propriada enflamatuvar süreç başlar yaygın inflamasyon gelişir. Hücrelerde harabiyet, dökülme ve mikroülserler oluşur Tenesmus, dışkıda kan ve mukus görülür.

Shigella’lar yalnız insan için patojendirler Şigelloz basilli dizanteriye neden olur. 2-6 gün kuluçka süresi Karın ağrısı, sulu dışkılamayla başlar Ateş, kusma görülebilir 1-2 gün sonra dışkı mukuslu kanlıdır. Karın ağrısı ve tenesmus vardır. Günde 10-20 kez bazen 40’a varan dışkılama

S. dysenteria daha ağır enfeksiyon tablosuna neden olur S.dysenteria daha ağır enfeksiyon tablosuna neden olur. Toksik bulgular fazladır. Öldürücü olabilir. Dehidratasyon, hipovolemik şok, rektal prolapsus, hemolitik üremik sendrom komplikasyonlar görülebilir.

Laboratuvar Tanısı Dışkı ve rektal sürüntü incelenir. Dışkı kanlı ve mukusludur Mikroskopik incelemede bol miktarda lökosit, eritrosit ve epitel hücreleri görülür Kültür Çoğaltıcı ve ayıtedici by ekilir.

EMB besiyerinde renksiz küçük koloniler incelenir TSI by yatık kısım bazik, dip kısım asidik özelliktedir

Fekal-oral yolla hastalık bulaşır Hastalık dünyanın her yerinde görülür Hastalıktan 1-4 hafta sonra taşıyıcılık sonlanır (2-3 ay uzayabilir) Yiyecek, içeceklerle, Sinekler ve böceklerle etken bulaştırılabilir Kinolonlar, siprofloksasin, ofloksasin, norfloksasin tedavide kullanılabilir.